Η χρυσή προτομή αυτοκράτορα στην Πλωτινούπολη Διδυμοτείχου

2654

ΤΟ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΕΥΡHΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΩΤΙΝΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΡΩΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ.

 

Η αυτοκράτειρα Πομπηία Πλωτίνα σε νόμισμα

Στη ΝΑ πλευρά του Διδυμοτείχου, ανάμεσα στη συμβολή των ποταμών Έβρου και Ερυθροποτάμου και το σιδηροδρομικό σταθμό, υψώνεται ένας βραχώδης οχυρός λόφος γνωστός με το όνομα «Αγία Πέτρα», το ύψος του οποίου είναι 55,90 μέτρα. Στα 1959-60 ο καθηγητής Γεώργιος Μπακαλάκης ταύτισε το λόφο της «Αγίας Πέτρας» με την Πλωτινόπολη.

Οι πηγές μας πληροφορούν ότι η Πλωτινόπολη ιδρύθηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό (98-117 μ.Χ.), για να τιμήσει τη σύζυγό του, Πομπηία Πλωτίνα. Κατά τον Ιεροκλέα και τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο ήταν μία από τις πέντε πόλεις της επαρχίας Αιμιμόντου. Στα εκκλησιαστικά χρονικά αναφέρεται ως έδρα επισκόπου της αυτής επαρχίας που υπαγόταν στο μητροπολίτη Αδριανουπόλεως. Από τον Προκόπιο επίσης είναι γνωστό ότι ο Ιουστινιανός ανοικοδόμησε τα τείχη της Πλωτινόπολης.

Η χρυσή προτομή του Σεπτίμιου Σεβήρου

Το 1965, κατά την κατασκευή χαρακώματος από στρατιώτες και σε βάθος 1,60 μ. βρέθηκε η χρυσή σφυρήλατη προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.)

Πρόκειται για έργο από καθαρό χρυσό, με μέγεθός λίγο μικρότερο από το φυσικό και κατασκευασμένο με την τεχνική της σφυρηλάτησης.

Ο αυτοκράτορας εικονίζεται γενειοφόρος να φοράει φολιδωτό θώρακα με γοργόνειο στο στήθος. Τα μαλλιά του είναι διαμορφωμένα σε ελλειψοειδείς βοστρύχους και αποδίδονται διαφορετικά από τη γενειάδα. Το πρόσωπό του είναι ευρύ, τα μάτια μεγάλα, και η ίριδά τους δηλώνεται με χάραξη.

Λείπει μόνο μικρό κομμάτι από το πρόσθιο αριστερό τμήμα της, ενώ ένα άλλο είναι συγκολλημένο.

Η χρυσή προτομή – οπίσθια όψη

Ίχνη χαλκού στο πίσω μέρος δείχνουν ότι η προτομή ήταν στερεωμένη σε κοντάρι, όπως οι προτομές και άλλων αυτοκρατόρων που τις κρατούσαν οι “imaginiferi” του ρωμαϊκού στρατού, σαν ένα είδος λαβάρου.

Τα πορτραίτα αυτά ήταν μέσο έκφρασης της αυτοκρατορικής εξουσίας και αποτελούσαν ταυτόχρονα εικόνες λατρείας του αυτοκράτορα-θεού στις μακρινές
 επαρχίες της αυτοκρατορίας.

Η προτομή μετά την ανακάλυψή της εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κομοτηνής.

Τις χρυσές προτομές Ρωμαίων αυτοκρατόρων σε Ελλάδα και Ελβετία επιχείρησε να συνδέσει από το 2001 η έρευνα της Ελβετίδας αρχαιολόγου Ανν Ντεπουρί Γκιζέλ, πρώην διευθύντριας του Ρωμαϊκού Μουσείου στο Αβάνς της Ελβετίας.

Η χρυσή προτομή – πλάγια όψη

Η εντυπωσιακή ολόχρυση προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Σεπτιμίου Σεβήρου (193-211 μ.Χ.) που ανακαλύφθηκε στην περιοχή της αρχαίας Πλωτινούπολης στο Διδυμότειχο είναι από τα καλύτερα διατηρημένα ευρήματα του είδους, μαζί με την προτομή του Μάρκου Αυρήλιου που ανακαλύφθηκε στην Ελβετία και κοσμεί το Ρωμαϊκό Μουσείο Αβάνς.

Στις σελίδες του επίσημου οδηγού για το Ρωμαϊκό Μουσείο Αβάνς της Ελβετίας παρουσιάζονται φωτογραφίες και στοιχεία για τη χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου της Πλωτινόπολης του Διδυμοτείχου.

Το πολύτιμο εύρημα της ολόχρυσης προτομής αναμένεται να μεταφερθεί στο Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου, μετά την πλήρη λειτουργία του, όπου ήδη έχει κατασκευασθεί ειδική προθήκη για να το δεχθεί.

Κείμενο: Ευάγγελος Σ. Σοβαράς (Καστροπολίτης)

Στις σελίδες του επίσημου οδηγού για το Ρωμαϊκό Μουσείο Αβάνς της Ελβετίας παρουσιάζονται φωτογραφίες και στοιχεία για τη χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σεβήρου της Πλωτινόπολης του Διδυμοτείχου.

Πηγές:

  • Ανασκαφή Πλωτινόπολης Διδυμοτείχου Έβρου – Υπουργείο Πολιτισμού
  • Προτομή Σεπτίμιου Σεβήρου – Ιστοσελίδα Δήμου Διδυμοτείχου
  • Τις χρυσές προτομές Ρωμαίων αυτοκρατόρων σε Κομοτηνή και Ελβετία συνδέει έρευνα αρχαιολόγου – εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ Κομοτηνής – 5 Οκτωβρίου 2011

kastropolites.com