Στο πλαίσιο των εντατικών προγραμμάτων μικτής κινητικότητας Erasmus+, το ΔΠΘ διοργανώνει από 11-21 Ιουλίου στη Σαμοθράκη το 8ο Θερινό σχολείο, (Sustainable Samothraki 2023).
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Μπακού της Αυστρίας και το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, από την Ελλάδα συμμετέχει το ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών καθώς και περισσότεροι από είκοσι φοιτητές από το ΔΠΘ, το Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας και το Μπακού της Αυστρίας.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα όπου οι συμμετέχοντες χρησιμοποιούν καινοτόμες μεθόδους μάθησης και διδασκαλίας μαζί και τη διαδικτυακή συνεργασία, ενώ το πρόγραμμα προσφέρει την εμπειρία μιας διεπιστημονικής διαδικασίας υποστηρίζοντας την αναζήτηση τοπικών λύσεων, διερευνώντας τα τοπικά προβλήματα, αντιμετωπίζοντας τις αναπτυξιακές προκλήσεις και μαθαίνοντας την αλληλεπίδραση με τους άμεσα εμπλεκόμενους σε ένα πολιτιστικά απαιτητικό περιβάλλον.
«Στόχος του θερινού σχολείου είναι η εκμάθηση και η εφαρμογή διάφορων τεχνικών μεθόδων σε ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και υποστηρίζοντας παράλληλα μια συνεχή διαδικασία έρευνας», ανέφερε μιλώντας στην ΕΡΤ Ορεστιάδας ο Γιώργος Παπαϊωάννου, καθηγητής Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δασών και Φυσικών Πόρων στο ΔΠΘ και πρόσθεσε πως «ο βιωματικός χαρακτήρας των μαθημάτων δίνει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε ένα έργο όπου παράγεται εφαρμοσμένη έρευνα, να χρησιμοποιήσουν τις αντίστοιχες επιστημονικές τους ικανότητες για να υποστηρίξουν πληθώρα διαδικασιών όπως μετρήσεις πεδίου, διενέργεια συνεντεύξεων, επεξεργασία ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, κτλ. , να εμπλακούν με το αντικείμενο της «Επιστήμης των πολιτών» μέσω της συνεργασίας τους με τους πολίτες για την συλλογή πληροφοριών καθώς και να συμβάλουν σε μια τοπική διαδικασία μετασχηματισμού προς την βιωσιμότητα. Το πρόγραμμα προσφέρει την εμπειρία μιας διεπιστημονικής διαδικασίας, υποστηρίζοντας την αναζήτηση τοπικών λύσεων, διερευνώντας τα τοπικά προβλήματα, αντιμετωπίζοντας τις αναπτυξιακές προκλήσεις και μαθαίνοντας την αλληλεπίδραση με τους άμεσα εμπλεκόμενους σε ένα πολιτιστικά απαιτητικό περιβάλλον».
Σύμφωνα με τον κ. Παπαιώαννου το πρόγραμμα επικεντρώνεται σε τρεις ενότητες .Η πρώτη αφορά την Έρευνα στον κοινωνικό μεταβολισμό των νησιών και βασίζεται στην ανάλυση δεδομένων που χρησιμοποιούνται στην έρευνα του κοινωνικού μεταβολισμού σε νησιωτικά συστήματα με έμφαση στις πρακτικές της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης. Οι φοιτητές θα διερευνήσουν εάν τα χαρακτηριστικά των νησιών όπως η απομόνωση, η δυσκολία επικοινωνίας και μεταφορά υλικών και εξοπλισμού έχουν ως αποτέλεσμα στην παρατεταμένη διάρκεια ζωής ορισμένων υλικών σε σχέση με καινοτόμες λύσεις στον κατασκευαστικό τομέα ή και σε συσκευές και σε μηχανήματα. Οι φοιτητές θα μάθουν πώς να αναπτύσσουν ερευνητικές ερωτήσεις με βάση το πλαίσιο που τους παρουσιάζεται. Θα μάθουν πώς να διενεργούν αλλά και να προσαρμόζουν την εργασία πεδίου με βάση τα ερευνητικά τους ερωτήματα, θα προετοιμάσουν ημι-δομημένες συνεντεύξεις, θα μάθουν να συνεργάζονται με τον τοπικό πληθυσμό για να αντλήσουν πληροφορίες και να διεξάγουν συμπεράσματα. Το πολιτιστικά προκλητικό περιβάλλον στη Σαμοθράκη θα τους εξοπλίσει με δεξιότητες στην εφαρμογή μεθόδων των κοινωνικής οικολογίας σε πραγματικά προβλήματα. Τέλος, οι φοιτητές θα μάθουν πώς να οργανώνουν τα δεδομένα που συλλέξαν για την μια τελική παρουσίαση και δημοσίευση ως μέρος της σειράς Εργασιών Κοινωνικής Οικολογίας.
Η δεύτερη ενότητα αφοράτην ανάλυση υδρομορφολογικών και φυσικοχημικών
χαρακτηριστικών χειμαρρικού υδατορρεύματος.Στο πλαίσιο της συγκεκριμένη ενότητας οι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν μετρήσεις πεδίου σε χειμαρρικό περιβάλλον που σχετίζονται με αρκετές υδρομορφολογικές και φυσικοχημικές παραμέτρους.
Θα μάθουν πως να μετρήσουν την ταχύτητα, το ύψος στάθμης και να εκτιμήσουν την παροχή σε ένα υδατόρρευμα. Επιπλέον, θα μάθουν πως να κάνουν τοπογραφική αποτύπωση διατομών κοίτης υδατορρεύματος και πως να πάρουν μετρήσεις σε διάφορες φυσικοχημικές παραμέτρους όπως το PH, το διαλυμένο οξυγόνο, η θερμοκρασία, η ηλεκτρική αγωγιμότητα, και άλλα και πώς να κάνουν αντιπροσωπευτικές δειγματοληψίες νερού. Επιπρόσθετα, θα μάθουν πως να κάνουν κοκκομετρική ανάλυση των υλικών του πυθμένα χρησιμοποιώντας την τεχνική Wolman pebble count και/ή την μέθοδο με ρήση πλαισίων. Θα επεξεργαστούν και θα αναλύσουν μετεωρολογικά και σταθμημετρικά δεδομένα από τους σταθμούς του ΕΛΚΕΘΕ και θα διερευνηθεί η πιθανότητα δημιουργίας καμπυλών στάθμης-παροχής και η συσχέτιση των δεδομένων για συγκεκριμένα γεγονότα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας σε συνδυασμό με τα δεδομένα στάθμης, φυσικοχημικά δεδομένα υδατορρεύματος, δεδομένα βροχόπτωσης και στάθμης από τους αυτόματους τηλεμετρικούς σταθμούς θα αξιολογηθούν για την απόκτηση γνώσης σχετικά με την προέλευση του νερού, την αξιολόγηση του κινδύνου πλημμύρας και ξηρασίας και τις απειλές στην ποιότητα των υδατικών πόρων του νησιού. Τέλος, οι φοιτητές θα μάθουν πώς να οργανώνουν τα δεδομένα για την μια τελική παρουσίαση και δημοσίευση ως μέρος της σειράς Εργασιών Κοινωνικής Οικολογίας .
Η Τρίτη ενότητα αφορά την Κοινωνική καινοτομία στα νησιά. Στόχος είναι να διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο η νησιωτικότητα αντανακλάται στην κοινωνική οργάνωση της νησιωτικής κοινότητας προκειμένου να ξεπεραστούν κοινωνικοοικονομικά ή περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι φοιτητές θα μάθουν πώς να αναπτύσσουν ερευνητικές ερωτήσεις σχετικές με την κοινωνική καινοτομία και τη νησιωτική βιωσιμότητα με βάση το πλαίσιο που τους παρουσιάζεται. Θα μάθουν πώς να οργανώνουν τα ερευνητικά τους ερωτήματα, να προετοιμάζουν και να διενεργούν συνεντεύξεις, να συνεργάζονται με πολίτες για τη συλλογή στοιχείων και τη διεξαγωγή συμπερασμάτων. Το νησιωτικό περιβάλλον της Σαμοθράκη θα τους εξοπλίσει με δεξιότητες για την εφαρμογή μεθόδων κοινωνικών επιστημών σε πραγματικά προβλήματα της νησιωτική κοινωνίας.
