Προβατώνας Έβρου: Πίστευαν, ότι οι αλαγκίτες συμβόλιζαν τις ψυχές των νεκρών…

859
Των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων σήμερα κι οι γιαγιάδες μας, που ήρθαν απ’ το Μαλκότσ’, έκαναν τ’ αντέτ’ κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, σαράντα μικρές αλαγκίτες, για να χουράν στου πιάτου, τ’ς άλειφαν μι λίγδα κι αν είχαν, σκουρπούσαν ζαχαρίτσα κι λίγου στουμπισμένου σουσαμάκ’ απού πάνου.
Έβαζαν στου πιατάκ’ πεντέξ’ αλαγκίτις κι έστιλναν τα κουρτσάκια τ’ς, να τ’ς μοιράσουν στ’ μανίτσα τ’ς (γιαγιά), στ’ νουνά τ’ς, στ’ θεία, στην πιθιρά, σ’ όλ’ τ’ γειτουνιά…
Του κουρκούτ’ το ‘καναν, μέσα σι γανουμέν΄, καθαρή μπακούρα, άσπρη απού μέσα κι απ’ όξου, που τ’ν είχαν μόνου για τέτοιις δ’λειές, για ζύμουμα, για τζιλούκια, γι’ αλαγκίτις κι άμα τιλείουναν, τ’ν έπλυναν, την καπάκουναν στα μπρούμ’τα στου φράχτ’, πάνου στα τσίτια, να μη τ’ φτάνουν κότις, γάτις κι τα σκ’λιά, για να στιγνώσ’, πουλλοί νουματαίοι, τότι, σι κάθι νοικουκυριό, μπακούρα χρειάζουνταν, γιατί, σίγουρα, έκαναν σαράντα αλαγκίτις μόνου γι’ αρχή, για του έθιμου κι για να μοιράσουν, κείν’ τι θα έτρουγαν, έπριπι να κάνουν μπόλ’κις αλαγκίτις…
Πίστευαν, ότι οι αλαγκίτες συμβόλιζαν τις ψυχές των νεκρών…
ΣΥΝΤΑΓΗ
ΥΛΙΚΑ
1 κύβο μαγιά νωπή ή δύο φακελάκια ξερή
αλατάκ’
4-5 φλιτζάνες χλιαρό, ζιστούτσ’κου νιράκ’ (ανάλογα πόσις αλαγκίτις θέλουμι να κάνουμι)
αλεύρι, όσου σ’κώσ’, όσο χρειάζεται, δηλαδή, για να γίνει ένας πηχτός χυλός, κουρκούτ’
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Διαλύουμε τη μαγιά σι λίγου ζιστούτσ’κου νιράκ’, δε θέλουμι να ζιματίσουμι τ’ μαγιά μας, προσθέτουμε τ’ αλατάκ’ κι αρκετό αλευράκ’, ώστε να γίνει ένας πολύ πηχτός χυλός, για να διαλυθεί καλά τ’ αλεύρι κι να μην έχ’ γκουργκουντέλια (σβώλους).
Αφού βεβαιωθούμε, ότι δεν έμεινε το παραμικρό γκουργκουντέλ’, προσθέτουμε ανακατεύοντας, σιγά σιγά χλιαρό νερό, για ν’ αραιώσουμε το μείγμα μας τόσο, ώστε να γίνει ένας πηχτός χυλός, κουρκούτ’, δηλαδή.
Σκιπάζουμι του κουρκούτ’ καλά, κι τ’ αφήνουμι για καμιά ουρίτσα, να φουσκώσ’ κι ν’ αφρίσ’, να κάν’ δηλαδή φρουσκάλις.
Αφού βγάλ’ κουρκούτ’ φρουσκάλις, παίρνουμι μι τ’ χλιάρα (κουτάλα), προσεκτικά από πάνω, λίγου κουρκούτ’, του ρίχνουμι πάν’ στου σάτσ’ κι τ’ απλώνουμι μι τ’ χλιάρα, κυκλικά, από μέσα, προς τα έξω.
Δεν ανακατεύουμι του κουρκούτ’, για να μη διαλυθούν φρουσκάλις, κι δεν έχουν αλαγκίτις μας τρυπούλις.
Ψήνουμε απ’ τη μια μεριά, γυρίζουμε κι απ’ την άλλη, τις βγάζουμε και τις αλείφουμε με ηλιέλαιο.
Και του χρόνου, με υγεία!
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
Ας δούμε, όμως, ποιοι ήταν οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες και γιατί τους τιμούμε σήμερα…
Οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες κατάγονταν από διάφορους τόπους και μαρτύρησαν στη λίμνη της Σεβάστειας, το 320 μ.Χ..
Οι Σαράντα αυτοί Άγιοι ήταν στρατιώτες του Λικινίου και όταν αυτός εξαπέλυσε διωγμό κατά των χριστιανών, οι Άγιοι Σαράντα συλλαμβάνονται, αμέσως, από τον έπαρχο Αγρικόλα.
Στην αρχή, τους επαινεί και τους υπόσχεται αμοιβές και αξιώματα, για να αρνηθούν την πίστη τους. Και επειδή δεν πείσθηκαν να αρνηθούν την πίστη τους, αρνήθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα και ομολόγησαν ότι ήταν Χριστιανοί, τους συνέτριψαν με πέτρες τα σώματά τους και μια παγωμένη χειμωνιάτικη νύχτα, τους καταδίκασαν να στέκονται όλη τη νύχτα μέσα στη λίμνη, που είχε παγώσει από το κρύο.
Αυτοί ενθάρρυναν ό ένας τον άλλο, λέγοντας: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο παράδεισος. Λίγο ας υπομείνουμε και σε μια νύχτα, θα κερδίσουμε ολόκληρη την αιωνιότητα».
Ενώ προχωρούσε το μαρτύριο, ένας μόνο λιποψύχησε και βγήκε από τη λίμνη. Τον αντικατέστησε όμως ο φρουρός Αγλάιος, που είδε τα στεφάνια, πάνω απ’ τα κεφάλια τους. Ομολόγησε τον Χριστό, μπήκε στη λίμνη και μαζί με τους 39, πήρε κι αυτός το στεφάνι του μαρτυρίου.
Το πρωί, όσους δεν είχαν πεθάνει ακόμη, οι φύλακες τους οδήγησαν στην ακτή, τους έσπασαν τα πόδια, τους έκαψαν και έριξαν τα ιερά σκηνώματά τους στη λίμνη.
Τους τιμά η Εκκλησία μας σήμερα, 9 Μαρτίου.