Με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ το 2005, έχει ανακηρυχθεί η 27η Ιανουαρίου Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία καθώς στις 27 Ιανουαρίου 1945 τα προελαύνοντα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Οι Εβραίοι της Ευρώπης υπήρξαν τα κύρια θύματα του ναζιστικού ρατσισμού και στο πλαίσιο της εφαρμογής του πολιτικού σχεδίου «Τελική Λύση», εξοντώθηκαν έξι περίπου εκατομμύρια Εβραίοι. Ανάμεσά τους, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι βρήκαν τον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ακολουθεί ένα κείμενο από το προσωπικό ιστολόγιο της Κατερίνας Κάλτσου
Τι απέγιναν τα αντικείμενα της Συναγωγής της Αλεξανδρούπολης;
Αν το καλοσκεφτούμε, πιότερα είναι τα κενά παρά οι γνώσεις μας και λιγότερα αυτά που ξέρουμε από αυτά που δεν γνωρίζουμε για την Ιστορία!!!
Αλλά και οι μνήμες ή οι μαρτυρίες, ακόμη και αν νομίζουμε πως έχουν παραδοθεί στη λήθη, χρειάζονται τον κατάλληλο χρόνο για να βγουν στην επιφάνεια ως χρήσιμες ψηφίδες και να καταφέρουν να πάρουν τη θέση τους σε κάποια από τις σελίδες της!
Κάπως έτσι συνέβη και με την ιστορία που ακολουθεί, καθώς η παρουσίαση του βιβλίου #ΤΟ_ΣΥΝΑΓΩΙ του #Elias_Messinas στην Αλεξανδρούπολη στο Ιστορικό μουσείο στις 6 Οκτωβρίου 2023 μου ανέσυρε από τη μνήμη μία ιστορία, που σχετίζεται με τη συναγωγή της Αλεξανδρούπολης και μου την είχε αφηγηθεί ο πατέρας μου, Παναγιώτης Κάλτσος.
Ο πατέρας μου γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη στα 1926 και η οικογένεια του είχε κτήμα δίπλα από τον Περιφερειακό, πολύ κοντά στη σημερινή γέφυρα του Μαΐστρου. Προς το τέλος του χειμώνα, στα 1943 ένα πρωινό είδε Βούλγαρους στρατιώτες να ρίχνουν κάποια αντικείμενα, στη χωματερή που υπήρχε στο ρέμα Μαΐστρου, κοντά στη γέφυρα. Με προσοχή, γιατί τα πράγματα ήταν πολύ αυστηρά αλλά και εξ αιτίας του γεγονότος πως εκεί υπήρχε ένας σκουπιδότοπος που πήγαιναν αρκετοί ψάχνοντας κυρίως αποφάγια, πήγε να κοιτάξει από περιέργεια για τα αντικείμενα αυτά.
Είδε λοιπόν «ένα κηροπήγιο αρκετά μεγάλο με θέσεις για πολλά κεριά στη σειρά, δύο υφάσματα σαν κουρτίνες, ένα κόκκινο και ένα μπλε. Τα άνοιξε και είδε ότι το κόκκινο ήταν μάλλον μεγαλύτερο από το μπλε αλλά και τα δύο είχαν πάνω τους κεντημένο ένα αστέρι, που αναγνώρισε πως ήταν ίδιο με την «κονκάρδα» που φορούσε μία φίλη της αδερφής του.
Είδε ακόμη ένα περίεργο κυλινδρικό ξύλινο αντικείμενο κάπως μεγάλο, χρωματιστά βαμμένο και περίτεχνα διακοσμημένο και ένα κεντημένο ύφασμα, σαν τραπεζομάντηλο, που όμως ήταν σκισμένο.
Επίσης, πιο χαμηλά προς την κοίτη του ποταμού ήταν πεταμένα και κάποια καντήλια και ίσως και ένα ακόμη κηροπήγιο γιατί δεν διακρίνονταν καλά, όμως δεν διακινδύνευε να πλησιάσει, από φόβο μήπως έρθει κάποιος εκείνη την ώρα και τον δει». Είχε σχολιάσει ότι «τα αντικείμενα του ήταν άγνωστα, περίεργα και φτωχικά, αν εξαιρέσει κανείς το κηροπήγιο, το κυλινδρικό αντικείμενο και εκείνο το ωραίο κεντημένο ύφασμα που όμως ήταν σκισμένο».
Τις επόμενες ημέρες, όταν τα νέα κυκλοφόρησαν, ότι δηλ. οι Βούλγαροι «είχαν σηκώσει» όλους τους Εβραίους από την πόλη, ήταν σίγουρος πως τα πεταμένα αντικείμενα που είδε, προερχόταν από τη συναγωγή, δεν το είπε όμως σε κανένα εκτός από τον αδερφό του. Υπέθετε πως είχε δοθεί συγκεκριμένη εντολή να πεταχτούν, γιατί όλα τα σπίτια των ιδιωτών Εβραίων είχαν αφεθεί στην τύχη είτε Βουλγάρων στρατιωτών, είτε Βουλγάρων πολιτών που ήρθαν στην πόλη, από την αρχή της Κατοχής. Άλλωστε και ο ίδιος είχε δει να έχουν αφαιρεθεί μέχρι και τα παράθυρα από ένα από τα πιο φτωχικά Εβραϊκά σπίτια της γειτονιάς, που βρισκόταν κοντά στο δικό του σπίτι και στο φούρνο του φίλου του, του Τάσου Σουλακάκη.
ΥΣ.1 Η ανάρτηση έγινε με αφορμή την 27η Ιανουαρίου, που έχει ανακηρυχθεί Διεθνής Ημέρα μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος από το ναζιστικό καθεστώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
ΥΣ.2 Αν και από Αλεξανδρούπολη δεν είχα στο αρχείο μου φωτογραφία σχετική, οπότε επιστράτευσα τον φίλο #Θρασύβουλο_Παπαστρατή, τον οποίο και ευχαριστώ .
