Αφιέρωμα της Καθημερινής στα δρομολόγια των διακινητών μεταναστών, που οδηγούν αντίθετα και στην Εγνατία και έχουν σπείρει τον τρόμο στον Εβρο
Το πρωί της προηγούμενης Κυριακής ο Νίκος Νεγιάννης με την οικογένειά του και φίλους τους ξεκίνησαν από την Αλεξανδρούπολη για τις διακοπές τους στη Χαλκιδική. Σύνολο επτά άτομα και δύο Ι.Χ. Στη διαδρομή πήγαιναν με 90 χλμ., ευλαβικά ο ένας πίσω από τον άλλον και είχαν τα μάτια τους δεκατέσσερα. Oπου μπορούσαν κολλούσαν πίσω από άλλο όχημα. Ξαφνικά, λίγο πριν από τα διόδια της Μέστης, σχεδόν 28 χιλιόμετρα από την Κομοτηνή, ένα σκούρο αυτοκίνητο έτρεχε με μεγάλη ταχύτητα αντίθετα στο ρεύμα και πήγαινε κατά πάνω τους. «Αλλάξαμε λωρίδα και ευτυχώς το αποφύγαμε. Καλέσαμε αμέσως το 112 για να κινητοποιήσει τις Αρχές», εξηγεί τηλεφωνικώς ο κ. Νεγιάννης.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που απέφευγε μια «τρελή κούρσα», όπως τις αποκαλούν οι ντόπιοι. Eναν μήνα πριν, κατευθυνόμενος νωρίς το πρωί στην Καβάλα για επαγγελματικούς λόγους, περίπου στο ίδιο ύψος του αυτοκινητόδρομου, παραλίγο να τρακάρει μετωπικά με διερχόμενο αυτοκίνητο. Τότε είχε φοβηθεί πολύ, τώρα ήταν υποψιασμένος και γι’ αυτό τηρούσε πρόσθετα μέτρα ασφαλείας, όπως να παίρνει ανοιχτά τις στροφές για να έχει μεγαλύτερη ορατότητα. Γενικότερα, σύμφωνα με τον Χρυσοβαλάντη Γιαλαμά, πρόεδρο Συνοριοφυλάκων Εβρου, οι πορείες με οχήματα διακινητών που τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα έχουν αρχίσει πριν από ενάμιση χρόνο. Με τη διαφορά ότι δεν υπήρχαν ανάποδες διελεύσεις.
«Οι διακινητές στη θέα ενός περιπολικού ανέπτυσσαν ταχύτητα για να αποφύγουν τους αστυνομικούς. Αλλοι έφευγαν εκτός δρόμου, άλλοι χτυπούσαν στο διαχωριστικό ή στις μπάρες, από τύχη δεν είχαμε πολλά ατυχήματα», περιγράφει ο ίδιος. Στα 24 χρόνια που υπηρετεί στην πρώτη γραμμή, ποτέ του δεν έχει συναντήσει κάτι παρόμοιο. «Τα κυκλώματα των διακινητών δίνουν εντολή στους οδηγούς, που πολλοί είναι ανήλικοι και δεν έχουν καν δίπλωμα οδήγησης, να κινούνται στο αντίθετο ρεύμα γιατί εκεί δεν τους καταδιώκει το περιπολικό. Κατά μέσον όρο ένα “φορτωμένο” αυτοκίνητο έχει γύρω στα 10 άτομα», σημειώνει, ενώ ο Ηλίας Δαστερίδης, πρώην συνάδελφός του και νυν αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος του Δήμου Αλεξανδρούπολης, λέει ότι «η τιμή για κάθε κεφάλι από τα 6.000 ευρώ έχει ανέβει στα 10.000 με 12.000 ευρώ».
Κλεμμένα αυτοκίνητα
Βάσει των δικών τους περιγραφών, οι διακινητές ξεκινούν κυρίως από την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη με κλεμμένα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού και παραποιημένες πινακίδες. Επίσης, αρκετά οχήματα είναι νοικιασμένα. Προσεγγίζουν τον νομό Εβρου και φορτώνουν τα αμάξια είτε στις περιοχές από το Σουφλί μέχρι την Ορεστιάδα είτε πάνω στον ορεινό όγκο, στα κοντινά χωριά γύρω από το Μέγα Δέρειο. Ακόμη, σε ορισμένες περιπτώσεις οι διακινητές αφήνουν τα αμάξια σε χαντάκια ή στο πυκνό δάσος και στέλνουν τις συντεταγμένες στους συνεργάτες τους, που περιμένουν από την άλλη πλευρά των συνόρων. «Πολλά αυτοκίνητα που πιάνουμε έχουν στο πορτ-μπαγκάζ και έξτρα μπιτόνια με καύσιμα για να μη σταματούν σε βενζινάδικα. Πρόκειται για κινητές βόμβες», καταλήγει ο κ. Γιαλαμάς.
Τα αυτοκίνητα έχουν βασικό προορισμό την πρωτεύουσα. Συνήθως συνοδεύονται από ένα νόμιμο όχημα προπομπό, το οποίο προπορεύεται δυο τρία χιλιόμετρα και ελέγχει τη διαδρομή, και ένα άλλο όχημα που φυλάει τα νώτα και ελέγχει αν τους παρακολουθεί συμβατικό αυτοκίνητο ή περιπολικό. Οταν εντοπιστεί κάποια «απειλή» δίνουν σήμα στον οδηγό, ο οποίος κάνει επιτόπου αναστροφή και αρχίζει την τρελή πορεία. Τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν στο τμήμα της Εγνατίας οδού από την Αλεξανδρούπολη προς την Κομοτηνή και στον δρόμο που συνδέει την Αλεξανδρούπολη με το Σουφλί.
Ο Μάκης Χάμος, ιδιοκτήτης της εταιρείας ενοικίασης αυτοκινήτων «Evros Car» στην Αλεξανδρούπολη, αναφέρει ότι το τελευταίο εξάμηνο κάθε μέρα μπαίνουν στο μαγαζί του διακινητές. Τους αναγνωρίζει κυρίως από τα πολλά μετρητά που κουβαλούν, από το γεγονός ότι δεν κάνουν παζάρια και από τους τύπους οχημάτων που ζητάνε. Πρόσφατα νοίκιασε ένα βαν χωρίς καθίσματα –μόλις το είχε παραλάβει– σε δύο Βούλγαρους που του είπαν ότι θα έκαναν μετακόμιση. «Μου έδωσαν εγγύηση 1.000 ευρώ. Μόλις υπέγραψαν το συμβόλαιο, με κορόιδευαν μεταξύ τους στα βουλγαρικά και έλεγαν, αν κατάλαβα καλά, πού να δεις τι εμπορεύματα θα κουβαλήσουμε», περιγράφει. Το βαν, που πρόλαβε να του βάλει gps για να το παρακολουθεί, «πιάστηκε» στη Θεσσαλονίκη και είναι κρατημένο ακόμη εκεί.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι διακινητές καταλαβαίνουν ότι τους παρακολουθεί η αστυνομία, την οποία ο κ. Χάμος προμηθεύει με τον αριθμό του gps. «Ηταν δύο Τούρκοι με γερμανικό διαβατήριο που ισχυρίστηκαν ότι θα άνοιγαν μαγαζί και ήθελαν να κουβαλήσουν εμπορεύματα. Μόλις τους έκανε έλεγχο η αστυνομία, αντιλήφθηκαν ότι κάτι τρέχει. Πλήρωσαν το ξενοδοχείο που είχαν κλείσει στην Κομοτηνή, χωρίς να εμφανιστούν ποτέ, και μου επέστρεψαν το αυτοκίνητο κανονικά», περιγράφει. Οσο συζητάμε, ένας Ρομά τού ζητάει αυτοκίνητο για να πάει με τη γυναίκα του σε έναν γάμο στον Βόλο. Μάλιστα, συνεννοείται να αφήσει το δικό του ακριβό, όμως μικρό, όχημα απέναντι από το κατάστημα. «Είναι στα όρια του ύποπτου. Κάθε φορά που ανοίγει η πόρτα, ευχόμαστε να μην είναι διακινητής», λέει.
Το χρονικό των θανάτων
Βάσει των επίσημων στοιχείων της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, τον Ιούλιο σημειώθηκαν έξι θανατηφόρα τροχαία, τέσσερα σοβαρά και 26 ελαφρά. Οπως προκύπτει από την αστυνομική έρευνα, οι πρώτες δύο κύριες αιτίες των ατυχημάτων-δυστυχημάτων είναι η «πορεία στο αντίθετο ρεύμα» και η «υπερβολική ταχύτητα». Ωστόσο, το πρώτο δυστύχημα που κλόνισε την τοπική κοινωνία και τη βύθισε σε πένθος σημειώθηκε πολύ νωρίτερα από τον Ιούλιο.
Το Μεγάλο Σάββατο, μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Κομοτηνής, ένα αυτοκίνητο διακινητών με δέκα μετανάστες και τον αλλοδαπό οδηγό συγκρούστηκε με όχημα 46χρονου Εβρίτη, ο οποίος επέστρεφε από τη δουλειά του. Σκοτώθηκαν ο Ελληνας οδηγός και πέντε αλλοδαποί. Τότε, η είδηση παρότι πήρε μεγάλη δημοσιότητα, δεν στάθηκε αρκετή για να αφυπνίσει τις Αρχές. Oσο προχωρούσε ο καιρός, τα περιστατικά με τις ανάποδες διελεύσεις πλήθαιναν. Στις 6 Ιουλίου το πρωί, γύρω στις 07.30, στον κόμβο Αρδανίου, όχημα με οδηγό έναν 22χρονο Σύρο πέφτει πάνω σε έναν Εβρίτη 68 χρονών και τον σκοτώνει. Ο φόβος και η οργή μεγαλώνουν στην τοπική κοινωνία, οι Αρχές παραμένουν απαθείς. Ωσπου, στις 30 Ιουλίου, στο χωριό Δωρικό, συγκρούεται όχημα διακινητών με αυτοκίνητο πολύτεκνης οικογένειας. Τα έξι μέλη της οικογένειας μεταφέρθηκαν στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης και οι δύο διακινητές, πακιστανικής καταγωγής, συνελήφθησαν. Το συγκεκριμένο τροχαίο πυροδότησε εξελίξεις, πλέον άρχισαν να απειλούνται και τα χωριά.
Το επόμενο πρωί ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης –το Δωρικό βρίσκεται στην επικράτεια του δήμου– Γιάννης Ζαμπούκης στέλνει επιστολή προς τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη για άμεση συνάντηση εργασίας, ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο. Την ίδια ημέρα το απόγευμα οργανώνεται τηλεδιάσκεψη στην οποία συμμετέχουν ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος, ο αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας αντιστράτηγος Λάζαρος Μαυρόπουλος, αστυνομικοί διευθυντές της ευρύτερης περιοχής, τοπικοί βουλευτές, εκπρόσωποι της Περιφέρειας, ο δήμαρχος Αλεξανδρούπολης και ο μέχρι πρότινος διευθύνων σύμβουλος της Εγνατίας Οδού Α.Ε., Κωνσταντίνος Κουτσούκος.
Εκτός από την εξέταση του μέτρου για τοποθέτηση καρφιών, αποφάσισαν να εντατικοποιηθούν οι αστυνομικοί έλεγχοι κατά μήκος της Εγνατίας οδού, να αυξηθεί η αστυνόμευση στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο του Εβρου και να τοποθετηθούν προειδοποιητικές φωτεινές σημάνσεις στην Εγνατία Οδό για να ενημερώνουν τους οδηγούς όταν υπάρχει σε εξέλιξη επικίνδυνο περιστατικό. Βέβαια, το τελευταίο η τοπική κοινωνία το έχει λύσει από μόνη της. Κάθε μέρα ανεβαίνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και κατ’ επέκταση στις τοπικές ενημερωτικές ιστοσελίδες και τους τηλεοπτικούς σταθμούς, βίντεο από τις τρελές πορείες των διακινητών, που θυμίζουν χολιγουντιανές ταινίες. Πλέον, όποιος θέλει να βγει στην Εγνατία, τσεκάρει πρώτα αν κυκλοφορεί κάποιο βίντεο εκείνη τη στιγμή…
«Παίρνουμε το ΚΤΕΛ για να πάμε στο Εφετείο»
Η ανασφάλεια, αυτός ο φόβος να βγεις και να ταξιδέψεις έξω από τα όρια της πόλης σου, δεν περιγράφεται αν δεν τον ζήσεις. Τρεις ημέρες που ήμουν στην Αλεξανδρούπολη άκουγα σχεδόν παντού για τα ατυχήματα, μου έδειχναν στα κινητά τους απίστευτα βίντεο με ένα και δύο αμάξια που κινούνταν στο αντίθετο ρεύμα. Κι επειδή η Εγνατία Οδός για τους ντόπιους ουσιαστικά λειτουργεί σαν μια μεγάλη αστική λεωφόρος που εξυπηρετεί τις ανάγκες τους, οι κοινωνικές παρενέργειες του φαινομένου είναι πολλαπλές. Γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, άλλες ειδικότητες και φοιτητές, φοβούνται να μετακινηθούν. «Αρκετοί συνάδελφοί μας παίρνουν το ΚΤΕΛ για να πάνε στο Εφετείο Θράκης στην Κομοτηνή ή στο Πρωτοδικείο Ορεστιάδας», λέει η κ. Ζαχαρούλα Τσιρτσίδου, πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης.
Πέραν της αλλαγής του τρόπου μετακίνησης, πολλοί πλέον αρνούνται να αποσπαστούν εκτός Αλεξανδρούπολης. «Οταν κάποιος δεν έχει οργανική θέση και είναι στη διάθεση της υπηρεσίας δηλώνει πού θα ήθελε να υπηρετήσει. Εχει περιοριστεί κατά πολύ η επιθυμία για τα σχολεία εκτός πόλης, δεν είναι εύκολο να κάνεις καθημερινά 50 χιλιόμετρα και να φοβάσαι για τη ζωή σου. Μέχρι σήμερα, το πρόβλημά μας ήταν το υψηλό κόστος της μετακίνησης, τώρα προστίθεται και το ζήτημα της ασφάλειας», εξηγεί η κ. Μαρία Δουλούδη, πρόεδρος της Α΄ ΕΛΜΕ Εβρου. Αντίστοιχα θέματα αντιμετωπίζει και ο Ιατρικός Σύλλογος, καθώς οι γιατροί μετακινούνται από το ΓΠΝ Αλεξανδρούπολης για να καλύψουν βάρδιες στα Κέντρα Υγείας του νομού Εβρου.
Ωστόσο, αν το ζήτημα δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, εκτιμάται ότι θα έχει και πολιτικές παρενέργειες, ενισχύοντας περαιτέρω τις δυνάμεις εκείνες που εκμεταλλεύονται τον φόβο. Ηδη στις τελευταίες εκλογές τα κόμματα στο δεξί άκρο του πολιτικού φάσματος είχαν πολύ υψηλές επιδόσεις στην εκλογική περιφέρεια του Εβρου (8,83% για την Ελληνική Λύση, 5,46% για τους Σπαρτιάτες, 3,47% για τη Νίκη). Ηδη βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι φωνές που καλούν «να πάρουμε τον νόμο στα χέρια μας». Στις συνομιλίες με τους κατοίκους εκεί, ακούει κανείς ότι θα έπρεπε να πυροβολούνται τα λάστιχα των αυτοκινήτων ή ακόμη και οι ίδιοι οι οδηγοί-διακινητές…
Η ανασφάλεια στον δρόμο έρχεται να προστεθεί στο προϋπάρχον αίσθημα εγκατάλειψης που αισθάνονται οι άνθρωποι, οι οποίοι ζουν σε έναν νομό με πολλά χωριά-φαντάσματα και νιώθουν ξεχασμένοι στο άκρο της Ελλάδας.
kathimerini.gr
