Στην προηγούμενη εκπομπή είδαμε ότι λίγο πριν εκπνεύσει το 2016, είχαμε αλλαγές σε εκπαιδευτικά ζητήματα και συγκεκριμένα, ιδρύθηκε με υπουργική απόφαση ο Τομέας Μειονοτικής Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Αλλαγές ωστόσο είχαμε και σε θρησκευτικό επίπεδο, καθώς με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης παύτηκε από τα καθήκοντα του τοποτηρητή Μουφτείας Διδυμοτείχου ο Μεχμέτ Σερίφ Δαμάδογλου. Νέος τοποτηρητής μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από τον διοριζόμενο Μουφτή ορίστηκε ο μουσουλμάνος ιερωμένος Οσμάν Χαμζά.
Στον τύπο διαβάζουμε ότι μαζί με αυτήν την αντικατάσταση η ελληνική κυβέρνηση προωθεί μία σειρά αλλαγών και στις υπόλοιπες Μουφτείες, συγκεκριμένα της Ξάνθης και της Κομοτηνής.
Η απομάκρυνση του τοποτηρητή της Μουφτείας Διδυμοτείχου ήρθε μία περίοδο, λίγο πριν τις γιορτές, που κανείς δεν περίμενε κάτι τέτοιο, ενώ δεν είχαν κυκλοφορήσει ειδήσεις ή έστω φήμες περί επικείμενης απομάκρυνσης. Παλιότερα κατά καιρούς διαβάζαμε για την πρόθεση της κυβέρνησης να αντικαταστήσει τον Μουφτή Ξάνθης, ωστόσο κάτι τέτοιο παρέμενε στο επίπεδο της διαρροής φημών και δεν ανταποκρινόταν σε πραγματικά γεγονότα.
Για να ξεκαθαρίσουμε λίγο το τοπίο. Ο Μουφτής για τους Τούρκους της Θράκης είναι ο ανώτερος θρησκευτικός λειτουργός. Μαζί με τα θρησκευτικά του καθήκοντα, είναι επιφορτισμένος με δικαστικές αρμοδιότητες, συγκεκριμένα με την έκδοση σχετικών αποφάσεων (φετβάδων) για θέματα οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου βάσει της Σαρία.
Ο τρόπος ανάδειξης των Μουφτήδων αποτελεί διαχρονικά ένα πεδίο σύγκρουσης μεταξύ πολιτείας και Μειονότητας. Κι αυτό γιατί το ελληνικό κράτος παραδοσιακά διορίζει τους Μουφτήδες, ενώ η Μειονότητα διεκδικεί την εκλογή τους από την κοινότητα. Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα σε Κομοτηνή και Ξάνθη υπάρχουν οι διορισμένοι Μουφτήδες τοποθετημένοι από το ελληνικό κράτος και οι εκλεγμένοι από την κοινότητα, Μουφτήδες.
Στο Διδυμότειχο ίσως επειδή η συγκεκριμένη Μουφτεία δεν είχε ανάλογης βαρύτητας όπως οι Μουφτείες Κομοτηνής και Ξάνθης, υπήρξε ανέκαθεν ένας τοποτηρητής Μουφτείας διορισμένος από το κράτος. Μάλιστα, ο μέχρι σήμερα τοποτηρητής ήταν απόφοιτος της Ειδικής Παιδαγωγικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, γεγονός που αποδεικνύει όπως αναφέραμε σε προηγούμενη εκπομπή τις στενές σχέσεις πολιτείας και ΕΠΑΘ, καθώς επίσης το γεγονός ότι πρωταρχικός στόχος της ΕΠΑΘ ήταν η δημιουργία μιας ομάδας ανθρώπων απολύτου εμπιστοσύνης της πολιτείας.
Από αυτήν ακριβώς την δεξαμενή ανθρώπων το ελληνικό κράτος επέλεξε τον τοποτηρητή μουφτείας Διδυμοτείχου. Στην περίπτωση της ΕΠΑΘ τα κριτήρια δεν ήταν παιδαγωγικά, αλλά και η αξιοποίηση ΕΠΑΘιτών δασκάλων σε ανάλογα αξιώματα που δεν έχουν παιδαγωγικό χαρακτήρα αναδεικνύει την έλλειψη θρησκευτικών κριτηρίων αξιολόγησης που απαιτούνται για την κάλυψη αντίστοιχης θέσης. Ο μέχρι πρότινος τοποτηρητής Μουφτείας λοιπόν είχε ξεκινήσει την καριέρα του ως δάσκαλος.
Ο νέος τοποτηρητής είναι κι αυτός απόφοιτος της ΕΠΑΘ. Το ελληνικό κράτος μπορεί να εξέπληξε πολύ κόσμο με την κίνηση αντικατάστασης, δεν εξέπληξε ωστόσο κανέναν με την επιλογή του. Το βιογραφικό του νέου τοποτηρητή μόνο αδιάφορο δεν είναι αν λάβουμε υπόψη ότι ο ίδιος υπήρξε υπάλληλος της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής, δίδασκε τουρκικά σε τμήμα του Δημοκριτείου πανεπιστημίου Θράκης, ενώ τελευταία τον συναντάμε στην σύνθεση της επιτροπής που είναι επιφορτισμένη για την επιλογή ιεροδιδασκάλων ισλαμικής θρησκείας στην Μουφτεία Κομοτηνής.
Το πιθανότερο είναι ότι οι λόγοι απομάκρυνσης του προγενέστερου τοποτηρητή δεν θα γίνουν ποτέ ευρέως γνωστοί. Η ανακοίνωση αντικατάστασης είναι απλή, λιτή και δεν αφήνει κανένα περιθώριο για εικασίες ή περαιτέρω συζήτηση. Παρόλα αυτά δεδομένου ότι μία τέτοια αντικατάσταση δεν είναι κάτι αναμενόμενο ή κάτι που έχει επαναληφθεί, καθώς όποια αντικατάσταση υπήρξε στο παρελθόν έγινε κατόπιν θανάτου του προκατόχου, αναμένεται με ενδιαφέρον να δούμε τις προθέσεις της πολιτείας. Αν δηλαδή μία τέτοια απομάκρυνση συνεπάγεται ευρύτερες αλλαγές στο θεσμό των μουφτείων και αν εν τέλει, θα ξεκινήσει ένα διάλογος με την κοινότητα σχετικά με το ζήτημα ανάδειξης των μουφτήδων.
Την ίδια στιγμή που συμβαίνουν όλα αυτά ο εισαγγελέας Ξάνθης έβγαλε βούλευμα σύμφωνα με το οποίο ο εκλεγμένος Μουφτής Ξάνθης, Αχμέτ Μετέ, πάει κατηγορούμενος σε δίκη στην Θεσσαλονίκη μαζί με έναν ιμάμη με την κατηγορία της αντιποίησης άσκησης υπηρεσίας λειτουργού θρησκείας γνωστής στην Ελλάδα και τη διατάραξη της θρησκευτικής συνάθροισης σε κηδεία νεαρού στρατιώτη στο χωριό Γλαύκη. Η υπόθεση αφορά την διοργάνωση κηδείας στρατιωτικού χαρακτήρα λόγω του ότι ο θανών υπηρετούσε την στρατιωτική του θητεία και τη συνεργασία του υπεύθυνου της κηδείας από τον στρατό με τον ιμάμη του χωριού και τον εκλεγμένο Μουφτή.
Πρόκειται για μία ιστορία που μας έρχεται επίσης από την περσινή χρονιά, ωστόσο αν ανατρέξουμε στο παρελθόν θα διαπιστώσουμε ότι παρόμοιες διώξεις εκλεγμένων Μουφτήδων είχαμε την δεκαετία του 1990 και πρόκειται για δίκες οι οποίες έφτασαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την δικαίωση των εκλεγμένων Μουφτήδων.
Και μπορεί κάθε περίπτωση να μην είναι ακριβώς ίδια, να αλλάζουν τα χαρακτηριστικά, τα δεδομένα, ενίοτε και οι συγκυρίες, ωστόσο θα ήταν χρήσιμο κάποια στιγμή η ελληνική πολιτεία να αγγίξει την ρίζα του προβλήματος που δεν είναι άλλη από το θέμα ανάδειξης των Μουφτήδων στην Θράκη.
