Επανέρχεται από 1ης Οκτωβρίου στους λογαριασμούς η ρήτρα αναπροσαρμογής – Τα 6 +1 «κλειδιά» για ασφαλή πλοήγηση στο νέο τοπίο της αγοράς ρεύματος, οι κίνδυνοι και ο χάρτης της ΡΑΑΕΥ
του Αλέξανδρου Μπαρότσι
Τα κομπιουτεράκια πρέπει να πιάσουν ξανά οι καταναλωτές από τον Οκτώβριο, καθώς οι λογαριασμοί ρεύματος αλλάζουν και πάλι. Το τέλος των επιδοτήσεων επαναφέρει μια κατάσταση, ανάλογη με εκείνη που ίσχυε πριν την 1η Αυγούστου 2022, με τέσσερις κατηγορίες τιμολογίων, σταθερές και κυμαινόμενες χρεώσεις, κυρίως όμως με επαναφορά της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Τι θα ισχύσει σε περίπτωση αλλαγής της σύμβασης από τον πάροχο ;
Πόσους μήνες πριν πρέπει να ενημερώσει τους πελάτες του;
Θα ζήσουμε ξανά περιστατικά μονομερούς αλλαγής των συμβολαίων;
Και τι θα συμβεί με την επαναφορά της ρήτρας αναπροσαρμογής;
Απαντήσεις στα παραπάνω επιχειρεί να δώσει η ΡΑΑΕΥ μέσα από την επιβολή σειράς υποχρεωτικών μέτρων προς τους παρόχους, τα οποία και έθεσε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και την επόμενη Δευτέρα 19 Ιουνίου.
Όσο για τον νέο υπουργό Ενέργειας, ο «πονοκέφαλος» προφανής. Καλείται να εξασφαλίσει ότι η στοχοποιημένη ρήτρα αναπροσαρμογής δεν θα προκαλέσει κοινωνικές αναταράξεις και ότι καταναλωτές και επιχειρήσεις δεν θα βρεθούν απροστάτευτοι μέσα στο χειμώνα σε περίπτωση που ξεσπάσει μια νέα ενεργειακή κρίση ή νέο κύμα ανατιμήσεων.
Ένα είναι βέβαιο. Από την 1η Οκτωβρίου, οι πάντως θα βρεθούν μπροστά σε ένα νέο τοπίο στους λογαριασμούς ρεύματος με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Αναμφίβολα, θα είναι νούμερο ένα προτεραιότητα της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ενέργειας
1. Ξεπάγωμα ρήτρας
Αφορά τους πελάτες προμηθευτών που με την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής διατήρησαν τα ίδια τιμολόγια – απλώς πάγωσαν τις ρήτρες. Σε αυτήν την περίπτωση ο προμηθευτής εάν απλώς επανενεργοποιήσει τη ρήτρα χωρίς καμία τροποποίηση δε χρειάζεται να προχωρήσει σε ενημέρωση προς τους πελάτες του.
2. Ενεργοποίηση της ρήτρας με αλλαγή όρων
Η εκδοχή αυτή αφορά τις περιπτώσεις πελατών στους οποίους πρόκειται να αλλάξουν κάποιον ή κάποιους όρους της σύμβασης όπως πχ τον μαθηματικό τύπο της ρήτρας αναπροσαρμογής. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει οι πάροχοι να ενημερώσουν μέχρι τις 31 Ιουλίου 2023 για τις σχετικές αλλαγές με επιστολή.
3. Μεταφορά σε νέο διαφορετικό τιμολόγιο
Στην περίπτωση που ένας προμηθευτής στοχεύει να μεταφέρει πελάτες του σε ένα νέο τιμολόγιο θα πρέπει υποχρεωτικά να υπογράψει μαζί τους νέα σύμβαση προμήθειας. Στη νέα σύμβαση θα πρέπει να αναγράφεται σε ευδιάκριτο σημείο η συναίνεση του καταναλωτή στον νέο τύπο του τιμολογίου που θα μεταφερθεί.
Δείτε τα βασικότερα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στην διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ.
- Οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα ελεύθερης επιλογής προμηθευτή. Η αλλαγή δεν επιφέρει οικονομική επιβάρυνση. Οι πάροχοι δεν επιτρέπεται να επιβάλλουν τέλος τερματισμού σύμβασης, σε όσους καταγγέλλουν οικειοθελώς συμβάσεις κυμαινόμενων τιμολογίων πριν τη λήξη της σύμβασης. Κάθε επιβολή ρήτρας πρόωρης αποχώρησης σε πρόγραμμα κυμαινόμενων τιμολογίων είναι καταχρηστική.
- Τι ισχύει σε περίπτωση τροποποίησης όρων της σύμβασης που ήταν σε αναστολή, χωρίς όμως αλλαγές στην τιμολόγηση. Εάν επανέλθουν οι όροι των συμβάσεων που βρίσκονταν σε αναστολή χωρίς όμως να επέλθει ουδεμία τροποποίηση, είτε αυτών, είτε οποιουδήποτε άλλου όρου, οι προμηθευτές δεν οφείλουν να προβούν σε ουδεμία ενημέρωση των πελατών τους. Αυτοί θα τιμολογούνται με τον ίδιο τρόπο που τιμολογούνταν και πριν την 1η Αυγούστου 2022, δηλαδή πριν την θέσπιση των έκτακτων μέτρων.
- Τι ισχύει σε περίπτωση τροποποίησης όρων της σύμβασης που ήταν σε αναστολή, με αλλαγές όμως στην τιμολόγηση. Εάν ο πελάτης έχει σύμβαση σε προϊόν που φέρει την ίδια ονομασία, όπως πριν την 1η Αυγούστου 2022, ωστόσο διαφέρουν οι τιμολογιακοί ή άλλοι βασικοί όροι, οι προμηθευτές οφείλουν να τον ενημερώσουν 60 ημέρες πριν την έναρξη ισχύος των αλλαγών. Δηλαδή το αργότερο μέχρι την 31η Ιουλίου 2023. Η επιστολή ενημέρωσης για την τροποποίηση των όρων πρέπει να είναι σε ξεχωριστό έγγραφο από εκείνο του λογαριασμού.
- Τι ισχύει σε περίπτωση μετάπτωσης του πελάτη σε νέο προιόν. Οι προμηθευτές οφείλουν να μεριμνήσουν για την έγκαιρη σύναψη σύμβασης με τον πελάτη. Παλαιότερα είχαν παρατηρηθεί περιπτώσεις που πελάτες είχαν υπαχθεί καταχρηστικά και μονομερώς, σε καινούριο ή διαφορετικό πρόγραμμα τιμολόγησης από αυτό που ήταν συμβεβλημένοι πριν τη θέσπιση των έκτακτων μέτρων.
- Τι ισχύει για την αναγραφή στους λογαριασμούς των όρων εφαρμογής της ρήτρας αναπροσαρμογής. Οι μηχανισμοί αναπροσαρμογής θα πρέπει να αναγράφονται στο πεδίο των «Ανταγωνιστικών Χρεώσεων» του λογαριασμού. Εξυπακούεται ότι αυτοί πρέπει να αποτυπώνονται και στους όρους των συμβάσεων με τρόπο διαφανή, κατανοητό και ευχερώς επαληθεύσιμο. Η ΡΑΑΕΥ θα προβαίνει σε ελέγχους. Τα προγράμματα των εταιρειών θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Αρχής καθώς και στο νέο Εργαλείο Σύγκρισης Τιμών.
- Τέσσερις κατηγορίες τιμολογίων. Από την 1η Οκτωβρίου 2023 υφίστανται ξανά, όπως και πριν την εφαρμογή των έκτακτων μέτρων, τέσσερις κατηγορίες τιμολογίων:
- Σταθερά τιμολόγια, τα οποία προσφέρουν μία σταθερή τιμή προμήθειας (€/KWh) για όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης προμήθειας.
- Κυμαινόμενα τιμολόγια με ανακοίνωση τιμής την 1η κάθε μήνα. Η κυμαινόμενη τιμή προμήθειας (€/KWh) αφορά όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης, προκύπτει από υπολογιστικό τύπο (συνάρτηση) ο οποίος περιγράφεται στους όρους της σύμβασης προμήθειας και συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς οι οποίοι εκκαθαρίζονται πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα).
- Κυμαινόμενα τιμολόγια με ανακοίνωση τιμής μετά τον μήνα εφαρμογής. Εδώ, η τιμή δημοσιοποιείται μετά την έναρξη του μήνα στον οποίο αφορά και επίσης συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς οι οποίοι δεν εκκαθαρίζονται πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα). Η τιμή ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του προμηθευτή το αργότερο έως και δύο μήνες μετά τον μήνα εφαρμογής τους. Πρακτικές επαναληπτικής έκδοσης λογαριασμών για την ίδια περίοδο (έναντι ή εκκαθαριστικών), διορθωτικών ή απολογιστικών, θεωρούνται καταχρηστικές.
- Προϊόντα δυναμικής τιμολόγησης. Τιμολόγια με κυμαινόμενη τιμή προμήθειας που προσφέρονται σε καταναλωτές με εγκατεστημένο έξυπνο μετρητή.
7. Τι ισχύει με τα κυμαινόμενα τιμολόγια όπου η χρέωση προμήθειας διαμορφώνεται ευθέως βάσει μεγέθους της αγοράς (INDEXED Price Contracts). Τα κυμαινόμενα τιμολόγια όπου η χρέωση προμήθειας διαμορφώνεται ευθέως βάσει μεγέθους της αγοράς δεν επιτρέπεται να περιλαμβάνουν κανέναν επιπρόσθετο μηχανισμό αναπροσαρμογής. Επίσης οι συντελεστές προσαύξησης «α» και «β» της ρήτρας αναπροσαρμογής ή/και της Χρέωσης Προμήθειας λαμβάνουν προκαθορισμένη και σταθερή τιμή. Αυτή θα αναφέρεται σαφώς στη Σύμβαση Προμήθειας και θα ισχύει καθ’ όλη τη διάρκειά της. Κάθε τροποποίησή τους προϋποθέτει την τήρηση των όρων της προγνωστοποίησης.
