Η ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΤΩΝ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΒΡΙΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ Κ.ΜΟΣΧΟΥ ΚΟΥΚΟΥ ΠΟΥ ΕΚΦΩΝΗΘΗΚΕ ΠΡΙΝ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΣΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΡΧΩΝ, ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΤΟΥ Ν.ΈΒΡΟΥ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΥΣΕ ΣΤΗ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΘΡΑΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ, ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΟΣΟ ΠΟΤΕ ΑΛΛΟΤΕ.
Διαφαίνεται πλέον επιτακτική η ανάγκη προώθησης και ανάπτυξης ερευνών και μελετών που αφορούν στην ιστορική ανάδειξη και στην πολιτιστική προβολή της Θράκης, υπό το πρίσμα της Ελληνικής επιστημονικής έρευνας.
Παρότι πολλοί θα ισχυρισθούν πως έχουμε καθυστερήσει καταστρεπτικά ως χώρα, ως αρχές και ως φορείς, το παρακάτω κείμενο μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για την ώθηση των υπευθύνων στον συντονισμό των κινήσεων και στην ενίσχυση των δράσεων όλων όσων πονούν, αγαπούν και αγωνίζονται για τη Θράκη τη Μεγάλη Γη των «Θρηίκων Ελλήνων». Ελπίζουμε να μην μας προλάβουν άσχημα οι εξελίξεις και ο χρόνος αντίδρασης να είναι όσο το δυνατόν ο συντομότερος για όλους!
Το κείμενο της εισήγησης του Μόσχου Κούκου έχει όπως παρακάτω:
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΟΣΧΟΥ ΚΟΥΚΟΥ
Εκπροσώπου των συνεργαζομένων Συλλόγων Αλεξανδρούπολης κατά τη συνάντηση με τις αρχές του Ν.Έβρου την 1-11-92.
«Ενώ οι προβολείς του πανελλήνιου ενδιαφέροντος είναι στραμμένοι στο Μακεδονικό, φοβούμαστε ότι με το θέμα της Ιστορίας της Θράκης βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο που ήταν το Μακεδονικό πριν από αρκετά χρόνια.
Τότε πολλοί μάντευαν που θα μας οδηγούσε αυτός ο κατακλυσμός των δημοσιευμάτων του Ομόσπονδου κράτους των Σκοπίων και η αποστολή τους στις Πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες όλου του κόσμου, οι κυβερνήσεις μας όμως καθησύχαζαν τους ανησυχούντες και τους ζητούσαν να μην δημιουργούν προβλήματα στην εξωτερική μας πολιτική.
Μήπως συμβαίνει το ίδιο και με το Θρακικό θέμα;
Είναι γνωστό ότι εδώ και πολλά χρόνια οι Βόρειοι γείτονες μας Βούλγαροι που έχουν ερευνήσει και ανασκάψει συστηματικά όλη την επικράτεια τους θεωρούνται διεθνώς ως πλέον αρμόδιοι για τα θέματα της ιστορίας της αρχαίας Θράκης. Καινοτομώντας όμως και προχωρώντας παραπέρα εφεύραν τον όρο «Θρακολογία» με την έννοια του κλάδου της ιστορικής επιστήμης που ερευνά όλα τα πεδία του πολιτισμού των Θρακών από την εθνογένεσή τους μέχρι την εξαφάνισή τους ως εθνικής οντότητας. Έχουν μάλιστα ιδρύσει και ανάλογο Ινστιτούτο σε ευρωπαϊκές πόλεις και καλούν επιστήμονες στη Βουλγαρία που τους βοηθούν στις έρευνές τους κι αυτοί βέβαια στην συνέχεια προβάλλουν διεθνώς τις βουλγαρικές απόψεις.
Και προχωρώντας ακόμα παραπέρα οι Βούλγαροι επιστήμονες θεωρούν ότι οι σημερινοί Βούλγαροι είναι απόγονοι των αρχαίων Θρακών και κληρονόμοι του πολιτισμού τους.
Έτσι όπως διαβάζουμε σε κριτικό σημείωμα για το βουλγαρικό περιοδικό “Istaticeski Pregled”, όργανο του Ινστιτούτου Ιστορίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας των Επιστημών που δημοσιεύτηκε μάλλον από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, καθορίζεται προς τους Βούλγαρους ιστορικούς το καθήκον :
«Δέον όπως ενταθεί η μελέτη και εκλαΐκευσης της θρακικής κληρονομιάς, της πλούσιας θρακικής κουλτούρας της οποίας άμεσοι κληρονόμοι είμεθα ημείς οι Σλαύοι , οι Βούλγαροι ..» και συνεχίζει παρακάτω:
«Η ιστορία της Βουλγαρίας δεν διεγράφετο πάντοτε επί των σημερινών μόνο εδαφικών ορίων της χώρας μας. Από τον βουλγαρικόν λαόν πολλάκις κατά το παρελθόν είχαν αποσπασθεί βιαίως ζωτικά τμήματα της άκρας του. Η ιστορία του συνεπώς, θα είναι επιστημονική και αληθής μόνο όταν εξετάζεται αυτής εντός των αντιστοίχων εδαφικών ορίων της εκάστοτε περιόδου. Αλλεώς η ιστορία του λαού μας θα είναι πτωχή και ελλιπής, άνευ του πραγματικού αυτής όγκου και περιεχομένου. Τούτο υποχρεώνει τους Βούλγαρους ιστορικούς, όπως μελετούν και εκλαϊκεύουν παράλληλες προς την ιστορίαν της σημερινής Βουλγαρίας και την ιστορίαν των περιοχών εκείνων, αι οποίαι κάποτε ανήκον εις το βουλγαρικόν κράτος και αι οποίαι ήσαν ή είναι κατωκοιμέναι υπό Βουλγάρων…»
Θα μου πείτε πως το κείμενο είναι του 1974, τώρα έχουν γίνει κοσμοϊστορικές αλλαγές μεταβολές και τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην. Αν όμως λάβουμε υπόψη μας τη δήλωση του μέχρι χτές Υπουργού Εξωτερικών της Βουλγαρίας κ.Στόγιαμ Γκάνεφ στο αεροδρόμιο του Ελληνικού όταν ρωτήθηκε γιατί η βουλγαρική κυβέρνηση αναγνώρισε το κράτος των Σκοπίων με το όνομα Μακεδονία κι αυτός στην απάντηση του πρόσθεσε την φράση «Για να μη μιλήσουμε και για την Θράκη..» που κατά την γνώμη μας υπονοούσε πολλά, μπορούμε να καταλάβουμε τι υποβόσκει κάτω από αυτή την φράση.
Έναντι αυτής της μακρόχρονης συστηματικής εργασίας των γειτόνων μας εμείς παρουσιαζόμαστε στο θέμα της θρακικής κληρονομιάς να μην έχουμε γνώμη ή μάλλον να μην έχουμε διαμορφώσει μια ξεκάθαρη άποψη. Έτσι άλλοι πίστευαν πως οι αρχαίοι Θράκες εξαφανίστηκαν από την ιστορία χωρίς να έχουν σχέση με τους Έλληνες, άλλοι πως οι Θράκες ήταν ξεχωριστό έθνος που εξελληνιστήκαν όμως τελείως μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού, άλλοι όπως ο Κ. Κουρτίδης πιστεύουν πως πολλοί σημερινοί κάτοικοι της Θράκης κατάγονται από αρχαίους Θράκες (περιοχή μεταξύ Διδυμοτείχου- Ορτάκιοϊ) και άλλοι πως οι Θράκες ήταν ανέκαθεν Έλληνες και δημιούργησαν πολύ μεγάλο πολιτισμό χιλιάδες χρόνια π.Χ.
Ενδεικτικά σας αναφέρω περικοπή από το λόγο στη Θεσ/νίκη του πρώην πρωθυπουργού κ. Γ.Ράλλη τον Φεβρουάριο του 1986:
«Και το Μακεδονικό δεν είναι μόνο. Δημιουργείται και θέμα Θράκης δειλά δειλά. Υπάρχουν ορισμένοι που λένε: Μα η Θράκη δεν είναι ελληνική. Είναι ένας αριθμός ατόμων που έχει άλλες ρίζες». Και κατέληγε ο κ.Ράλλης: « Και βεβαίως δεν είναι επείγον (για το1986). Όσο ζει κι όσο βρίσκεται στην εξουσία ο σημερινός Γ. Γραμματέας του Κ.Κ. στη Βουλγαρία δεν υπάρχει κίνδυνος. Όταν όμως δεν θα υπάρχει αυτός τί θα συμβεί;»
Σήμερα λοιπόν δεν είναι στην εξουσία ο κ. Ζίβκωφ. Και τα κομμουνιστικά καθεστώτα με τις διεθνιστικές αντιλήψεις έχουν αντικατασταθεί με άλλα καθεστώτα που καλλιεργούν περισσότερο εθνικιστικά συνθήματα. Καταλαβαίνουμε σήμερα πόσο σημαντικό είναι να διαμορφώσουμε μια εθνική άποψη στο θέμα της θρακικής κληρονομιάς.
Σήμερα στην Ελληνική Θράκη εργάζονται 8-10 αρχαιολόγοι οι οποίοι παράλληλα με το ανασκαφικό τους έργο φέρνουν βαρειά ευθύνη να προβάλλουν τις Ελληνικές θέσεις στα διάφορα διεθνή συνέδρια. Ας σημειωθεί ότι στο διεθνές συνέδριο για την Θράκη που έγινε πρόσφατα (1992) στην Κομοτηνή οι μισοί σύνεδροι ήταν Βούλγαροι, την δε πρώτη ημέρα του συνεδρίου που αφορούσε την ιστορία της Θράκης, επί 20 εισηγήσεων οι 6 ήταν Βουλγαρικές και μόνο μια Ελληνική.
Από εδώ διαφαίνεται η πρότασή μας πρέπει να αυξηθούν οι Έλληνες επιστήμονες που θα ασχολούνται και θα προβάλλουν την ελληνικότητα της Θράκης και των Θρακών. Με υποτροφίες; Με την ίδρυση ειδικού ιδρύματος ή Ινστιτούτου είτε με την παραπέρα ανάπτυξη του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας στο παν/μιο Θράκης; Με την εντατικοποίηση των ανασκαφών; Τραϊανούπολη, Πλωτινόπολη, Δορίσκος, Δερβένι Κορνοφωλιάς, κ.α παραμένουν άσκαφτοι και λεία των αρχαιοκαπήλων.
Σωστό θα ήταν η προκήρυξη διαγωνισμών συγγραφής έργων για την Θράκη και η βράβευση των καλύτερων καθώς και την ενθάρρυνση αυτών που ασχολούνται με παρόμοια θέματα.
Και με την διαμόρφωση μιας επίσημης ελληνικής άποψης για την Θράκη και τους Θράκες. Εδώ πιστεύουμε πως αρχίζει κ. Βουλευτές η δική σας ευθύνη. Με το να ζητήσετε από τα αρμόδια εθνικά όργανα (δεν ξέρω ακριβώς ποια, ίσως Υπουργεία Εξωτερικών, Μακ. Θράκης, Πολιτισμού, Παιδείας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, ΙΜΧΑ, κ.α) να γίνει συντονισμός όλων των φορέων που ασχολούνται ή μπορούν να ασχοληθούν με το θέμα για να διαμορφωθεί επιτέλους μια ελληνική άποψη.
Οι Σύλλογοί μας απέφυγαν μέχρι τώρα να δώσουν δημοσιότητα σε αυτό το θέμα για να μην βλάφτουν ίσως τα εθνικά μας συμφέροντα θέλοντας όμως να βοηθήσουν το θρακικό κοινό να λάβει γνώση της ιστορίας της Θράκης για ενισχυθεί έτσι η εθνική του αυτογνωσία αποφάσισαν να οργανώσουν μια σειρά από ομιλίες για το κοινό της Αλεξανδρούπολης κι επέλεξαν να απευθυνθούν στους εξής επιστήμονες
- Στον κ.Άρη Πουλιανό για θέματα ανθρωπολογίας στη Β. Ελλάδα
- Στην κ. Βασιλική Παπούλια καθηγήτρια του Παν/μιου Θεσ/νικης για την αρχαία Θράκη.
- Στον κ. Δημήτρη Σαμσάρη καθηγητή Ρωμαϊκής Ιστορίας στο Παν/μιο Ιωαννίνων για τον εξελληνισμό της Θράκης
- Στην κ. Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ για την Βυζαντινή Θράκη
- Στον κ. Νεοκλή Σαρρή κοινωνιολόγο – τουρκολόγο καθηγητή στο Πάντειο Παν/μιο για την Τουρκοκρατία στη Θράκη .
Τα κείμενα των ομιλιών οι Σύλλογοί μας είναι διατεθειμένοι να τα εκδώσουν σε σχετικό βιβλίο για να δοθούν σε ευρεία κυκλοφορία και να τεθούν στη διάθεση όλων όσων θέλουν να ενημερωθούν για τα θρακικά θέματα.
Οι Σύλλογοί μας είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν στην ενημέρωση κοινού για τα θέματα της Θράκης αρκεί να υπάρξει ο απαραίτητος συντονισμός.
Σας ευχαριστώ.» (Μ.Κούκος, 1-11-92)
*Αποσπάσματα της παραπάνω εισήγησης αναγνώστηκαν κατά την εκδήλωση με τίτλο «Αρχαία Θράκη: Μεταίχμιο Μύθων και Ιστορίας» που διοργάνωσε ο Ιστορικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Διδυμοτείχου «ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ-Γνώση και Δράση» στις 4 Φεβρουαρίου 2018 στο Βυζαντινό Μουσείο Διδυμοτείχου.
