Τούτες τις ημέρες το Πολεμικό μας Ναυτικό γιορτάζει τις νικηφόρες ναυμαχίες της Ελλης και της Λήμνου καθώς και τον προστάτη του Αγιο Νικόλαο. Οι δυο ναυμαχίες υπήρξαν από τις ενδοξότερες σελίδες της ιστορίας μας.
Την περίοδο αυτή είχαμε και μια παγκόσμια πρωτιά, την πρώτη αποστολή ναυτικής συνεργασίας, με πιλότο τον αξιωματικό του Ναυτικού Αριστείδη Μωραιτίνη.
Ο Μωραιτίνης έδρασε στους Βαλκανικούς Πολέμους. Χάρις σ΄ αυτόν δημιουργήθηκε το πρώτο Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα (Ν.Α.Σ.), ο πρόδρομος της Διοίκησης Ελικοπτέρων Ναυτικού (Δ.Ε.Ν.). Γεννήθηκε στην Αίγινα το 1891.Το Σεπτέμβριο του 1906 μπήκε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, απ΄ απ΄ όπου αποφοίτησε 4 χρόνια μετά με το βαθμό του Σημαιοφόρου.
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι των βρήκαν να υπηρετεί ως Υπαρχος στο Τορπιλοβόλο Τ15 με πεδίο δράσης τη Λήμνο. Εκεί ο Μωραιτίνης είχε έρθει σε επαφή με το ΄΄Ναυτίλο΄΄ (υδροπλάνο), καθώς το πλοίο του είχε ορισθεί ως ρυμουλκό του Ναυτίλου κατά τις δοκιμές του .
Ναυμαχία της Λήμνου
Στις 5-1-1913 λαμβάνει χώρα η νικηφόρα ναυμαχία της Λήμνου, μετά από την οποία ο τουρκικός στόλος αποσύρθηκε στα Στενά των Δαρδανελλίων.
Ο Αβέρωφ και τα υπόλοιπα πλοία του στόλου μας έκλεισαν τον τουρκικό στόλο στα Στενά. Η αναμέτρηση όμως με τον ελληνικό στόλο κάθε άλλο παρά είχε τελειώσει.
Γι΄ αυτό διατάχθηκε αναγνωριστική αποστολή στην περιοχή με το αεροπλάνο Maurice Farman Hydravion και κυβερνήτη τον Υπολοχαγό Μουτούση. Στην αποστολή συμμετείχε ως εκπρόσωπος του Ναυτικού ο Αριστείδης Μωραιτίνης, προκειμένου να αναγνωρίσει τα πλοία.
Πράγματι το αεροπλάνο αποθαλασσώθηκε και με πλοίο ασφαλείας το αντιτορπιλικό Βέλος κατευθύνθηκε στα Στενά, πέρασε διαδοχικά από τον Ελλήσποντο, την Καλλίπολη , το αγκυροβόλιο Ναγαρά . Ο Μωραιτίνης αποτύπωσε τη θέση των Πολεμικών Πλοίων.
Ο Μωραιτίνης στους Βαλκανικούς Πολέμους
Στη συνέχεια το αεροπλάνο κατευθύνθηκε προς τη Λήμνο αλλά κοντά στην Ιμβρο αναγκάστηκε να προσθαλασσωθεί λόγω βλάβης στον κινητήρα του. Με τη βοήθεια του Α/Τ ΄΄Βέλος΄΄ το αεροπλάνο ρυμουλκήθηκε στο Μούδρο.
Ο Ναυτίλος ρυμουλκείται από το Α/Τ ΒΕΛΟΣ
Η πρώτη παγκόσμια αποστολή Ναυτικής Συνεργασίας είχε μόλις ολοκληρωθεί. Η αποστολή εκείνη είχε τεράστια οφέλη. Εκτός από τις πολύτιμες πληροφορίες που συλλέχτηκαν , άνοιξε ο δρόμος για την αξιοποίηση του αεροπορικού όπλου σε μεγαλύτερο φάσμα αποστολών.
Επίσης ανέδειξε το άστρο του Αριστείδη Μωραιτίνη αλλά και τον προσανατολισμό του Ναυτικού. Βρετανοί αεροπόροι βοήθησαν στην εκπαίδευση Ελλήνων Αξιωματικών και έτσι συστάθηκε το Ναυτικό Αεροπορικό Σώμα. Η Ν.Α.Σ. παρήγγειλε στη Βρετανία 7 υδροπλάνα. Το πρώτο έφτασε στην Ελλάδα το Μάιο του 1914. Τα υπόλοιπα δεσμεύτηκαν λόγω της κήρυξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Μωραιτίνης στις 18-3-1917 και με παρατηρητή τον Παντελή Ψύχα εκτελούν μια παράτολμη και ιδιαίτερα πετυχημένη αποστολή. Βομβαρδίζουν το αεροδρόμιο Ζέρεβιτς στη Δράμα.
Στη συνέχεια βομβάρδισε το σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης (η περιοχή της Δράμας όπως και όλη η Ανατολική Μακεδονία βρισκόταν από τον Οκτώβριο του 1912 υπό βουλγαρική κατοχή). Παραμένοντας αλώβητος ο Α.Μωραιτίνης επέστρεψε στη Θάσο. Οι Βρετανοί του δίνουν το προσωνύμιο ΄΄The Fearless Aviator΄΄, δηλαδή ο ατρόμητος αεροπόρος.
Η πορεία του ατρόμητου αεροπόρου ήταν πράγματι συγκλονιστική. Αξίζει να αναφέρουμε την περίπτωση εναντίον των πλοίων ΄΄Γκαίμπεν΄΄ και ΄΄Μπρεσλάου΄΄, με τα οποία είχε ενισχυθεί από τον Αύγουστο του 1917 το τουρκικό ναυτικό .
Στις 20 Ιανουαρίου του 1918, σημειώθηκε σημαντική αεροπορική δραστηριότητα στα Δαρδανέλλια. Το ΄΄Γκαίμπεν΄΄ προσπάθησε να επιτεθεί στη συμμαχική ναυτική βάση της Ιμβρου αλλά έπεσε σε ναρκοπέδιο.
Ο Μωραϊτίνης με αεροσκάφος Sopwith Camel, και ενώ συνόδευε δύο βρετανικά βομβαρδιστικά που κατευθύνονταν εναντίον του θωρηκτού, δέχτηκε ξαφνική επίθεση από δέκα εχθρικά μαχητικά. Τελικά με επικινδύνους ελιγμούς κατάφερε να εκδιώξει το επιτιθέμενο σμήνος ενώ κατέρριψε τρία από τα εχθρικά αεροσκάφη.
Λόγω της τολμηρής δραστηριότητας που ανέπτυξε ο Μωραϊτίνης, απέσπασε πολλούς εντυπωσιακούς σχολιασμούς από ξένους πολεμικούς ανταποκριτές, ενώ τιμήθηκε από την Ελληνική και τη Βρετανική Κυβέρνηση με διάφορα παράσημα και συγχαρητήριες επιστολές.
Ιδιαίτερα, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας τον τίμησε με το μετάλλιο του Τάγματος Διακεκριμένης Υπηρεσίας. Επίσης, μεταξύ των πιλότων των συμμαχικών δυνάμεων έμεινε άτυπα γνωστός ως ΄΄άσσος των αεροπόρων της Μεσογείου΄΄.
Το τέλος ενός θρύλου
Το Νοέμβριο του 1918 ο Αριστείδης Μωραιτίνης πετά από το Φάληρο με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Μετά την απογείωση είχε ένα ατύχημα που οδήγησε στην καταστροφή του αεροπλάνου του. Συνέχισε το ταξίδι του σιδηροδρομικώς. Αφού παρέλαβε το υλικό των συμμαχικών δυνάμεων αναζήτησε τρόπο για να επιστρέψει στην Αθήνα.
Τότε ο Διοικητής της Διασυμμαχικής Αεροπορίας Ανατολής Ταγματάρχης Denain του διέθεσε το προσωπικό του αεροπλάνο. Το συγκεκριμένο αεροπλάνο ήταν δύσκολο στο χειρισμό και παντελώς άγνωστο στον Μωραιτίνη. Επιπλέον απουσίαζε ο προσωπικός του μηχανικός Αρχικελευστής Αγγελος Φωκάς.
Αρνούμενος να παραλάβει μαζί του έναν έμπειρο Γάλλο μηχανικό πέταξε στις 22-12-1918 με προορισμό την Αθήνα. Η πορεία του σταμάτησε στις βουνοπλαγιές του Ολύμπου. Εκτιμάται ότι έπεσε λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, χωρίς ποτέ να βρεθούν τα ίχνη του.
Το γεγονός αυτό οδήγησε στις σκέψεις ότι πιθανόν να έπεσε στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κασσάνδρας και Πηλίου. Ο Αριστείδης Μωραιτίνης άφησε πίσω του αξεπέραστο έργο.
Υ.Γ. Οι πληροφορίες προέρχονται από το Περιοδικό Της Ανωτάτης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου-ΑΔΙΣΠΟ).
Χρόνια πολλά στο Πολεμικό μας Ναυτικό!
Με εκτίμηση
Υποπλοίαρχος (ε.α.)
Ουρανία Πανταζίδου Π.Ν.
