Δεν βούρκωσε απλώς. Ενα βουβό κλάμα ανέβηκε στον λαιμό του, προσπάθησε να το πνίξει αλλά δεν τα κατάφερε. Ο τυροκόμος Ιωάννης Βοναπάρτης από την Κάσο δυσκολεύτηκε να διαβάσει τις λιγοστές αράδες που είχε γράψει να πει παραλαμβάνοντας το βραβείο του. Στο πλευρό του η σύζυγός του Μαίρη Διακάκη. Δυο Κασιώτες μεγαλωμένοι στα ζώα και στο τυρί, πρωταθλητές τυροκόμοι, δυο ταπεινοί, χρυσοί Ελληνες. Τριακόσιοι άνθρωποι από κάτω κλαίγαμε και καμαρώναμε. Δυο από τους ακρίτες που τίμησε φέτος ο «Γαστρονόμος» στα Βραβεία Ποιότητας.
Σε λίγη ώρα, στη μικρή γιορτή που έκλεισε την τελετή απονομής, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα πάρει τον Κασιώτη τυροκόμο από το χέρι και θα τον πάει να γνωρίσει τον σεφ Χριστόφορο Πέσκια. Δουλεύει χρόνια ο Πέσκιας με τα τυριά του, ήθελε να τον γνωρίσει. Μια σπάνια εικόνα: παραγωγός και μάγειρας μαζί, με τη Θρακιώτισσα Πρόεδρο να κάνει τις συστάσεις.
Αυτό που κάνουν οι τυροκόμοι το έχουν για αυτονόητο. Ζουν και εργάζονται στο νησί όπου γεννήθηκαν. Ομως, το να παράγεις παραδοσιακά προϊόντα ποιοτικά και να εξελίσσεσαι, να φτιάχνεις σύγχρονη μονάδα, με όλες τις δυσκολίες του κόσμου μπροστά σου, σε έναν ακριτικό τόπο, στην υδροκέφαλη χώρα μας, με τον πρωτογενή τομέα ρημαγμένο, που δουλεύει με το σουρεαλιστικό πείσμα των Ελλήνων παραγωγών, ε, αυτά δεν είναι αυτονόητα, αυτά είναι πικρά και μαζί ηρωικά πράγματα. Η ζωή τους και η δουλειά τους είναι το αίμα στις αρτηρίες των παραγκωνισμένων συνόρων μας.
Το πικρό αυτονόητο μου ανέφερε την επομένη των βραβείων και η κ. Νάντια Ουζουνοπούλου από τους «Μύλους Θράκης», με θυμό ανάμεικτο με γνήσια απόγνωση αλλά και πείσμα: Το πρωί μετά την απονομή, οι 150 εργαζόμενοι της εταιρείας έκαναν πάρτι στο εργοστάσιο. «Ξέρετε τι επιβράβευση είναι για αυτούς που δουλεύουν καθημερινά εδώ στην άκρη της χώρας; Κάποιος μας θυμήθηκε. Γιατί από την πολιτεία είμαστε ξεχασμένοι. Είμαστε μαθημένοι να είμαστε ξεχασμένοι».
Φασόλια με τη δύναμη των Πρεσπών
Είναι ομολογουμένως δύσκολη η δουλειά των φασολοπαραγωγών. Αυτό δεν πτόησε τα νεαρά αδέλφια Μανώλη και Βασίλη Δημητρόπουλο από τον Λευκώνα Πρεσπών, οι οποίοι αποφάσισαν να συνεχίσουν τη μακραίωνη παράδοση του τόπου τους. Το 2017 ανέλαβαν τα οικογενειακά κτήματα. Τα 150 στρέμματα τα έκαναν 250, τον αχυρώνα του παππού τους τον μετέτρεψαν σε μονάδα διαλογής και τον παλιό στάβλο σε ένα σύγχρονο εργαστήριο πιπεριάς. Και εγένετο η «Prespa Top». Σήμερα η μικρή εταιρεία τους παράγει 90 τόνους φασόλια ελέφαντες και πλακέ μεγαλόσπερμα Πρεσπών, Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης, ενώ διαχειρίζεται και 60 τόνους από άλλους παραγωγούς. Φέτος έβγαλαν στην αγορά και τα πρώτα τους πιστοποιημένα βιολογικά όσπρια. Τα φασόλια τους ευκολόβραστα, γλυκά και με ξεχωριστή νοστιμιά, ενθουσίασαν τους κριτές του «Γαστρονόμου».
Θρακιώτικα ποιοτικά άλευρα με ισχυρό σήμα
Eνας αιώνας έχει περάσει από όταν ο εμποροβιομήχανος Γεώργιος Ουζουνόπουλος, πρόσφυγας από τα Μάλγαρα της Ανατολικής Θράκης, εγκαταστάθηκε στις Φέρες και θεμελίωσε τον πιο σύγχρονο αλευρόμυλο της περιοχής με μυλόπετρες, ξεκινώντας την ιστορική θρακιώτικη επιχείρηση που ο διάδοχός του, Ιωάννης Ουζουνόπουλος, καθιέρωσε ως «Μύλοι Θράκης». Σήμερα η αλευροβιομηχανία, με τη Νάντια Ουζουνοπούλου στα ηνία, τρίτη γενιά της οικογένειας, παράγει καινοτόμα προϊόντα για επαγγελματίες και έχει έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Η εταιρεία μπήκε πρόσφατα και στη λιανική αγορά με δύο τύπους αλεύρου χωρίς συντηρητικά και βελτιωτικά, που απέσπασαν το βραβείο προϊόντος ευρείας κατανάλωσης του «Γαστρονόμου». Τα άλευρα αυτά παράγονται μέσω του πρώτου στην Ελλάδα προγράμματος συμβολαιακής γεωργίας για την αναβίωση καλλιέργειας μαλακού σιταριού από παλαιό τοπικό σπόρο, σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και με τη συμμετοχή 500 καλλιεργητών από τον κάμπο της Θράκης και της Ανατολικής Μακεδονίας.
Ακούραστη θεματοφύλακας του θρακιώτικου πολιτισμού
Κανείς δεν γνωρίζει τη Θράκη όπως η Αγγελική Γιαννακίδου. Κι ας μην κατάγεται από εκεί. Νύφη πήγε στον Εβρο και όχι μόνο αγάπησε τον τόπο, αλλά και του αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά. Δεν υπάρχει τομέας του πολιτισμού, της λαογραφίας και της γαστρονομίας όπου να μην έχει συνεισφέρει με τις δράσεις της. Το 2002 ιδρύει το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στην Αλεξανδρούπολη, με πάνω από 500 σπάνια εκθέματα, που συνέλεξε η ίδια, τα οποία αποκαλύπτουν την πολύπλοκη ιστορία και τις ιδιαίτερες παραδόσεις της περιοχής. Πέρα από την αδιαφιλονίκητη σημασία του μουσείου, που αποτελεί έργο ζωής, οι πολυσχιδείς δράσεις της Αγγελικής Γιαννακίδου αγγίζουν ευαίσθητες πλευρές της κοινωνικής ζωής, όπως η γυναικεία ενδυνάμωση. Με ποιο τρόπο;
Εδώ και τέσσερις δεκαετίες ταξιδεύει ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες, κλειστές και συντηρητικές κοινότητες, ενθαρρύνοντας τις γυναίκες να συνεχίσουν τις παραδοσιακές και ξεχασμένες τεχνικές παραγωγής και να μπουν με σύγχρονους όρους στην παραγωγική διαδικασία. Το πωλητήριο του μουσείου είναι γεμάτο ρούχα, κοσμήματα και ιδιαίτερα διακοσμητικά αντικείμενα που κατασκευάζουν αυτές οι γυναίκες με δικά της σχέδια σύγχρονου ντιζάιν. Παράλληλα, ερευνά και αναβιώνει διατροφικές συνήθειες και συνταγές από τα βάθη του χρόνου και είναι σταθερή και πολύτιμη σύμβουλος παραγωγών και μαγείρων για την ανάδειξη της σπάνιας γαστρονομικής κουλτούρας του τόπου.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν εκείνη που απένειμε το τιμητικό βραβείο του «Γαστρονόμου» σε αυτή την εξαιρετικά δραστήρια γυναίκα, η οποία αφιέρωσε τον εαυτό της στη διατήρηση και στην ανάδειξη της πολιτισμικής ταυτότητας της Θράκης. Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου, εμφανώς συγκινημένη, καθώς –όπως σημείωσε– έχει διπλή καταγωγή από τη Θράκη, από την πλευρά της μητέρας της, και νιώθει ιδιαίτερη συγκίνηση όταν την αποκαλούν «η Θρακιώτισσα πρόεδρος», μίλησε με πολύ θερμά λόγια για την Αγγελική Γιαννακίδου και το έργο της. «Μια από τις ευτυχέστερες στιγμές σ’ αυτό το ταξίδι που για μένα είναι η θητεία μου ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι η γνωριμία μου με την Αγγέλα Γιαννακίδου. Για όσα έχει προσφέρει με το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, για τη δουλειά της για τους Θρακιώτες και κυρίως για τις Θρακιώτισσες, για τις κοπέλες από τα Πομακοχώρια, για όλη την προσπάθεια που κάνει για να αναδείξει την ιστορία της Θράκης, να δώσει προοπτική στον κόσμο της περιοχής και σε όλους μας, κάτι για να είμαστε πραγματικά περήφανοι και αισιόδοξοι για το μέλλον», σημείωσε, σε μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της βραδιάς.
Το βραβείο η Αγγελική Γιαννακίδου το αφιέρωσε στον σύζυγό της, ευχαριστώντας τον για τη στήριξή του. «Παιδεύεται μαζί μου κοντά μισό αιώνα τώρα που πολεμώ να διασώσω ό,τι διασώζεται σ’ αυτή τη λησμονημένη γωνιά του τόπου μας που λέγεται Θράκη», είπε. Και συνέχισε: «Αμέτρητες φορές πήγα να πω “ώς εδώ ήταν, τετέλεσται” και αμέτρητες στυλώθηκα στα πόδια μου και φτου κι από την αρχή. Τι λέτε πως μου έδινε κουράγιο; Τα λιόδεντρα, τα πεύκα, τα μποστάνια, τα αμπέλια, τα σταροχώραφα, τα λιοτρόπια, οι κρήνες, τα μελίσσια και βέβαια η θάλασσα. Ελεγα μέσα μου “από τούτα τα λιόδεντρα έβγαινε λάδι, κι οι παλιότεροι που έζησαν εδώ, με το κρασί τούτο έσβησαν τις λύπες τους και πότισαν τις χαρές τους. Οι κρήνες τούτες ξεδίψασαν τη δίψα τους και ξεπλύναν τον ιδρώτα τους. Αυτά τα στάρια τάισαν τις φαμίλιες τους, αυτά τα δάση τρύγησαν τα μελίσσια τους. Σε τούτη τη θάλασσα ψάρεψαν τα ψάρια τους”. Κι έπαιρνα τα πάνω μου. Ωσπου μια μέρα το νήμα κόπηκε ανεπανόρθωτα με τη φωτιά κι άφησε πίσω καπνούς και αποκαΐδια». «Θα μείνουμε και θα παλέψουμε. Και μαζί με τη φύση θα ζωντανέψουμε τις γεύσεις μας», υποσχέθηκε, πριν κατέβει καταχειροκροτούμενη από τη σκηνή.
Βουβαλίσια προϊόντα με γεύση Κερκίνης
Η Ελένη Αβραμίδου και ο Βασίλης Παπαδόπουλος γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στα βόρεια του Νομού Σερρών. Μαθημένοι στα ζώα, το 1999 άνοιξαν το κρεοπωλείο «Μπίλης – Φάρμα Κερκίνη». Δύο χρόνια αργότερα δημιούργησαν τη δική τους μονάδα εκτροφής ελληνικών νεροβούβαλων, μιας σπάνιας ράτσας βουβαλιών που υπάρχει στην περιοχή από την αρχαιότητα, γνωστή για την υψηλή διατροφική αξία του κρέατος και του γάλακτος που παράγει. Στην αρχή είχαν δέκα ζώα, σήμερα έχουν φτάσει τα τριακόσια. Φάρμα και κρεοπωλείο μαζί, η Kerkini Farm, όπως μετονομάστηκε η επιχείρηση, στην οποία δραστηριοποιούνται πλέον και τα δύο παιδιά τους, ο Κλεάνθης και ο Σταύρος, παρασκευάζει και τυποποιεί αλλαντικά, ανάμεσα στα οποία ο εξαιρετικός καβουρμάς και τα λουκάνικα από 100% βουβαλίσιο κρέας χωρίς συντηρητικά.
https://www.kathimerini.gr/society/562723360/to-iroiko-to-pikro-aytonoito/?utm_term=Autofeed&utm_medium=Social&utm_source=Facebook&fbclid=IwAR0ID5ggayR9fHFYbT3bh4XhmknS6NRiVZ6oT9O8wlsYRm0E50T4vwxjP1M#Echobox=1699951292
