Η ναυαρχίδα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο για την Αποκατάσταση της Φύσης εγκρίθηκε σήμερα σε μια εξαιρετικά δύσκολη ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο με 336 ψήφους υπέρ, 300 κατά και 13 αποχές. Βάσει του νομοσχεδίου η ΕΕ πρέπει έως το 2030 να θεσπίσει μέτρα αποκατάστασης της φύσης που να καλύπτουν τουλάχιστον το 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της. Πρόκειται για τον πρώτο πανευρωπαϊκό νόμο που θέτει νομικά δεσμευτικούς στόχους για την αποκατάσταση της φύσης.

Το συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), με πρωτοστάτη τον Μάνφρεντ Βέμπερ, δεν μπόρεσε να συγκεντρώσει την πλειοψηφία για να καταψηφίσει το νομοσχέδιο, αφού νωρίτερα οι ευρωβουλευτές απέρριψαν το αίτημα του ΕΛΚ για την συνολική απόρριψη της πρότασης της Επιτροπής (312 ψήφοι υπέρ, 324 κατά και 12 αποχές) κάτι που θα ήταν καίριο πλήγμα στην Επιτροπή αφού ο νόμος θα έπρεπε να επανασχεδιαστεί και δεν επρόκειτο να γίνει τίποτα μέχρι και μετά τις Ευρωπαϊκές εκλογές τον Ιούνιο του 2024.

Ιστορία και στόχοι αποκατάστασης της φύσης για το 2030

1. Με δεδομένο ότι πάνω από το 80% των ευρωπαϊκών οικοτόπων είναι σε κακή κατάσταση, στις 22 Ιουνίου 2022 η Επιτροπή πρότεινε κανονισμό σχετικά με την αποκατάσταση της φύσης, ο οποίος θα συμβάλει στη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση της κατεστραμμένης φύσης σε όλες τις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ και στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η νέα νομοθεσία θα αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς κάθε ευρώ που επενδύεται θα αποφέρει τουλάχιστον 8 ευρώ στις τοπικές κοινωνίες.

2. Ετσι σήμερα οι ευρωβουλευτές υποστήριξαν την πρόταση της Επιτροπής να τεθούν σε εφαρμογή μέτρα αποκατάστασης έως το 2030, τα οποία θα καλύπτουν τουλάχιστον το 20% όλων των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών στην ΕΕ.

3. Επίσης το Κοινοβούλιο τονίζει ότι ο νέος νόμος πρέπει να συμβάλει στην επίτευξη των διεθνών δεσμεύσεων της ΕΕ, ιδίως του πλαισίου «Kunming-Montreal Global Biodiversity» των Ηνωμένων Εθνών.

4. Θέση του ΕΚ είναι ότι η νομοθεσία θα πρέπει να εφαρμοστεί μόνο αφού η Επιτροπή παρουσιάσει δεδομένα για τις αναγκαίες συνθήκες που διασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη επισιτιστική ασφάλεια και όταν οι χώρες της ΕΕ ποσοτικοποιήσουν την έκταση που χρειάζεται να αποκατασταθεί για να επιτευχθούν οι στόχοι για κάθε τύπο οικοσυστήματος.

5. Το Κοινοβούλιο επιθυμεί επίσης να υπάρχει η δυνατότητα αναστολής στόχων όταν αναμένονται εξαιρετικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις.

Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων είναι καίριας σημασίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας και μειώνει τους κινδύνους για την επισιτιστική ασφάλεια.

Τονίζουν δε ότι το νομοσχέδιο δεν προβλέπει τη δημιουργία νέων προστατευόμενων περιοχών στην ΕΕ, ούτε εμποδίζει νέες υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ και η τροποποιημένη πρόταση που στηρίζει το Κοινοβούλιο ρητά τονίζει ότι οι εν λόγω εγκαταστάσεις εξυπηρετούν εξαιρετικά το δημόσιο συμφέρον.

Επόμενα βήματα

Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας.

Εντός 12 μηνών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει την ύπαρξη χρηματοδοτικών κενών μεταξύ των στόχων της αποκατάστασης και της διαθέσιμης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, εξετάζοντας ακόμη πιθανές λύσεις, ειδικά μέσω ενός στοχευμένου χρηματοδοτικού μηχανισμού της ΕΕ.

Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής César Luena (Σοσιαλιστές, Ισπανία), δήλωσε:

«Η νομοθεσία για την αποκατάσταση της φύσης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ακολουθεί την επιστημονική συναίνεση και τις συστάσεις για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων της Ευρώπης.

Οι αγρότες και οι αλιείς θα επωφεληθούν από αυτό και θα εξασφαλίσουν μια κατοικήσιμη γη για τις μελλοντικές γενιές. Η θέση που υιοθετήσαμε σήμερα στέλνει ένα σαφές μήνυμα.

Τώρα πρέπει να συνεχίσουμε τα θετικά μας αποτελέσματα, να υπερασπιστούμε τις θέσεις μας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τα κράτη μέλη και να καταλήξουμε σε συμφωνία πριν από το τέλος της εντολής του Κοινοβουλίου για την έγκριση του πρώτου κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης στην ιστορία της ΕΕ.»

Σφοδρή μάχη

Για να φτάσουμε στη σημερινή ημέρα είχαν προηγηθεί σκληρές μάχες καθώς το ΕΛΚ και οι σύμμαχοί του υποστήριζαν ότι η πρόταση – με στόχο την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων έως το 2030 – θα κατέστρεφε το βιοπορισμό των αγροτών, καθώς μεγάλο μέρος της γης τους θα έβγαινε εκτός παραγωγής κάτι που θα είχε αντίκτυπο στην επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών ενώ υποστήριζαν ότι θα εμπόδιζε και την πράσινη μετάβαση καθώς θα δημιουργούσε προβλήματα στα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το νομοσχέδιο είχε ήδη απορριφθεί στις αρμόδιες επιτροπές και η ψήφισή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ήταν καθόλου αυτονότη.

Η μάχη δεν δίνοταν μόνο στις επιτροπές και στο Κοινοβούλιο αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την ανάδειξη των υποτιθέμενων κινδύνων του νομοσχεδίου, με αποκορύφωμα τον ισχυρισμό ότι θα καταστρέψει το σπίτι του Άγιου Βασίλη στη βόρεια Φινλανδία.

Μεταξύ των πολέμιων ήταν και το αγροτοδιατροφικό λόμπι με πρωτεργάτη το ισχυρό αγροτικό Copa-Cogeca – το οποίο έχει κατηγορηθεί ότι εκπροσωπεί τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρικών σχημάτων έναντι των μικρότερων γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Το αφήγημά του ήταν ότι η επιβάρυνση των αγροτών με νέες πράσινες υποχρεώσεις, ενώ αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας, θα απειλήσει τα προς το ζην.

Οι υποστηρικτές

Όμως τουλάχιστον έξι χιλιάδες επιστήμονες με επιχειρήματα απέρριψαν αυτά τα επιχειρήματα υποστηρίζοντας ότι τα υγιή οικοσυστήματα θα αποθηκεύουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Επίσης ένα εκατομμύριο Ευρωπαίοι πολίτες υπέγραψαν υπέρ του νομοσχεδίου. Μαζί τους και ο επικεφαλής της Πράσινης Συμφωνίας ο Φρανς Τίμερμανς, ο οποίος επαναλάμβανε επίμονα αυτό που διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως η WWF υποστηρίζουν ότι το νομοσχέδιο θα βοηθήσει τους αγρότες μακροπρόθεσμα, καθώς στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους και των υδάτων, καθώς και στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι φυσικών καταστροφών όπως οι πλημμύρες, οι ξηρασίες και οι πυρκαγιές.

Αναπάντεχοι σύμμαχοι ήταν και μεγάλες πολυεθνικές όπως η Nestlé, η Coca-Cola και η Unilever, αλλά και η ΕΚΤ η οποία δια στόματος του Φρανκ Ελντερσον (εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ) με άρθρο του τονίζει ότι «η οικονομία και οι τράπεζες έχουν ανάγκη από τη φύση για να επιβιώσουν. Εάν καταστραφεί η φύση καταστρέφεται και η οικονομία».

Ενα αποδυναμωμένο νομοσχέδιο;

«Αυτή η νίκη είχε πολύ υψηλό κόστος» αναφέρει σε ανακοινωσή της η WWF στις Βρυξέλλες

«Σήμερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ του νόμου για την αποκατάσταση της φύσης και της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, παρά την πρωτοφανή -και συχνά εντελώς παράλογη- εκστρατεία παραπληροφόρησης με στόχο την καταστροφή του, με επικεφαλής συντηρητικούς και δεξιούς πολιτικούς και τα λόμπι της γεωργίας και της αλιείας.

Αυτή η νίκη, ωστόσο, είχε πολύ υψηλό κόστος – για να επιτευχθεί συμβιβασμός, οι ευρωβουλευτές θυσίασαν πολλές κρίσιμες υποχρεώσεις και στόχους, καταλήγοντας σε μια θέση σημαντικά ασθενέστερη από την αρχική πρόταση της Επιτροπής . Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον επείγοντα χαρακτήρα της κλιματικής κρίσης και της βιοποικιλότητας» τονίζει στην ανακοίνωσή της και καλείόλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αξιοποιήσουν εποικοδομητικά τις τριμερείς διαπραγματεύσεις για να διασφαλίσουν έναν τελικό νόμο που θα είναι κατάλληλος για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης που προκύπτει από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη για βιοποικιλότητα.

https://www.huffingtonpost.gr/entry/epiviose-e-naearchida-tes-prasines-semfonias-psefisteke-o-nomos-yia-ten-apokatastase-tes-feses_gr_64ae99bae4b02fb0e6fc33c0