Όταν κοιμάσαι η τύχη σου δουλεύει; Από τον Οδηγό ΕυΖωή(ι)ας! της Ζωής Οικονόμου.
“Γιατί βλέπει το μάτι πιο καθαρά στο όνειρο απ’ όσο νιώθει την εικόνα ξύπνιο”;
Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Ο ανθρωπολόγος Gregory Bateson είχε πει ότι “το όνειρο μοιάζει με ένα παλιό χειρόγραφο ή ένα γράμμα από το οποίο λείπει η αρχή και το τέλος και το οποίο ένας ιστορικός καλείται να αποκωδικοποιήσει”.
Ήδη από την αρχαιότητα οι άνθρωποι ασχολούνταν με την ανάλυση και επεξεργασία των ονείρων. Θεωρούσαν μάλιστα πως τα όνειρα τους αποτελούσαν μέρος της πραγματικότητας. Από τους Βαβυλωνίους και τους Σουμέριους μέχρι τους Έλληνες και τους Αιγύπτιους, τα όνειρα θεωρούνταν μηνύματα είτε των θεών είτε του κάτω κόσμου.
Κατα τη ρωμαική εποχή μάλιστα, υπέβαλλαν τα όνειρα στη γερουσία για να τα αναλύσει.
Ακόμα και σήμερα, πολλές φυλές στην Παπούα- Νέα Γουινένα δεν λένε ότι “είδαν ένα όνειρο” αλλά ότι έζησαν ένα “όνειρο”.
Ο ύπνος σε κάθε φάση του, συνοδεύεται από όνειρα. Ονειρευόμαστε, επομένως στο ένα τρίτο της ζωής μας.
Πλήθος επιστημόνων μέχρι και σήμερα προσπαθούν να εξηγήσουν για ποιο λόγο ονειρευόμαστε και οι επικρατέστερες εξηγήσεις είναι οι ακόλουθες:
• Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο εγκέφαλος μας κατα τη διάρκει του ύπνου επεξεργάζεται όσες πληροφορίες έλαβε κατα τη διάρκεια της μέρας και δεν πρόλαβε να τις επεξεργαστεί
• Σύμφωνα με τον Σίγκμουντ Φρόιντ, τα όνειρα αποτελούν τη βασιλική οδό προς το ασυνείδητο. Όσο βρισκόμαστε σε κατάσταση εγρήγορσης το Συνειδητό μας δεν μας αφήνει να αντλήσουμε πληροφορίες από το Ασυνείδητο, όπου βρίσκονται όλα όσα έχουμε κατατάξει ως απαγορευμένες πληροφορίες. Κατα τη διάρκεια του ύπνου όμως απελευθερωνόμαστε και βλέπουμε όσα δεν τολμάμε να εκφράσουμε συνειδητά
• Τέλος, μια άλλη ομάδα επιστημόνων ισχυρίζονται πως τα όνειρα είναι το αποτέλεσμα της εγκεφαλικής λειτουργίας κατα τη διάρκεια του ύπνου. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του ύπνου ενεργοποιούνται διάφοροι νευρώνες, που ενεργοποιούν συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τυχαίες εικόνες του ύπνου, τις οποίες όταν ξυπνήσουμε τις συνδυάζουμε και δημιουργούμε μια ενιαία ιστορία, που είναι το όνειρο.
ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΜΩΣ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ;
Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, τα όνειρα μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής μας σε πολλαπλά επίπεδα.
Η καθηγήτρια ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, Ντριέρντρ Μπάρετ ισχυρίζεται πως ο ύπνος μπορεί να βελτιώσει το επίπεδο της καθημερινότητας μας.
“Η άποψη μου είναι ότι όπως όλα τα πράγματα στον κόσμο εξελίσσονται, έτσι εξελίσσεται και η χρησιμότητα των ονείρων. Ο αρχικός σκοπός τους ήταν να ξεκουράζουν τον εγκέφαλο, να τον διατηρούν κατά τη διάρκεια του ύπνου. Όμως ο ρόλος τους εξελίχθηκε και επαναπροσδιορίστηκε.”
Προκειμένου να αποδείξει τη θεωρία της η Μπάρετ εκπόνησε μια μελέτη ανθρώπινου ονείρου που διήρκησε 10 χρόνια.
Σε ένα από τα πειράματα της μελέτης της, έβαλε μερικούς φοιτητές της να διαλέξουν ένα απλό μαθηματικό πρόβλημα και να το λύσουν λίγο πριν πέσουν για ύπνο, και αυτό γινόταν επί μία εβδομάδα. Στο τέλος του πειράματος τουλάχιστον οι μισοί από τους μαθητές ονειρεύτηκαν το πρόβλημα και οι μισοί από αυτούς τους μισούς ονειρεύτηκαν τη λύση του.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα ευρήματα της, οι λύσεις έρχονται με μια λογική που συνήθως ο άνθρωπος δεν χρησιμοποιεί στην κανονική του ζωή .
Την ίδια ώρα, επιστήμονες του Μπέρκλει υποστηρίζουν πως τα όνειρα δρούν ψυχοθεραπευτκά και μπορούν να απαλύνουν τις επώδυνες αναμνήσεις.
Ο επικεφαλής της έρευνας δρ Μάθιου Γουόκερ τονίζει πως “γνωρίζουμε ότι κατά τη διάρκεια του ύπνου REM παρουσιάζεται έντονη μείωση της νορεπινεφρίνης, ενός χημικού του εγκεφάλου που συνδέεται με το στρες. Τη νύχτα ενώ κοιμόμαστε γίνεται καινούργια επεξεργασία των συναισθηματικών εμπειριών σε αυτό το ασφαλές περιβάλλον από νευροχημική άποψη το οποίο παρέχει η χαμηλή νορεπινεφρίνη. Ετσι ξυπνάμε την επόμενη ημέρα και νιώθουμε καλύτερα σχετικά με τις έντονα συναισθηματικά εμπειρίες. Αισθανόμαστε ότι μπορούμε να αντεπεξέλθουμε.”
Ο Stefan Klein στο βιβλίο του, “Όνειρα, ένα ταξίδι στην εσωτερική μας πραγματικότητα”, μας εξηγεί πως σε κάθε φάση του ύπνου βρισκόμαστε είτε συνεχόμενα είτε κατά διαστήματα σε ένα επίπεδο συνειδητότητας: βλέπουμε εικόνες, βιώνουμε συναισθήματα, κάνουμε σχέδια
Για να μπορέσουμε όμως να κατανοήσουμε αυτές τις εμπειρίες, δηλαδή τα όνειρα, θα πρέπει να τα επεξεργαστούμε» επισημαίνει η ψυχολόγος Paola Carosio. Να τι προτείνει: Προσπάθησε να συγκρατήσεις στο μυαλό σου τις εικόνες που είδες στον ύπνο σου. Ένας απλός τρόπος για να το καταφέρεις είναι να τις διηγηθείς σε κάποιον ή να τις γράψεις σε ένα σημειωματάριο – μπορείς να διαλέξεις όποια από τις δύο μεθόδους είναι πιο εύκολη για σένα.
Ορισμένα ενδιαφέροντα πράγματα για τα όνειρα είναι τα ακόλουθα.
1. Τα όνειρα συνήθως διαρκούν κάποια δευτερόλεπτα ή λίγα λεπτά.
2. Από τη στιγμή που θα ξυπνήσουμε, ξεχνάμε μέσα σε 10 λεπτά το 90% των ονείρων μας.
3. Και οι τυφλοί βλέπουν όνειρα.
4. .Στα όνειρά μας βλέπουμε μόνο άτομα που γνωρίζουμε ήδη Το μυαλό μας δεν επινοεί πρόσωπα. Στα όνειρά μας βλέπουμε υπαρκτά πρόσωπα που έχουμε δει κάποια στιγμή της ζωής μας .
5. Δεν ονειρευόμαστε όλοι έγχρωμα Περίπου ένα 12% των ανθρώπων που έχουν την όρασή τους ονειρεύεται αποκλειστικά σε ασπρόμαυρα χρώματα. Το υπόλοιπο 88% ονειρεύεται έγχρωμα.
6. Και τα ζώα ονειρεύονται Μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν σε διάφορα ζώα, έδειξαν τα ίδια εγκεφαλικά κύματα με αυτά των ανθρώπων κατά τη διάρκεια του ονειρικού ύπνου.
7. Ο ύπνος REM στους ενήλικες ανθρώπους αποτελεί περίπου το 20-25% του συνολικού ύπνου, δηλαδή περίπου 90-120 λεπτά νυχτερινού ύπνου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM το σώμα παραλύει από έναν μηχανισμό του.
8. Τα νεογέννητα βλέπουν όνειρα, ενώ υπάρχουν έρευνες που αποδεικνύουν ότι ονειρευόμαστε ήδη από την εμβρυϊκή μας ζωή.
9. Η σωματική άσκηση βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Όρεγκον. Μόλις 150 λεπτά έντονης άσκησης εβδομαδιαίως αποτελούν το κλειδί για καλό νυχτερινό ύπνο.