«Κύριε, εύραμεν μια γυναίκα!». Έτσι ξεκίνησε η μεγάλη περιπέτεια της Νίκης της Σαμοθράκης

1364

Τον  4ο π.Χ. – 2 π.Χ.  αιώνα έδρασαν οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες που δημιούργησαν αξιοθαύμαστα έργα και ανέπτυξαν τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό.

Ανάμεσα τους ήταν ο γλύπτης Σκόπας από την Πάρο ο οποίος συνεργάστηκε με τον Πραξιτέλη και φέρεται να φιλοτέχνησε ένα από τα πιο διασημότερα αγάλματα της αρχαιότητας, τη Νίκη της Σαμοθράκης.

Φιλοτεχνήθηκε για να τιμήσει τη θεά Νίκη αλλά και μια ναυμαχία – δεν είναι βέβαιο ποια. Μία εκδοχή των αρχαιολόγων για το αφιέρωμα επί πολλά χρόνια ήταν πως το είχε κάνει ο Δημήτριος ο Πολιορκητής (337-283 π.Χ.) όταν νίκησε τον στόλο του Πτολεμαίου στα ανοιχτά της Κύπρου γύρω στο 290 π.Χ. Σήμερα όμως πολλοί πιστεύουν ότι το αφιέρωσαν οι Ρόδιοι όταν το 191 π.Χ., συμμαχώντας με την Πέργαμο, νίκησαν τον Αντίοχο Γ΄ της Συρίας σε ναυμαχία στα ανοιχτά της Σίδης.

Το γλυπτό βρέθηκε σπασμένο σε πολλά κομμάτια, αφού οι καλλιτέχνες της ελληνιστικής περιόδου συνήθιζαν να φτιάχνουν τα γλυπτά σε τμήματα και να τα ενώνουν μετά, στα βόρεια της Σαμοθράκης το 1863, μετά τις ανασκαφές που έκανε η αρχαιολογική αποστολή του γάλλου υποπρόξενου στην Αδριανούπολη, Καρόλου Σαμπουαζό.  Ενώ έσκαβαν σε μια χαράδρα στις 15 Απριλίου του 1863, ένας Έλληνας εργάτης φώναξε στον Σαμπουαζό «Κύριε, εύραμεν μια γυναίκα!».

Το άγαλμα έφτασε στο Λούβρο στις 11 Μαΐου του 1864 με σημαντικές ελλείψεις. Δεν υπήρχε η πλώρη στην οποία πατούσε το άγαλμα, γιατί ο Σαμπουαζό πίστευε ότι ανήκε σε άλλο γλυπτό. Χωρίς την πλώρη το άγαλμα δεν μπορούσε να σταθεί όρθιο. Τα φτερά ήταν από δύο μεγάλα μάρμαρα που ήταν συνδεδεμένα στην πλάτη χωρίς εξωτερική στήριξη και αυτό δημιουργούσε πρόβλημα ισορροπίας στο άγαλμα, το οποίο ο γλύπτης ωστόσο έλυσε χρησιμοποιώντας την πλώρη ως αντίβαρο. Το πρόβλημα το έλυσαν το 1875 Αυστριακοί αρχαιολόγοι, όταν κατάλαβαν ότι η πλώρη ήταν μέρος της σύνθεσης της Νίκης για να υπάρχει ισορροπία και να στέκεται. O Σαμπουαζό πήρε και αυτό το κομμάτι στη Γαλλία στο Μουσείο του Λούβρου.

Η Νίκη της Σαμοθράκης εκτίθεται στο Λούβρο από το 1884.

Τον Αύγουστο του 1939 η Νίκη της Σαμοθράκης αποκαθηλώθηκε από τους εργάτες στο Λούβρο με τη χρήσης μια ξύλινης ράμπας. Την απομάκρυναν με μεγάλη δυσκολία σε ασφαλέστερη τοποθεσία λόγω του πολέμου.

Η τελευταία μετακίνηση έγινε τον Σεπτέμβριο του 2013 από ομάδα αρχαιολόγων που κλήθηκαν να συντηρήσουν και να καθαρίσουν τη Νίκη.

Από ελληνικής πλευράς έχουν γίνει διάφορες κινήσεις και προσπάθειες για την επάνοδο της Νίκης της Σαμοθράκης στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν στάθηκε δυνατό.

Το άγαλμα έχει ύψος 3,28 μ. (με τα φτερά) και 5,58 μ. με την μαρμάρινη πλώρη πλοίου πάνω στην οποία είναι τοποθετημένο. Οι ειδικοί εικάζουν ότι το έργο ήταν σχεδιασμένο για να το βλέπει ο κόσμος από τα αριστερά, κατά τα 3/4 του προφίλ, επειδή η μία πλευρά του είναι πιο καλοδουλεμένη –και στα ελληνιστικά χρόνια αυτό συνηθιζόταν για την πλευρά την οποία θα έβλεπε το κοινό.

Πληροφορίες: wikipedia, mixanitouxronou