Ανεργία αύξηση σε αριθμό ανέργων 2019-2923
Ισοζύγιο του κράτους αρνητικό ως και το 2015, θετικό πρώτη φορά 2016-2019 και επαναφορά -8% πάλι επι επιτελικού κράτους Μητσοτάκη μετά 2020
Η καταπολέμηση των ανισοτήτων πρέπει να βρίσκεται στον πυρήνα του πολιτικού σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό για τρεις διακριτούς αλλά αλληλένδετους λόγους:
1. Ο πρώτος λόγος είναι διότι η «καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων» είναι ένας γενικός όρος που μπορεί να συνοψίσει τις προγραμματικές θέσεις και τις προτάσεις της Αριστεράς και των προοδευτικών δυνάμεων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τόσο της εργατικής τάξης (ανεργία, εργασιακές σχέσεις και δικαιώματα, επισφάλεια στην εργασία, μισθοί κ.λπ.) όσο και των επιμέρους κοινωνικών κατηγοριών και ομάδων (νέοι, γυναίκες, μετανάστες, πρόσφυγες κ.λπ.) στη μεταξύ τους διαπλοκή αλλά και ανεξαρτησία.
Το πλεονέκτημα της προσέγγισης των κοινωνικών ανισοτήτων είναι ότι οι προτάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν μέτρα διαφορετικών πεδίων πολιτικής (εργασιακές σχέσεις, φορολογική πολιτική, κοινωνικά επιδόματα και υπηρεσίες, μέτρα οικονομικής πολιτικής, δημόσιες επενδύσεις κ.λπ.), που όμως να αντιστοιχούνται και συναρθρώνονται γύρω από τις τάξεις και κοινωνικές ομάδες των οποίων τα συμφέροντα καλείται να εκπροσωπήσει το πολιτικό σχέδιο.
Αυτό σημαίνει ότι η προσέγγιση επιτρέπει καλύτερη αντιστοίχιση του προγράμματος με τις ταξικές και κοινωνικές αναφορές του κόμματος.
2. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η προσέγγιση της καταπολέμησης των ανισοτήτων είναι πιο συμπεριληπτική και αποτελεσματική ως προς την πολιτική εκπροσώπηση των συμφερόντων των κυριαρχούμενων τάξεων και ομάδων.
Για παράδειγμα, αναμφίβολα και πολύ ορθά, στο «παράλληλο πρόγραμμα» που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ δόθηκε σαφής προτεραιότητα στη στήριξη των πιο φτωχών και αδύναμων κοινωνικών ομάδων, με θετικές επιπτώσεις στη μείωση των ανισοτήτων.
Όμως, ένα συγκροτημένο σχέδιο μείωσης των ανισοτήτων εκ μέρους της Αριστεράς δεν μπορεί να εξαντλείται στην πολιτική καταπολέμησης της φτώχειας, αλλά οφείλει να εξασφαλίζει ότι η αναδιανομή του εισοδήματος δεν θα γίνεται μόνο από τις μεσαίες τάξεις προς τις φτωχότερες, αλλά κυρίως από τις ανώτερες εισοδηματικές τάξεις και τον μεγάλο πλούτο προς τις τελευταίες.
Γι’ αυτό μια μεγάλη προγραμματική πρόκληση για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να οικοδομήσει ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα και να περιοριστούν δραστικά η φοροδιαφυγή και η φοροαποφυγή. Η φορολογική δικαιοσύνη θα αυξήσει την αναδιανεμητική επίδραση της φορολογίας, ενώ η διεύρυνση της φορολογικής βάσης θα επιτρέψει την επέκταση των κοινωνικών παροχών στις μεσαίες τάξεις και τη βελτίωση των επιδομάτων ανεργίας.
Τέλος, δεδομένου ότι η ανεργία αποτελεί βασική πηγή ανισότητας και υπήρξε ο κύριος παράγοντας αύξησης της φτώχειας και των ανισοτήτων κατά τη διάρκεια της κρίσης, η δεύτερη μεγάλη πρόκληση είναι η επαναφορά της ανεργίας στα προ κρίσης επίπεδα με τη δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας.
3. Ο τελευταίος λόγος για την τοποθέτηση της καταπολέμησης των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στον πυρήνα του πολιτικού σχεδίου της ριζοσπαστικής Αριστεράς και των συμμάχων της είναι ότι την επανασυνδέει με τα σύγχρονα κοινωνικά κινήματα και τα αιτήματά τους, αλλά και με την ιστορία της και τους αγώνες του εργατικού κινήματος και των απελευθερωτικών κινημάτων που περιόρισαν τις ταξικές και κοινωνικές ανισότητες στις καπιταλιστικές χώρες και διεκδίκησαν την ανάπτυξη και την ευημερία των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών στο διεθνές ιμπεριαλιστικό περιβάλλον.
Στη Διακήρυξη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημοκρατικό κάλεσμα ένταξης των πολιτών στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, η καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων στη χώρα μας έχει αναγορευτεί στη βασική διαχωριστική γραμμή μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και των συμμάχων του απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και τις αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις.
Ήδη οι ταξικές αναφορές και η οπτική των ανισοτήτων διατρέχουν την αντιπολιτευτική γραμμή και τον πολιτικό λόγο του κόμματος. Αναμένουμε ότι η καταπολέμησή τους θα κατέχει κεντρική θέση και στο πρόγραμμα που θα εγκρίνει το συνέδριο του Μαΐου.
* Η Μαρία Καραμεσίνη είναι καθ. Οικονομικών Παντείου Πανεπιστημίου, μέλος Δ.Σ. Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, πρώην διοικήτρια ΟΑΕΔ
