S.O.S: Εργασία μετά την σύνταξη…

ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΞΗ;

Στην συνέχεια της συζήτησης που έχει ανοίξει για την εργασία μετά την σύνταξη, έκανα μία έρευνα για το τι ισχύει σε άλλες χώρες ως προς αυτό το θέμα (γιατί πάντα στην «κοινωνία αξιών¨ εξετάζουμε όλα τα στοιχεία για τις προτάσεις μας).

ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι συνταξιούχοι μπορούν να εργάζονται ενώ λαμβάνουν την σύνταξή τους, αλλά οι προϋποθέσεις μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο της συνταξιοδοτικής παροχής που λαμβάνουν.

Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει κοινωνική ασφάλιση (Social Security) και είναι κάτω από την πλήρη συνταξιοδοτική ηλικία και θέλει να εργασθεί μετά την συνταξιοδότηση, τότε υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί στα εισοδήματα που μπορεί να κερδίζει χωρίς να επηρεαστεί το ποσόν της κοινωνικής ασφάλισης που λαμβάνει. Αυτό αποκαλείται “Earnings Test”. Το Earnings Test θέτει περιορισμούς στα εισοδήματα που μπορεί να κερδίζει ένας συνταξιούχος χωρίς να επηρεαστεί η ποσότητα της κοινωνικής ασφάλισης που λαμβάνει. Αν τα εισοδήματα υπερβούν αυτά τα όρια, τότε μπορεί να μειωθεί ή να ανασταλεί προσωρινά η πληρωμή της κοινωνικής ασφάλισης.

Τα όρια εισοδήματος για τα Earnings Tests καθορίζονται ανάλογα με τα έτη και την ηλικία του συνταξιούχου.

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΝ ΕΕ

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η κατάσταση για τους συνταξιούχους που εργάζονται μετά τη σύνταξη μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη χώρα μέλος και το συνταξιοδοτικό σύστημα που ισχύει. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα κοινά στοιχεία και προτάσεις που ισχύουν σε επίπεδο ΕΕ:

1. Ελεύθερη κυκλοφορία: Οι συνταξιούχοι της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να εργαστούν σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ επιθυμούν, χωρίς να τους επηρεάζει στην σύνταξή τους.

2. Φορολογία: Η φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων των συνταξιούχων που εργάζονται μετά την σύνταξη εξαρτάται από τη νομοθεσία της κάθε χώρας μέλους. Ορισμένες χώρες επιβάλλουν διαφορετικούς συντελεστές στον φόρο εισοδήματος στα εισοδήματα, συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης είτε των εργασιακών εσόδων. Οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να εργάζονται μετά τη σύνταξη μπορεί να συνεχίσουν να λαμβάνουν τις συνταξιοδοτικές παροχές που λαμβάνουν κανονικά. Ωστόσο, οι πρόσθετες εισοδηματικές πηγές μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την φορολογία των εισοδημάτων τους.

3. Επίσης υπάρχουν ευρωπαϊκές οδηγίες που έχουν εκδοθεί για θέματα που σχετίζονται με τη σύνταξη και την απασχόληση των συνταξιούχων:

α) Οδηγία 2000/78/ΕΚ: Αυτή η οδηγία απαγορεύει τις διακρίσεις στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω ηλικίας. Προστατεύει τους συνταξιούχους από διακρίσεις κατά την αναζήτηση εργασίας και κατά την εργασία τους.

β) Οδηγία 2010/41/ΕΕ: Αυτή η οδηγία καθιερώνει την αρχή της ισότητας μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών που ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα και ορίζει τους όρους για την εφαρμογή της αρχής αυτής στα συνταξιοδοτικά συστήματα.

γ) Οδηγία 2014/50/ΕΕ: Αυτή η οδηγία θέτει τους όρους για την διασφάλιση της κινητικότητας των εργαζομένων μεταξύ των χωρών μέλων της ΕΕ και προωθεί τον συμψηφισμό των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.

ΟΙ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν μείωση ή αναστολή της σύνταξης για τους συνταξιούχους που επιστρέφουν στην εργασία μπορεί να ποικίλλουν. Οι παρακάτω χώρες είναι μερικά παραδείγματα:

α) Στις Γερμανία, Ολλανδία, Αυστρία οι συνταξιούχοι μπορούν να εργαστούν μετά τη σύνταξη, αλλά υπάρχουν περιορισμοί στο ποσό που μπορούν να κερδίσουν χωρίς να επηρεαστεί η σύνταξή τους. Εάν οι εισοδηματικές τους απολαβές υπερβαίνουν το όριο, η σύνταξη τους μπορεί να μειωθεί αναλογικά.

β) Στην Ισπανία, οι συνταξιούχοι μπορούν να εργαστούν μετά τη σύνταξή τους, αλλά υπάρχουν ορισμένοι περιορισμοί. Ανάλογα με το είδος της σύνταξης, η εργασία μπορεί να είναι εντελώς ελεύθερη ή να υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς και όρια σε σχέση με το εισόδημα που μπορούν να κερδίζουν. Αυτά τα όρια εξαρτώνται από τον τύπο της σύνταξης.

γ) Στην Ιταλία, οι συνταξιούχοι μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται μετά τη σύνταξή τους. Ανάλογα με τον τύπο της σύνταξης και την ηλικία συνταξιοδότησης, οι περιορισμοί για την εργασία μετά τη σύνταξη διαφέρουν. Οι περιορισμοί μπορεί να αφορούν το εισόδημα που μπορούν να λάβουν οι συνταξιούχοι αλλά και το είδος της απασχόλησης σε ορισμένους κλάδους ή επαγγέλματα.

δ) Στην Γαλλία, οι συνταξιούχοι έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν μετά τη σύνταξη. Υπάρχουν όμως κάποια εισοδηματικά κριτήρια που μπορεί να επηρεάσουν τη σύνταξη και τις παροχές που λαμβάνουν. Αυτά τα κριτήρια σχετίζονται με τον τρόπο υπολογισμού και την καταβολή των συνταξιοδοτικών παροχών. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη είναι οι εξής:

1) Ανώτατο όριο συνταξιοδοτικής παροχής (Plafond de ressources): Υπάρχει ένα ανώτατο όριο εισοδήματος πέρα από το οποίο η συνταξιοδοτική παροχή μπορεί να μειωθεί ή να ανασταλεί. Αυτό το όριο ποικίλλει ανάλογα με το συνταξιοδοτικό καθεστώς και το είδος της σύνταξης.

2) Έλεγχος εισοδήματος (Contrôle des ressources): Οι συνταξιούχοι υπόκεινται σε έλεγχο εισοδήματος και περιουσιακής κατάστασης για να καθοριστεί η ποσότητα της σύνταξης που λαμβάνουν. Αυτός ο έλεγχος γίνεται για να διασφαλιστεί ότι οι συνταξιούχοι που έχουν υψηλά εισοδήματα δεν λαμβάνουν ανεπίκαιρες ή υπερβολικές παροχές.

ε) Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν μερικές Σκανδιναβικές χώρες (π.χ. όπου οι συνταξιούχοι μπορούν να εργάζονται ελεύθερα χωρίς να υπάρχουν περιορισμοί ή μειώσεις στην σύνταξη που λαμβάνουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι συνταξιούχοι μπορούν να λάβουν τόσο το εισόδημα από την εργασία όσο και τη συνταξιοδοτική παροχή τους.

στ) Στην Μ. Βρετανία, η νομοθεσία για την εργασία μετά τη σύνταξη άλλαξε με τη θέσπιση του “Flexible Retirement Scheme”. Βάσει αυτού του προγράμματος, οι συνταξιοδοτούμενοι μπορούν να επιλέξουν να εργαστούν με μερική απασχόληση ή με μειωμένο ωράριο μετά την σύνταξή τους, ενώ εξακολουθούν να λαμβάνουν τη συνταξιοδοτική τους αποδοχή. Υπάρχουν όμως εισοδηματικά κριτήρια και περιορισμοί που επηρεάζουν τη συνταξιοδοτική αποδοχή τους, ανάλογα με τη συγκεκριμένη περίπτωση.

Η εργασία δηλαδή μετά τη σύνταξη μπορεί να επηρεάσει το ποσό που επιτρέπεται να λάβει κάποιος ως συνταξιοδοτούμενος. Αυτό είναι ο “περιορισμός επίπτωσης εισοδήματος” (earnings test) και το ποσό που μπορεί κάποιος να κερδίζει χωρίς να επηρεαστεί η συνταξιοδοτική του αποδοχή. Επίσης οι εισοδηματικές αποδοχές από την εργασία μπορεί να υπόκεινται σε ιδιαίτερη φορολόγηση, και οι συνταξιούχοι πρέπει να συμμορφώνονται με τις φορολογικές υποχρεώσεις που ισχύουν στη χώρα.

ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ

1. Οι περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου επιτρέπουν μεν την εργασία μετά την συνταξιοδότηση, αλλά έχουν περιορισμούς που διαφέρουν και κυμαίνονται από περικοπές στο αυτό καθαυτό το ποσό της σύνταξης ανάλογα με τα έτη και τα εισοδηματικά κριτήρια είτε αύξηση της φορολόγησης με διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές.

2. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει ένα σύστημα νομιμοποίησης της εργασίας μετά την σύνταξη, με περιορισμούς όμως είτε στο ποσό της σύνταξης είτε με εισοδηματικά κριτήρια και εφαρμογή διαφορετικών φορολογικών συντελεστών, ανάλογα με τα εισοδήματα και την προέλευσή τους.