Υπόδειγμα για όλο το μη μουσουλμανικό κόσμο, χαρακτήρισε την Ελλάδα ο μουφτής Διδυμοτείχου Χαμζά Οσμάν, μιλώντας στην ημερίδα με θέμα «Μουφτείες και Σαρία στη Θράκη», υπό τη διοργάνωση του Σωματείου Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας.
Μία, σημαντική περιεχομένου, ομιλία, πραγματοποίησε ο μουφτής Διδυμοτείχου, όπως γράψαμε και χθες, σχετικά με τη διεξαγωγή της ημερίδας. Το περιεχόμενο αυτής της ομιλίας κρίνουμε σκόπιμο να δημοσιεύσουμε αυτούσιο, αφού προέρχεται από έναν άνθρωπο με γνώσεις, που διαθέτουν λίγοι εντός της μειονότητας για τον ισλαμικό νόμο της Σαρίας.
Ο μουφτής γνωρίζει τουρκικά, οθωμανική γραφή, αραβικά και αγγλικά. Φοίτησε στο Τμήμα Ισλαμικού Ιερού Δικαίου του Ισλαμικού Πανεπιστημίου στη Μεδίνα της Σαουδικής Αραβίας από όπου και αποφοίτησε, σπούδασε στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κάνοντας ταυτόχρονα το μεταπτυχιακό του στο Τμήμα Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Από το 2013 είναι μέλος της πενταμελούς επιτροπής για την επιλογή Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας στην Μουφτεία Κομοτηνής και στο παρελθόν άσκησε για πολλά χρόνια τα καθήκοντα του ιμάμη.
Η εφαρμογή της Σαρίας στη Θράκη αφορά οικογενειακές και κληρονομικές υποθέσεις. Για τα παραπάνω μίλησε κατά τη διάρκεια της ημερίδας στη δεκάλεπτη παρέμβασή του.
Αναλυτικότερα ο μουφτής είπε για τη διαδικασία του γάμου: “Στο Ισλάμ ο γάμος είναι μια διαπροσωπική σύμβαση ή συμφωνία μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας. Απαιτείται η συναίνεση των νεόνυμφων για τη σύναψη του γάμου ως προϊόν ελεύθερης βούλησης. Σύμφωνα με το ισλαμικό δίκαιο ο γάμος είναι σύμβαση ιδιωτικού δικαίου, ήτοι ο μουσουλμανικός γάμος δεν απαιτεί ιερουργία, αλλά μόνο επίσημη δήλωση μπροστά σε δυο άνδρες μάρτυρες ή έναν άντρα και δύο γυναίκες η οποία θα πρέπει να γίνει δεκτή από τον άλλον μελλόνυμφο. Ο άνδρας υποχρεούται να προσφέρει στη γυναίκα ένα είδος δωρεάς και να της εξασφαλίσει διατροφή ως αντιπαροχή για το δικαίωμα να έχει μαζί της συζυγικές σχέσεις…”
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του είπε “…η ιερότητα του μουσουλμανικού γάμου αναφέρεται καταρχήν στον βαθύτατα προσωπικό χαρακτήρα της συμφωνίας αυτής, αλλά και στις ικεσίες που απευθύνονται στο θεό και την ανάγνωση επίκαιρων αποσπασμάτων από το κοράνιο κατά την τελετή. Παρόλα αυτά όμως δεν μπορούμε να κάνουμε ολόκληρο μυστήριο. Ο γάμος στο Ισλάμ δεν έχει περιβληθεί έναν ορισμένο τύπο τελετουργίας. Πρόκειται για μια απλή τελετή προκειμένου να εκφραστεί δημόσια η κοινή απόφαση ενός άνδρα και μιας γυναίκας να ζήσουν ως σύζυγοι. Το οικονομικό περιεχόμενο του γαμήλιου συμφώνου ονομάζεται mehir. Πρόκειται για μια επίσημη δεσμευτική σύμβαση που αναφέρεται στις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του συζύγου απέναντι στη σύζυγο. Το mehir που θα μπορούσε να αποδοθεί στην ελληνική γλώσσα ως γαμήλια οικονομική δέσμευση του συζύγου απέναντι στη σύζυγο αναφέρεται στην καταβολή χρημάτων ή στην παροχή άλλων περιουσιακών στοιχείων εκ μέρους του συζύγου προς τη σύζυγο. Αυτές οι καταβολές σε παροχές έχουν δυο σκέλη, αυτές που γίνονται ακριβώς πριν την ολοκλήρωση της γαμήλιας τελετής και εκείνες που έχουν υποσχετικό χαρακτήρα και οφείλονται εκ μέρους του συζύγου ή και των συγγενών του στις περιπτώσεις διαζυγίου ή θανάτου του συζύγου.
Στο οικογενειακό δίκαιο της ισλαμικής δικαιοταξίας υπάρχει καταρχήν περιουσιακή αυτοτέλεια μεταξύ των συζύγων και δεν επέρχεται λόγω του γάμου σύγχυση των περιουσιακών τους στοιχείων, οπότε μετά από το θάνατο του συζύγου όσα χρήματα ή περιουσιακά στοιχεία είχαν περιληφθεί στο γαμήλιο σύμφωνο, προκειμένου να τεθούν εκ μέρους του συζύγου στη σύζυγο στο μέλλον, καταβάλλονται ή παρέχονται από την περιουσία του αποβιώσαντα συζύγου πριν από την εξόφληση κάθε άλλου βιώσιμου επειδή πρόκειται για μια θρησκευτικής φύσεως συμβατική αξίωση. Επίσης σύμφωνα με το ιερό και οικογενειακό δίκαιο του Ισλάμ το δικαίωμα του διαζυγίου αν δεν έχει δοθεί και στη σύζυγο κατά την προγαμιαία συμφωνία κατά την τέλεση του γάμου ανήκει στο σύζυγο ο οποίος μόνο εκείνος για διάφορους σοβαρούς λόγους δύναται να διαζευχθεί τη σύζυγό του, πάντα βέβαια υποχρεούμενος να καταβάλει την αποζημίωση της λύσης του γάμου και το αντίτιμο που έχουν συμφωνηθεί και συνομολογηθεί κατά την τέλεση του γάμου τους που είναι κατοχυρωμένο εθιμικά και στην άδεια γάμου τους”.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο μουφτής Διδυμοτείχου αναφέρθηκε σε κληρονομικά ζητήματα: “Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του οικονομικού δικαίου του ιερού μουσουλμανικού νόμου «Σαρία» η οικονομική διαδοχή του αποβιώσαντα επέρχεται με την εξ αδιαθέτου κληρονομική διαδοχή και όχι με διαδοχή από διαθήκη όσον αφορά ακίνητα καθαρής ιδιοκτησίας. Το μουσουλμανικό δίκαιο αναιρεί το θεσμό της διαθήκης όπως τον εννοεί το δίκαιο του αστικού κώδικα. Οι ρυθμίσεις του ιερού μουσουλμανικού νόμου ως προς τη ρύθμιση των κληρονομικών σχέσεων μουσουλμάνων ελληνικής ιθαγένειας όσον αφορά ακίνητα της καθαρής ιδιοκτησίας δεν αντίκεινται ούτε στην αρχή της ισότητας ούτε στην προστασία της ιδιοκτησίας ούτε στο δικαίωμα παροχής έννομης προστασίας ούτε στο δικαίωμα πρόσβασης δικαστηρίων και δίκαιης δίκης που καθιερώνει τη δίκαιη δίκη υπό την έννοια της οικονομικής ισότητας των διαδίκων καθόσω ενώπιων του δικαστηρίου ως ιεροδίκη η διαδικασία παρέχει τα εχέγγυα δίκαιης δίκης. Δεν είναι δυνατόν οι οικονομικές σχέσεις των Ελλήνων πολιτών να ρυθμίζονται από δυο δικαιοταξίες, αυτήν του αστικού κώδικα που εφαρμόζεται κανονικά χωρίς διακρίσεις θρησκευτικής πίστεως και εκείνου του ιερού νόμου του Ισλάμ που εφαρμόζεται περιοριστικά μόνο στους μουσουλμάνους με δικαίωμα αναγόμενο στην ατομική βούληση του πολίτη να επιλέξει την δικαιοταξία που θα ρυθμίσει τον τρόπο διάθεσης της περιουσίας μετά τον θάνατο”.
Στο σημείο που αναφέρεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στην υπόθεση που αφορά μέλος της μειονότητας της Θράκης ο μουφτής είπε “από τότε που η Ελλάδα έχει παραχωρήσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το δικαίωμα να κρίνει υποθέσεις που την αφορούν, μόνο μια περίπτωση έφτασε στο ΕΔΑΔ για ζήτημα που συνδέεται με τη Σαρία. Στην Ελλάδα είναι βέβαιο ότι τόσα χρόνια έχουν υπάρξει και άλλες αποφάσεις που πιθανόν να μην ήταν σωστές, αλλά κανένας μουσουλμάνος δεν προσέφυγε στο ΕΔΑΔ ακριβώς για να μην τεθεί ζήτημα αμφισβήτησης της ύπαρξης της Σαρίας. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει τη θέση των ιδίων των μουσουλμάνων, δηλαδή ότι προτιμούν να υπομείνουν μια αδικία παρά να στερηθούν το δικαίωμά τους να έχουν τη Σαρία. Η Ελλάδα βρίσκεται κατηγορούμενη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όμως γιατί υποχρεώνει τους μουσουλμάνους να εφαρμόζουν τη Σαρία και δεν τους επιτρέπει να προσφύγουν στα αστικά δικαστήρια. Αναρωτιόμαστε γιατί δεν δίνετε το δικαίωμα στους μουσουλμάνους να προσφεύγουν στα δικαστήρια; Αντί αυτή την πολύ απλή λύση ορισμένοι διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα και εξαπολύουν ψέματα και συκοφαντίες εναντίον της πίστης μας ζητώντας την κατάργηση της. Αναρωτιόμαστε τι πραγματικά θέλουν να πετύχουν και ποιο σκοπό να εξυπηρετήσουν; Πρέπει να γνωρίζετε ότι σύμφωνα με το Ισλάμ οι μουσουλμάνοι πολίτες έχουν το δικαίωμα να προσφεύγουν στα δικαστήρια για την επίλυση των οικογενειακών τους κληρονομικών τους υποθέσεων, γιατί το Ισλάμ υπερασπίζεται την ελευθερία του ανθρώπου να επιλέξει”.
Γι’ αυτό συνέχισε λέγοντας “είναι απολύτως αναγκαίο η ελληνική πολιτεία να δώσει στις Μουφτείες το κύρος που τις ταιριάζει. Αυτό σημαίνει να τους δώσει ένα θεσμικό πλαίσιο αλλά και συνθήκες λειτουργίας. Χωρίς αυτή τη βασική προϋπόθεση τίποτα δεν πρόκειται να λειτουργήσει με σωστό τρόπο και κάτι τέτοιο δεν τιμά ούτε τη χώρα μας ούτε το Ισλάμ. Πάνω σε αυτό το θέμα θα πρέπει να μελετηθούν και να εξεταστούν οι εξής αλλαγές: 1ον το τεκμήριο αρμοδιότητας στα θέματα του οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου πρέπει να ανήκει στον μουφτή και όχι στα αστικά δικαστήρια, 2ον εάν το τεκμήριο αρμοδιότητας δεν ανήκει στο μουφτή τότε θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι ο σύζυγος δεν θα επιλέγει τα αστικά δικαστήρια εις βάρος της συζύγου π.χ. να μη μπορεί ο σύζυγος που έχει επιλέξει με το γάμο του την τήρηση του ιερού μουσουλμανικού νόμου να πηγαίνει μετά στα αστικά δικαστήρια επικαλούμενος τον αστικό κώδικα με σκοπό να αποφύγει να καταβάλει στη σύζυγο την αποζημίωση που είχε μόνος του αναλάβει την υποχρέωση να την καταβάλει σε περίπτωση λύσης του γάμου. Σε αυτήν την περίπτωση ουσιαστικά τα αστικά δικαστήρια θα χρησιμοποιηθούν εις βάρος της γυναίκας. Ο ιερός μουσουλμανικός νόμος προβλέπει πολλά για την προστασία της γυναίκας σε περίπτωση διαζυγίου μόνο εκείνοι που τον αγνοούν υποστηρίζουν το αντίθετο, 3ον το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται για να ρυθμιστούν τα δικονομικά θέματα των μουφτειών θα πρέπει να τεθεί αμέσως γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα μας δημιουργηθεί εύλογη ανησυχία ότι μέσω της καθυστέρησης έκδοσης του προεδρικού διατάγματος ουσιαστικά θα επιχειρηθεί μεγάλη υποβάθμιση των μουφτειών. Κάτι τέτοιο θα προκαλέσει βαθιά απογοήτευση στους μουσουλμάνους και ένα σοβαρό πλήγμα στην αξιοπιστία της πολιτείας”.
Κάλεσε την πολιτεία να πράξει το επόμενο βήμα, δηλαδή “οργάνωση των μουφτειών. Αυτό αποτελεί σημείο ελπίδας και θάρρους για εμάς. Η αποδοχή αυτού του αιτήματος μας αποδεικνύει ότι υπάρχει πραγματική πρόθεση ώστε μια νομοθετική ρύθμιση να μην λειτουργήσει εις βάρος των νόμιμων μουφτειών αλλά να λειτουργήσει πραγματικά για να διασφαλίσει το δικαίωμα της επιλογής των μουσουλμάνων που είναι μέλη της μειονότητας της Θράκης μεταξύ του αστικού κώδικα και της Σαρία. Εάν ταυτόχρονα οι μουφτείες αποκτήσουν πραγματική υπόσταση, γιατί σήμερα στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν μουφτείες, τότε η ελληνική πολιτεία θα έχει αποδείξει ότι ξέρει να βρίσκει τη χρυσή τομή μεταξύ δυο κόσμων της δύσης και της ανατολής. Εάν η πολιτεία είχε ψηφίσει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο ώστε οι μουφτείες να υπάρχουν ως θεσμοί και να έχουν οριστεί θεσμικοί κανόνες, ο μουφτής να έχει νομικό σύμβουλο και τα δικαστήρια να ελέγχουν τις αποφάσεις των μουφτήδων, όπως προβλέπει ο νόμος από το 1991, δεν θα είχαμε φτάσει στη σημερινή κατάσταση. Σήμερα με επιχείρημα όλες τις αδυναμίες και τα σοβαρά λάθη που συνδέονται με την ανυπαρξία δομών αλλά και την έλλειψη ικανοτήτων διαφόρων προσώπων φτάσαμε στο σημείο να αμφισβητείται η πιο σημαντική παραχώρηση της Ελλάδας στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
Η Ελλάδα πιστεύω πως αποτελεί υπόδειγμα για όλο το μη μουσουλμανικό κόσμο ως προς την τήρηση των κανόνων της ιδεολογικής ελεύθερης έκφρασης της μουσουλμανικής πίστης και λατρείας. Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της δύσης που έχει εμπλουτίσει τη νόμιμη τάξη της με την δικαιοταξία του Ισλάμ σε αστικής φύσεως διαπροσωπικές σχέσεις των μουσουλμάνων πολιτών της. Ποτέ όμως κανένας μουσουλμάνος που δεν επιθυμούσε να θρησκεύει, αλλά προσλάμβανε την ισλαμική παράδοση ως στοιχείο της πολιτισμικής του ταυτότητας δεν χρειάστηκε να εφαρμόσει τον ιερό μουσουλμανικό νόμο στη ζωή του”, κατέληξε.
