Γράφει ο Παύλος Α. Μιχαηλίδης
Η Θράκη, ο Έβρος και η Αλεξανδρούπολη δεν χρειάζονται απλά ένα «πλαίσιο αναπτυξιακών κινήτρων». Είναι αναγκαίο να υπάρξει ένας σοβαρός αναπτυξιακός σχεδιασμός με την ορθή αξιοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
«Silver economy»
Η εικόνα της Αλεξανδρούπολης αλλάζει τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό, απομένει όμως να κάνουμε σαφές πως η περιοχή πέρα από ένα σημαντικό ενεργειακό κόμβο, μπορεί να γίνει ένας ελκυστικός-φιλικός προορισμός και για επενδύσεις στον Τουρισμό και το real estate.
Σε όλες τις συζητήσεις επιχειρηματικών ομίλων με τοπικούς φορείς της αυτοδιοίκησης και της επιχειρηματικότητας, αξίζει για παράδειγμα να αναφερθεί πως απουσιάζει σταθερά από την ατζέντα των επενδυτικών προτάσεων το πρότζεκτ που συνδέεται με την έννοια του «silver economy». Χαρακτηριστικές οι συχνές αναφορές του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης για την τεράστια σημασία αυτής της έννοιας και την μελλοντική της συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Μία τεράστια αγορά τρισεκατομμυρίων ευρώ σε παγκόσμιο επίπεδο, από την οποία η περιοχή μας μπορεί να διεκδικήσει το μερίδιο που της αρμόζει.
Τι είναι όμως το silver economy; Πρόκειται για μία παγκόσμια αγορά αγαθών και υπηρεσιών, που απευθύνονται αποκλειστικά σε ηλικιωμένους και συνταξιούχους, ανταποκρινόμενη στις ειδικές ανάγκες της ηλικίας αυτής σε ζητήματα διαμονής, υγείας, αναψυχής και κατανάλωσης και αφορά την ανάπτυξη συγκροτημάτων παραθερισμού υψηλών προδιαγραφών για ξένους πολίτες τρίτης ηλικίας. Σημαντικότερη σήμερα είναι η παγκόσμια τάση για μακρά διαμονή ή και μόνιμη εγκατάσταση κυρίως εύπορων συνταξιούχων από την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, τη Ρωσία, τη Βόρεια Αμερική και άλλες εύπορες χώρες με ψυχρό κλίμα, σε χώρες με ήπιο και θερμότερο κλίμα, όπως οι χώρες της Νότιας Ευρώπης. Πρόκειται για την κατηγορία η οποία είναι διεθνώς γνωστή με τον όρο «snowbird tourism». Η μακρά διαμονή και η μόνιμη εγκατάσταση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων δεν ενισχύει μόνο τον τουρισμό, αλλά, επιπλέον και τους τομείς της αγοράς κατοικίας, της οικοδομής, των υπηρεσιών υγείας, της κατανάλωσης, της φορολογίας και γενικότερα το σύνολο της οικονομίας της περιοχής εγκατάστασης. Οι πρότυπες αυτές πόλεις θα πρέπει να χωροθετηθούν σε εκτός σχεδίου περιοχές, οι οποίες θα επιλεγούν ως ειδικές οικιστικές ζώνες για το σκοπό αυτό και η ανάπτυξή τους θα εξυπηρετεί σκοπούς δημόσιας ωφέλειας, με ότι αυτό συνεπάγεται (αναγκαστικές απαλλοτριώσεις, ειδικοί πολεοδομικοί όροι, οικονομικά και φορολογικά κίνητρα κλπ.).
Συγκριτικά πλεονεκτήματα
Το παραθαλάσσιο μέτωπο των νόμων Έβρου και Ροδόπης, παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτο, ενώ διαθέτει σε μικρή απόσταση αεροδρόμιο, τριτοβάθμιο νοσοκομείο, ιαματικά Λουτρά, αρχαιότητες, αμπελώνες και πολλά άλλα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Η ανάπτυξη μάλιστα νέων πρότυπων πόλεων που απευθύνονται σε εύπορους αλλοδαπούς συνταξιούχους για μακρά διαμονή ή μόνιμη εγκατάσταση, πέρα από τη μεγάλη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, θα εξυπηρετήσει και εθνικούς σκοπούς. Για τους λόγους αυτούς, η Θράκη θα πρέπει, να αποτελέσει την πρώτη περιοχή όπου θα αναπτυχθούν οι πρότυπες αυτές πόλεις.
Η περιοχή μας διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα και σε άλλους τομείς που ευνοούν τη μόνιμη εγκατάσταση εύπορων αλλοδαπών συνταξιούχων, όπως είναι οι χαμηλές τιμές αγοράς ακινήτων, η ευκολία εγκατάστασης και αγοράς κατοικίας από πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα της λεγόμενης «χρυσής βίζας» (golden visa) για τους υπηκόους τρίτων χωρών, το σχετικά χαμηλό κόστος ζωής σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η υγιεινή διατροφή που ακολουθεί τα πρότυπα της μεσογειακής κουζίνας, το ήπιο και θερμό κλίμα της χώρας, η γλωσσομάθεια και η ασφάλεια κ.ά.
Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων
Σε ενδεχόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον από πλευράς επιχειρηματιών για ανάπτυξη κοινότητας κατοικιών συνταξιούχων (silver economy), υπάρχει δυστυχώς ένα σοβαρό εμπόδιο και συγκεκριμένα τα περιβόητα ΕΣΧΑΔΑ (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων). Απομένει στην πολιτεία με ειδική τροπολογία για την περιοχή μας να δίνεται η δυνατότητα, στους υποψήφιους επενδυτές, για ειδική πολεοδόμηση και εκμετάλλευση ακινήτων με ιδιαίτερα ευνοϊκούς επενδυτικούς όρους.
Παραλιακό μέτωπο Μαρώνειας-Δικέλλων
Αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός πως οι εργασίες για την οδική σύνδεση Μαρώνειας-Δικέλλων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Πρόκειται για το έργο με τίτλο: «Βελτίωση – διαμόρφωση οδού Μαρώνειας – παραλίας Πετρωτών – ορίων Ν. Έβρου» με προϋπολογισμό περί των 14εκ. ευρώ και σύμβαση περί των 7εκ. ευρώ. Αξιοσημείωτο πως από τη Μαρώνεια ξεκινούν μοναδικής ομορφιάς διαδρομές σε άγνωστους αρχαιολογικούς χώρους, ενδιαφέροντα τοπία και λίμνες με ιδιαίτερη περιβαλλοντική αξία. Μια περιοχή τριγυρισμένη από μεγάλους ελαιώνες που φτάνουν έως τη θάλασσα, μια σπουδαία ιστορική κωμόπολη, χτισμένη στο σημείο που υπήρχε η συνώνυμή της αρχαία πόλη, μια από τις ισχυρότερες πολιτείες του αρχαιοελληνικού κόσμου. Κορυφαίο αξιοθέατο το Αρχαίο Θέατρο με την εξαιρετική του ακουστική. Μάλιστα το καλοκαίρι του 2009 ολοκληρώθηκαν τα έργα αποκατάστασης και δόθηκαν οι πρώτες παραστάσεις έπειτα από χιλιάδες χρόνια σιωπής! Ξακουστοί και οι αμπελώνες της περιοχής, ξεκινώντας από την εποχή του Ομήρου και φτάνοντας στο σήμερα, με τον μύθο της συνάντησης του Οδυσσέα με τον Κύκλωπα Πολύφημο να αποτελούν την πηγή έμπνευσης για το brand KANENAS το οποίο συγκαταλέγεται ανάμεσα στα best sellers της ελληνικής αγοράς χάρη στην υψηλή του ποιότητα. Εξάλλου από το 1994 η οικογένεια Τσάνταλη έχει ξεκινήσει την ενασχόλησή της με τον αμπελώνα της Μαρώνειας, και χάριν στη συστηματική της προσπάθεια το 1997 αναγνωρίστηκε η ονομασία «Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη Ίσμαρος». Η νέα αυτή παραλιακή οδική σύνδεση θα γεφυρώσει σε λίγο καιρό μια από τις ωραιότερες φυσικές διαδρομές της Θράκης γεμάτη από σημαντικές αρχαιότητες με ψηφιδωτά, πρόπυλα, κολόνες, βάσεις κιόνων και βυζαντινά φρούρια, όλα αυτά δίπλα από θεόρατους γρανιτένιους βράχους λείους σαν τα βότσαλα που θυμίζουν σεληνιακό τοπίο. Πρέπει να γίνει άμεσα αντιληπτό πως μετά από αιώνες συνδέεται με εύκολη πλέον πρόσβαση η Μαρώνεια με την Αλεξανδρούπολη και τον Έβρο, δημιουργώντας ένα μεγάλο παραλιακό μέτωπο ικανό για τον μετασχηματισμό της περιοχής σε τουριστικό, πολιτιστικό & αναπτυξιακό πόλο για όλη την Θράκη. Οι «Δρόμοι του Κρασιού» και ο Οινοτουρισμός, οι σπάνιες αρχαιότητες, οι παραλίες, η σύνδεση με ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο και το αεροδρόμιο «Δημόκριτος», το «Δέλτα» του Έβρου, την Δαδιά, τον «δρόμο του μεταξιού» και την Σαμοθράκη, αποτελούν ένα σπάνιο συνδυασμό.
«Sea2Sea»
Εξίσου σημαντικό και το mega project με την κωδικοποιημένη ονομασία «Sea2Sea», συνολικού προϋπολογισμού άνω των 4 δισ. ευρώ, το οποίο αφορά την ανάπτυξη ενός διαδρόμου πολυτροπικών μεταφορών για τη σύνδεση των λιμένων του Βορειοανατολικού Αιγαίου με τους αντίστοιχους της Μαύρης Θάλασσας και τον Δούναβη, προσφέροντας εναλλακτική διαδρομή προς τα Στενά του Βοσπόρου. Η Ελληνική κυβέρνηση έχει επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον της και προχώρησε σε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τόσο σε διμερές επίπεδο με τη Βουλγαρία όσο και εντός συνόρων. Και τούτο καθώς το ελληνικό κομμάτι του mega project περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την κατασκευή της ανατολικής σιδηροδρομικής Εγνατίας, καθώς και την αναβάθμιση της σύνδεσης Αλεξανδρούπολης – Ορμένιου. Στόχος είναι η σύνδεση μέσω Καβάλας, Αλεξανδρούπολης, Μπουργκάς και Βάρνας σιδηροδρομικά με τον Δούναβη (ποτάμιο λιμένα Ρούσε). Παράλληλα, αναδεικνύεται η προοπτική ενός νέου μεγάλου οδικού άξονα και κυρίως αυτός που θα ενώσει την Αλεξανδρούπολη με το Ντιμίτροβγκραντ. Υπενθυμίζεται ότι το project για το τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο, που θεωρείται βασικό για την υλοποίηση του «Sea2Sea», έχει προϋπολογισμό 815,3 εκατ. ευρώ και προβλέπει τη δημιουργία διπλής σιδηροδρομικής γραμμής 178 χλμ., αναβάθμιση της υφιστάμενης μέχρι τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, εγκατάσταση συστήματος ηλεκτροκίνησης και σηματοδότησης και αντιπλημμυρική θωράκιση της σιδηροδρομικής γραμμής και της περιοχής όδευσης, βελτίωση σύνδεσης της υφιστάμενης γραμμής µε τον βουλγαρικό σιδηρόδρομο στο Ορμένιο.
Μαρίνα Τουριστικών Σκαφών
Τέλος θα πρέπει να τονιστεί η σημασία της δημιουργίας σύγχρονης μαρίνας τουριστικών σκαφών στην Αλεξανδρούπολη (και κατ’επέκταση σε όλη την Θράκη). Μια υποδομή που θα θεμελιώσει εκ νέου την υποδομή για το ναυτικό τουρισμό και θα ανοίξει νέες προοπτικές, όχι μόνο για την ίδια την πόλη, αλλά και για ολόκληρη την Βόρεια Ελλάδα. Θα δώσει ταυτότητα και θα εμπλουτίσει το τουριστικό μας προϊόν, διαφοροποιώντας το από τον ανταγωνισμό. Καθόλη τη διάρκεια του χρόνου θα καταστεί πόλος έλξης παραθεριστών μέσης και ανώτερης εισοδηματικής τάξης, με διάθεση να ξοδέψουν χρόνο και χρήμα.
(*) Ο Παύλος Α. Μιχαηλίδης είναι αρχιτέκτονας μηχανικός Α.Π.Θ., ανεξάρτητος δημοτικός Σύμβουλος Αλεξανδρούπολης
