Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τα απογευματινά χειρουργεία

Ο πρώτος ασθενής ήταν ένας 67χρονος που υποβλήθηκε σε επέμβαση αρθροπλαστικής γόνατος, ο οποίος ήταν σε αναμονή από το 2019 και ήταν από τους πρώτους που τηλεφώνησε όταν ενημερώθηκε για τα απογευματινά χειρουργεία. Μάλιστα, τον συγκεκριμένο ασθενή επισκέφτηκε ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, λίγο πριν το χειρουργείο, ενημερώνοντάς τον ότι τιμής ένεκεν τα απογευματινά χειρουργεία της πρώτης ημέρας θα είναι δωρεάν για όλους τους ασθενείς με χρηματοδότηση από το υπουργείο.

Την ίδια ημέρα, χειρουργήθηκαν ακόμα δύο ασθενείς στο «Παπαγεωργίου», ένας στο «ΑΧΕΠΑ» και δύο ασθενείς στα νοσοκομεία Καβάλας και Αλεξανδρούπολης, τα μοναδικά νοσοκομεία, μέχρι στιγμής, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα των απογευματινών χειρουργείων. Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να ξεκινήσουν τα απογευματινά χειρουργεία και στο νοσοκομείο της Ξάνθης.

Από τη Βόρεια Ελλάδα, λοιπόν, δόθηκε το έναυσμα για μία μεταρρύθμιση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) που έφερε πολλές αντιδράσεις και προσδοκίες με πολλούς να αναμένουν τα πρώτα αποτελέσματα, είτε θετικά είτε αρνητικά. Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Υγείας σκοπός είναι να μειωθούν οι λίστες αναμονής αλλά και να γίνουν τα δημόσια νοσοκομεία ακόμα πιο ελκυστικά για τους γιατρούς, που θα γνωρίζουν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν επιπλέον εισόδημα από τα απογευματινά χειρουργεία.

Την ίδια ώρα, όμως, υγειονομικοί μιλώντας στη «ΜτΚ» λένε ότι σε κάποια νοσοκομεία είναι ακατόρθωτο να συμμετέχουν νοσηλευτές σε απογευματινά χειρουργεία, καθώς λόγω κόπωσης και εξάντλησης εξαιτίας έλλειψη προσωπικού, δεν θα αντέχουν να εργάζονται και τα απογεύματα. Από την άλλη, υπάρχει αισιοδοξία ότι αργά ή γρήγορα παντού θα υπάρχουν οι υγειονομικοί που θα δηλώσουν διαθεσιμότητα για τα απογευματινά. Όσο για τους αναισθησιολόγους, είναι η μόνη ειδικότητα που θα ενισχυθεί με ιδιώτες όπου χρειάζεται για την ομαλή διεξαγωγή των απογευματινών χειρουργείων.

Πώς πήγαν οι πρώτες ημέρες

Μικρή ήταν η καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα της πρώτης ημέρας στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου για τα απογευματινά χειρουργεία. Σύμφωνα με πληροφορίες, όλα κύλησαν ομαλά την πρώτη ημέρα στο νοσοκομείο, ενώ και τη δεύτερη ημέρα ολοκληρώθηκαν τρία απογευματινά χειρουργεία, μία επέμβαση ολικής αρθροπλαστικής γόνατος και δύο επεμβάσεις ομφαλοκήλης.

«Το πρόγραμμα των απογευματινών χειρουργείων ορίζουν οι διευθυντές και οι γιατροί. Όταν δόθηκε η οδηγία, προφανώς ο κάθε γιατρός ενημέρωσε τους ασθενείς που περιμέναν και ετοίμασαν τη λίστα. Στο ‘Παπαγεωργίου’ αναμένουν 9.000 άτομα για να χειρουργηθούν. Προς το παρόν δεν φορτώνεται το πρόγραμμα με πολλά χειρουργεία, κινούνται όλοι διερευνητικά, καθώς είναι κάτι καινούριο για όλους. Αν γίνονται 15 απογευματινά χειρουργεία την εβδομάδα, η λίστα αναμονής που ήδη υπάρχει θα μηδενιστεί μόνο από αυτά σε 6-7 χρόνια» δηλώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος εργαζομένων στο «Παπαγεωργίου», Παναγιώτης Τουχτίδης.

Σύμφωνα με τον κ. Τουχτίδη, στα απογευματινά χειρουργεία συμμετέχουν το ½ των αναισθησιολόγων και το ¼ των εργαλειοδοτών του νοσοκομείου. «Έχουν δηλώσει συμμετοχή 13 εργαλειοδότες και 10 αναισθησιολόγοι στα απογευματινά χειρουργεία, ο αριθμός των γιατρών δεν μπορεί να προσδιοριστεί, καθώς μπορεί να αλλάζει συνεχώς. Η απογευματινή λειτουργία, δεν θα επηρεάζει καθόλου την κανονική λειτουργία του νοσοκομείου. Όλοι θα κάνουν κανονικά την βάρδιά τους και όσοι θέλουν να συμμετέχουν στα απογευματινά, θα δουλεύουν επιπλέον ώρες» αναφέρει ο πρόεδρος εργαζομένων.

«Το μεγάλο πρόβλημα, που θέσαμε και στον ίδιο τον υπουργό Υγείας, είναι ότι οι κάποιοι θα πληρώνονται για τα απογευματινά χειρουργεία, αλλά οι ασθενείς πριν και μετά την εγχείρηση θα χρειάζεται να νοσηλεύονται και να τους περιθάλπουν οι υπόλοιποι. Θα προκύψουν ζητήματα, για το ποιος θα έχει την ευθύνη του ασθενή μετά το χειρουργείο, αν θα είναι ο εφημερεύον ή ο γιατρός που χειρούργησε και πληρώθηκε» σημειώνει ο κ. Τουχτίδης.

«Δεν θα αντέξω και τα απογευματινά»

Η Γεωργία Τζίτζικα εργάζεται 30 χρόνια ως νοσηλεύτρια στις χειρουργικές αίθουσες στο «Ιπποκράτειο». Όπως λέει στη «ΜτΚ», οι βάρδιες είναι τόσο εξαντλητικές που δεν σκέφτηκε στιγμή να συμμετέχει στα απογευματινά χειρουργεία. «Βιώνουμε μία δύσκολη κατάσταση τα τελευταία χρόνια λόγω του μειωμένου προσωπικού. Σκεφτείτε ότι έχουμε 13 χειρουργικές αίθουσες με 14 χειρουργικά τραπέζια και εξαιτίας των ελλείψεων λειτουργούμε 5 αίθουσες την ημέρα με πολύ άσχημες συνθήκες. Πολλές φορές διακυβεύεται και η ασφάλεια των ασθενών. Για παράδειγμα, στα οφθαλμολογικά χειρουργεία πολλές φορές ένας νοσηλευτής είναι ταυτόχρονα σε δύο χειρουργικά τραπέζια. Αυτό ξεπερνά κάθε όριο ασφάλειας» αναφέρει η κ. Τζίτζικα.

«Δουλεύουμε 8 ώρες συνεχόμενα χωρίς διάλειμμα. Στις μεταμοσχεύσεις ύπατος, τυγχάνει να ξεκινάμε στις 7 το πρωί και να παραδίδουμε στην απογευματινή βάρδια κατευθείαν. Ακόμα και τουαλέτα το σκεφτόμαστε αν θα πάμε» λέει η νοσηλεύτρια για τις δύσκολες συνθήκες που βιώνουν λόγω της έλλειψης προσωπικού. «Οι περισσότεροι δεν θα δηλώσουμε συμμετοχή στα απογευματινά χειρουργεία. Μας δίνουν 15 ευρώ μεικτά, δηλαδή θα παίρνουμε 8 ευρώ καθαρά. Δεν αξίζει για εμάς, με τόση κούραση» λέει η κ. Τζίτζικα.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο εργαζομένων στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο, Γιώργο Δόντσιο, συνολικά χρωστούν 12.500 ημέρες ρεπό και άδειες σε εργαζομένους του νοσοκομείου από το 2022. «Είναι αδύνατον υπό αυτές τις συνθήκες να υπάρχουν απογευματινά χειρουργεία στο ‘Ιπποκράτειο’. Οι εργαζόμενοι, παρά τα ρεπό και τις άδειες που δεν λαμβάνουν, συνεχίζουν να δουλεύουν και να βάζουν πλάτες σε μεταμοσχεύσεις και χειρουργεία. Με αυταπάρνηση δουλεύουν συνεχόμενα για να γίνονται όσα περισσότερα χειρουργεία γίνονται. Από τις 15 χειρουργικές αίθουσες του νοσοκομείου λειτουργούν μόνο οι 6 αίθουσες καθημερινά» τονίζει ο κ. Δόντσιος.

Μ. Γιαννάκος: «Κλήθηκε ασθενής και δεν είχε χρήματα να πληρώσει»

Για τον ασθενή που αποχώρησε τελευταία στιγμή από το «Παπαγεωργίου», την πρώτη ημέρα των απογευματινών χειρουργείων, ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλης Γιαννάκος καταγγέλλει πως δεν γνώριζε ότι θα πληρώσει και γι’ αυτό αποφάσισε να μην προχωρήσει στην επέμβαση.

«Ο συγκεκριμένος ασθενής περίμενε από το 2016 να υποβληθεί σε επέμβαση αρθροπλαστικής γόνατος. Ήταν προγραμματισμένο να είναι ένας από τους τέσσερις που χειρουργηθούν την πρώτη ημέρα, που κανονικά θα πλήρωναν οι ασθενείς αλλά τελευταία στιγμή το υπουργείο Υγείας αποφάσισε να τα κάνει δωρεά. Ο ασθενής τους είπε ότι δεν έχει 1.200 ευρώ, γι’ αυτό δεν πήγε. Τελικά στη θέση του χειρουργήθηκε ασθενής που περίμενε στη λίστα από το 2023, δηλαδή ούτε έναν χρόνο. Ο προγραμματισμός αυτός δεν θα βοηθήσει να ξεπεράσουμε τις λίστες αναμονής» αναφέρει στη «ΜτΚ» ο κ. Γιαννάκος.

Για την γυναίκα που υποβλήθηκε σε αρθροπλαστική την πρώτη ημέρα στο «Παπαγεωργίου», ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ λέει πως τελευταία στιγμή έτρεχαν οι συγγενείς της να βρουν χρήματα. «Η γυναίκα δεν είχε τα λεφτά μαζί της. Είχε μία κάρτα αλλά τα λεφτά δεν επαρκούσαν. Έτσι τελευταία στιγμή έτρεχε συγγενής της για να φέρει δεύτερη κάρτα για να συμπληρώσουν το ποσό των 1.200 ευρώ, καθώς ακόμα δεν είχε γίνει γνωστό ότι το χειρουργείο της θα πληρωθεί από το υπουργείο Υγείας».

«Ήταν θλιβερή ημέρα για το ΕΣΥ» επισημαίνει ο κ. Γιαννάκος «αντί να ζητήσουμε συγνώμη από πολίτες που περιμένουν 4-5 χρόνια να χειρουργηθούν, τους είπαμε ότι πρέπει να πληρώσουν για να χειρουργηθούν. Μέχρι να είναι έτοιμα τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης για αυτά τα χειρουργεία, θα πρέπει να πληρώνουν οι ασθενείς. Τα νοσοκομεία μετατρέπονται σε σούπερ μάρκετ πώλησης υπηρεσιών υγείας με τιμοκαταλόγους».

Πώς γίνεται η πληρωμή γιατρών και νοσοκομείων

To 70% του ποσού που θα πληρώνει κάθε ασθενής σε απογευματινό χειρουργείο αφορά τις πληρωμές σε γιατρούς, αναισθησιολόγους και νοσηλευτικό προσωπικό. Το υπόλοιπο ποσοστό πηγαίνει για τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν και σύμφωνα με πληροφορίες ένα μικρό ποσοστό μένει για το νοσοκομείο.

Ο ασθενής ή οι συγγενείς του θα πληρώνουν όλο το ποσό στα γκισέ του νοσοκομείου και έπειτα θα μοιράζονται τα χρήματα σε όσους συμμετείχαν στο νοσοκομείο. Οι χειρουργικές επεμβάσεις χωρίζονται σε έξι κατηγορίες: πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, βαριές και εξαιρετικά βαριές. Οι τιμές των χειρουργείων ξεκινούν από τα 300 ευρώ με τις πολύ μικρές επεμβάσεις και φτάνουν έως 2.000 ευρώ στα εξαιρετικά βαριά περιστατικά.

Οι γιατροί που χειρουργούν πληρώνονται αναλόγως την περίπτωση αλλά και τη θέση τους. Δηλαδή, διαφορετικό ποσοστό λαμβάνει ο χειρουργός που είναι διευθυντής-καθηγητής από τον επιμελητή. Για παράδειγμα, για μία μικρή επέμβαση που κοστίζει 500 ευρώ, ο συντονιστής διευθυντής θα λάβει 245 ευρώ από το ποσό, ενώ ο επιμελητής θα λάβει 210 ευρώ. Για μία εξαιρετικά βαριά επέμβαση, ο διευθυντής-καθηγητής λαμβάνει τα 1.000 από τα 2.000 ευρώ που θα δώσει ο ασθενής, ενώ αν χειρουργήσει ένας διευθυντής-αν. καθηγητής θα λάβει 900 ευρώ και ο επιμελητής-επίκουρος καθηγητής θα λάβει 850 ευρώ.

Οι αναισθησιολόγοι, επίσης πληρώνονται αναλόγως την περίπτωση και σε ποια από τις έξι κατηγορίες ανήκει η επέμβαση, με την αμοιβή τους να αρχίζει από τα 90 ευρώ και να φτάνει έως 450 ευρώ. Η αμοιβή τoυ νοσηλευτικού προσωπικού αρχίζει από τα 15 ευρώ. Για παράδειγμα, σε μία επέμβαση μεσαίας τάξης, ο επιμελητής-επίκουρος καθηγητής χειρούργος θα λάβει 340 ευρώ από τα 900 που κοστίζει η επέμβαση, 245 ευρώ ο αναισθησιολόγος και 30 ευρώ η νοσηλεύτρια που θα συμμετέχει.

Τι θα πλήρωναν οι ασθενείς σε ιδιωτικές κλινικές

Δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε ότι αν οι ασθενείς είχαν χρήματα, δεν θα περίμεναν πέντε χρόνια στην αναμονή για να χειρουργηθούν σε δημόσια νοσοκομεία και τελικά πάλι να πρέπει να πληρώσουν για τα απογευματινά χειρουργεία. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση η χρηματική αντιστοίχιση των επεμβάσεων σε ιδιωτικές κλινικές είναι διπλάσια και τριπλάσια σε πολλές περιπτώσεις.

Μία επέμβαση, όπως η αρθροσκόπηση γόνατος, που κοστίζει 300 ευρώ στα απογευματινά χειρουργεία, ο ασθενής σε ιδιωτική κλινική θα την πλήρωνε 600 ευρώ. Οι επεμβάσεις που κοστίζουν 1.200 ευρώ στα δημόσια νοσοκομεία, όπως η αρθροπλαστική γόνατος, σε ιδιωτικές κλινικές μπορούν να ξεπεράσουν και τις 5.000 ευρώ.

Οι πιο ακριβές επεμβάσεις στα δημόσια νοσοκομεία δεν θα ξεπερνούν τα 2.000 ευρώ. Ανάμεσα σε αυτές τις εξαιρετικά βαριές περιπτώσεις είναι το τριπλό μπάι-πας ή ανοικτής καρδιάς που στον ιδιωτικό χώρο κοστίζουν 15.000 ευρώ, 30.000 ευρώ και ίσως ακόμα περισσότερα.

Μία ακόμα χαρακτηριστική περίπτωση είναι τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος που μόνο το υλικό κοστίζει 25.200 ευρώ και η επέμβαση κοστολογείται σε ιδιωτικές κλινικές έως και 50.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη επέμβαση στα απογευματινά χειρουργεία κοστίζει 2.000 ευρώ και το εμφύτευμα το πληρώνει το ΕΣΥ.

Ο χρόνος αναμονής των πρώτων ασθενών

Τα πρώτα απογευματινά χειρουργεία στο «Παπαγεωργίου» ήταν με ασθενείς που στην πλειοψηφία τους ανέμεναν να χειρουργηθούν από το 2020. Ωστόσο υπήρχαν τρεις ασθενείς που τελικά αρνήθηκαν να συμμετέχουν στα απογευματινά χειρουργεία και η αντικατάσταση στα κενά της λίστας έγινε με ασθενείς που περίμεναν από τον Αύγουστο το 2023 αλλά και μόλις… από τις αρχές του Μαρτίου του 2024.

Από την Τρίτη, πρώτη ημέρα απογευματινών χειρουργείων, μέχρι και την Πέμπτη 14 Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν συνολικά 8 χειρουργεία, εκ των οποίων τα 4 ορθοπεδικά. Συγκεκριμένα, στα ορθοπεδικά χειρουργεία ο πρώτος ασθενής ανέμενε από τον Φεβρουάριο του 2020 και ο δεύτερος από τον Ιανουάριο του 2023. Ο τρίτος και ο τέταρτος μπήκαν στη λίστα τελευταία στιγμή, καθώς δύο άλλοι ασθενείς που ήταν εξ αρχής στη λίστα των απογευματινών χειρουργείων αρνήθηκαν. Αυτοί οι δύο ασθενείς, που ειδοποιήθηκαν τελευταία στιγμή μετά τα κενά που προέκυψαν, περίμεναν για να χειρουργηθούν από τον Αύγουστο 2023 και από τον Φεβρουάριο του 2024 αντιστοίχως.

Οι υπόλοιπες τέσσερις επεμβάσεις ήταν γενικής χειρουργικής με ασθενείς που ανέμεναν από τον Μάιο του 2019, τον Ιούλιο του 2020, τον Οκτώβριο 2020, ενώ ακόμα ένας ασθενής που ήταν στη λίστα των απογευματινών αρνήθηκε τελικά και τη θέση του πήρε ασθενής που μπήκε σε λίστα αναμονής από τον Μάρτιο του 2024.

Εντύπωση προκαλεί ότι στη λίστα των 8 χειρουργημένων, είναι ένας ασθενής από πόλη της Δυτικής Μακεδονίας όπου στο τοπικό νοσοκομείο η αναμονή για χειρουργείο είναι 5-6 ημέρες. Όπως επίσης και ένας ασθενής από πόλη της Κεντρικής Μακεδονίας, όπου στο τοπικό νοσοκομείο δεν υπάρχουν αναμονές για χειρουργείο. Φαίνεται πως οι συγκεκριμένοι δυο ασθενείς περίμεναν τη στιγμή που θα χειρουργηθούν στο «Παπαγεωργίου» με συγκεκριμένο γιατρό που επιθυμούσαν.

«Απαιτητικοί οι ασθενείς που πλήρωσαν»

Απαιτητικοί εμφανίστηκαν οι πρώτοι ασθενείς που πλήρωσαν στα απογευματινά χειρουργεία, κατά τη μετεγχειρητική νοσηλεία τους στο «Παπαεγεωργίου», σύμφωνα με νοσηλευτές του νοσοκομείου που μιλούν στη «ΜτΚ».

«Επειδή πλήρωσαν εμφανίστηκαν απαιτητικοί. Ζήτησαν να έχουν περισσότερες ώρες επισκεπτήριο, που παραβιάζει τον κανονισμό του νοσοκομείου που τηρούμε επί 25 χρόνια» αναφέρουν νοσηλευτές στη «ΜτΚ». Επίσης, σύμφωνα με τους ίδιους, υπήρχαν ασθενείς που ζήτησαν να έχουν καλύτερα δωμάτια. «Σε καμία περίπτωση δεν συμπεριλαμβάνεται κάτι τέτοιο στην τιμή. Αν ο ασθενής δεν το δικαιούται βάσει ασφαλιστικού ταμείου, τότε μόνο αν πληρώσει στο νοσοκομείο μπορεί να ζητήσει δίκλινο δωμάτιο…» σημειώνουν νοσηλευτές.

Δημήτρης Τσαλικάκης

Διοικητής 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας Θράκης

«Ορθολογικές και ελκυστικές οι τιμές στα απογευματινά χειρουργεία»

Πρόκειται για μια πολιτική μεταρρύθμιση στην υγεία, την οποία κληροδότησε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία και την ολοκλήρωσε η τωρινή. Η διάσταση οφέλους-κόστους, καθώς και η διαφορά ανάμεσα στο τι θα κόστιζε σε έναν ασθενή μια επέμβαση στον ιδιωτικό τομέα σε σχέση με αυτήν σε απογευματινό χειρουργείο νοσοκομείου, είναι παράμετροι τις οποίες έχει αναλύσει διεξοδικά και ο υπουργός Υγείας. Θα προσθέσω, όμως, τη διάσταση του κινήτρου για τους εργαζομένους υγείας, όχι μόνο για τους γιατρούς, τους χειρουργούς και τους αναισθησιολόγους αλλά για όλο το υγειονομικό προσωπικό. Σε καμία περίπτωση, βέβαια, κανείς δεν πρόκειται να πιέσει κανέναν να πραγματοποιήσει παρά τη θέληση του απογευματινό χειρουργείο.

Θυμίζω ότι όταν εφαρμόστηκε η λειτουργεία των απογευματινών ιατρείων στα νοσοκομεία με οικονομική επιβάρυνση του ασθενή, υπήρξε έντονη αντίδραση και δυσπιστία. Σήμερα, όμως, σε πολλά νοσοκομεία χιλιάδες ασθενείς προσέρχονται στα απογευματινά ιατρεία και σε σύντομο χρόνο εξετάζονται από γιατρό νοσοκομείου που οι ίδιοι επιλέγουν.

Σε όλα τα συστήματα υγείας, όπως τόνισε και ο υπουργός Υγείας, υπάρχουν μεγάλες αναμονές στα ψυχρά χειρουργεία, με χαρακτηριστική περίπτωση το Ηνωμένο Βασίλειο όπου η αναμονή είναι πολύ μεγάλη. Το ΕΣΥ μπορεί και πρέπει να γίνει ξανά ελκυστικό με μια σειρά δυναμικών παρεμβάσεων και μεταρρυθμίσεων, όχι μόνο για τους αναισθησιολόγους που η έλλειψη τους αποτελεί τεράστιο πρόβλημα ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά για όλους τους υγειονομικούς. Κατά την άποψη μου οι αμοιβές στα απογευματινά χειρουργεία είναι ορθολογικές και ελκυστικές, ενώ με υπομονή και οργάνωση θα δημιουργηθούν οι χειρουργικές ομάδες σε όλα τα νοσοκομεία και θα λειτουργούν με οφέλη για όλους.

*Δημοσιεύθηκε στη “ΜτΚ” στις 17.03.2024