Διακήρυξη Μπάλφουρ…

670
Δημήτρης Σταματόπουλος
Πολλοί θυμούνται σήμερα τη Διακήρυξη Μπάλφουρ αλλά αγνοούν δύο πολύ σημαντικές πτυχές της.
Πράγματι σαν σήμερα, στις 2 Νοεμβρίου του 1917, ο υπουργός εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας σε απαντητική του επιστολή προς τον Λόρδο Ρότσιλντ, ζωολόγο, μέλος της περίφημης οικογένειας τραπεζιτών και πρόεδρο της Σιωνιστικής Ομοσπονδίας, υπόσχεται την δημιουργία μιας “εθνικής πατρίδας” για τους Εβραίους στον ιστορικό χώρο της Παλαιστίνης με σεβασμό όμως στα “πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα” των μη Εβραϊκών πληθυσμών.
Συνήθως όμως σε αυτή την αναθύμηση παραγνωρίζονται δύο πολύ σημαντικές παράμετροι: ο Μπάλφουρ υποσχόταν κάτι στον Ρότσιλντ που μέχρι τότε ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Οι Βρετανοί θα καταλάβουν την Ιερουσαλήμ ένα μήνα μετά και για 30 χρόνια, μέχρι τον Νοέμβριο του 1947, θα αρνούνται να παραχωρήσουν την Παλαιστίνη, θεωρώντας ότι μαζί με την Αίγυπτο αποτελούσαν γεωπολιτικά κλειδιά ελέγχου στο δρόμο προς τις Ινδίες.
Όταν η Ινδία το 1947 θα γίνει ανεξάρτητο κράτος, θα παραχωρηθεί και η μισή Παλαιστίνη στους Εβραίους αλλά με την προϋπόθεση ότι ο δυτικός έλεγχος θα παραμείνει σε ισχύ.
Το άλλο που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, είναι ότι ο Μπάλφουρ, σκωτσέζος πολιτικός, είχε ευαισθητοποιηθεί απέναντι στο Εβραϊκό ζήτημα εξαιτίας των διωγμών που αυτοι υφίστανται στη Ρωσία.
Κι όμως: το 1905 θα ψηφίσει το Aliens Act, που θα λάβει πολύ πιο σκληρές εκδοχές το 1914 και το 1919, που θα επιβάλλει σκληρούς περιορισμούς στην μετανάστευση των διωκόμενων Εβραίων από τη Ρωσία προς τα Βρετανικά νησιά….Η Διακήρυξη Μπάλφουρ αποτελούσε στην πραγματικότητα τη δικλείδα ασφαλείας για να αποφύγει η Βρετανία να γίνει γη της επαγγελίας όπως είχε γίνει ήδη η Αμερική….

 

[2 Νοεμβρίου 1917: Ενώ η εξέγερση κατά των Οθωμανών εξελίσσεται νικηφόρα για τους Άραβες που ονειρεύονται ανεξαρτησία, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ, αποστέλλει μία επιστολή στον ηγέτη της εβραϊκής κοινότητας της Μεγάλης Βρετανίας, Λόρδο Ρότσιλντ, ζητώντας να τη διαβιβάσει στη Διεθνή Σιωνιστική Ομοσπονδία.

Πρόκειται για τη «Διακήρυξη Μπάλφουρ», όπως θα μείνει στην ιστορία, με την οποία δίδεται η υπόσχεση για την εγκαθίδρυση μιας «εβραϊκής πατρίδας» στην Παλαιστίνη, με σεβασμό στα δικαιώματα των λαών που ζουν ήδη στην περιοχή. Ως αντάλλαγμα, η εβραϊκή κοινότητα καλείται να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να εισέλθουν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι συζητήσεις που προηγήθηκαν της Διακήρυξης είχαν να κάνουν με τις λεπτομέρειες στη διατύπωση. Η φράση «εβραϊκή πατρίδα» χρησιμοποιήθηκε εσκεμμένα αντί της λέξης «πολιτεία», μιας και το επίσημο Λονδίνο δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι στόχος του ήταν η δημιουργία ενός εβραϊκού κράτους. Επιπλέον, η αλλαγή μιας πρόθεσης οροθετούσε αυτή την πατρίδα μέσα στην Παλαιστίνη προς αποφυγής του εποικισμού όλης της περιοχής, ενώ στο τελικό κείμενο προστέθηκε και η αναφορά στα δικαιώματα των μη εβραϊκών κοινοτήτων.

Όλες αυτές οι αλλαγές ήταν αποτέλεσμα πιέσεων ενός αντι-σιωνιστή εβραίου και υπουργού της ινδικής κυβέρνησης, του Έντουιν Σάμιουελ Μοντάγκου, που πίστευε ότι η Διακήρυξη Μπάλφουρ στην αρχική της μορφή θα ενίσχυε τους αντισημιτικούς διωγμούς.]

Η επιστολή περιελήφθη τρία χρόνια αργότερα στη Συνθήκη των Σεβρών, με την οποία διαμοιράστηκαν τα ιμάτια της πάλαι ποτέ κραταιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Μ. Βρετανία πήρε υπό την εντολή της τα εδάφη της Παλαιστίνης, κατόπιν αποφάσεως της Κοινωνίας των Εθνών. Οι Εβραίοι της Διασποράς ενθαρρύνθηκαν να μεταναστεύσουν κατά χιλιάδες στη «Γη της Επαγγελίας» και των προγόνων τους, προς μεγάλη αντίδραση των ντόπιων Αράβων.

Η πληθυσμιακή ισορροπία της περιοχής άρχισε να διαταράσσεται, η απελευθερωτική για τους Εβραίους -τρομοκρατική για τους Άραβες- οργάνωση «Χαγκάνα» ανέλαβε δράση και οι Βρετανοί «ένιπταν τας χείρας τους», όταν δεν υποστήριζαν το εβραϊκό στοιχείο. Έτσι φθάσαμε στο 1948, όταν δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ σε παλαιστινιακά εδάφη.

Η επιστολή Μπάλφουρ προς Ρότσιλντ δεν ήταν απλώς ένα ευχολόγιο!

Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/25