Ξέρατε ότι ο αρχαιότερος μετεωρολογικός και ωρομετρικός σταθμός του κόσμου βρίσκεται στην Αθήνα;
Πρόκειται για τον Πύργο των Ανέμων ή Ωρολόγιο του Ανδρόνικου του Κυρρήστου ή Ναό του Αιόλου, πιο γνωστό ως «Αέρηδες» στις παρυφές της Ρωμαϊκής Αγοράς στην Πλάκα.
Εκτιμάται ότι χτίστηκε το 47 π.Χ. από τον αστρονόμο Ανδρόνικο από την Κύρρο, πόλη της Βορείου Συρίας, η οποία ιδρύθηκε περί το 300 πΧ από Έλληνες, ιδίως Μακεδόνες.
Το μοναδικό για την Ελλάδα όσον αφορά στην αρχιτεκτονική του μαρμάρινο κτίριο είναι κατασκευασμένο από πεντελικό μάρμαρο και κάθε μία από τις οκτώ πλευρές έχει μήκος περίπου 3,20 μέτρα και συνολικό ύψος 12 μέτρα, δεν έχει κίονες, ενώ στις ισάριθμες μετόπες του φέρονται ανάγλυφοι οι οκτώ κύριοι άνεμοι, από τους οποίους παίρνει τη λαϊκή ονομασία του, «Αέρηδες». Η στέγη του είναι κωνική κεραμοσκεπής.
Στη κορυφή της στέγης υπήρχε ( δεν σώζεται) ορειχάλκινος ανεμοδείκτης υπό μορφή Τρίτωνα.
Οι άνεμοι, αναπαριστώνται φτερωτοί στο πάνω μέρος της κάθε πλευράς του πύργου, έχοντας ο καθένας το ιδιαίτερο του σύμβολο. Τα ονόματά τους είναι χαραγμένα κάτω από το αντίστοιχο τμήμα του οκταγωνικού γείσου, και είναι:
Ο Βορρέας (βόρειος), γέροντας με ένα κοχύλι στο χέρι.
Ο Καικίας (βορειοανατολικός), ηλικιωμένος κι αυτός, κρατά μια ασπίδα γεμάτη χαλάζι.
Ο Απηλιώτης (ανατολικός), νέος με τα χέρια γεμάτα σιτηρά και φρούτα.
Ο Εύρος (νοτιοανατολικός), με τη μορφή γέροντα και ο μοναδικός που έχει άδεια χέρια.
Ο Νότος (νότιος), αναπαριστάται ως νέος άνδρας με μια αναποδογυρισμένη υδρία.
Ο Λιψ (Λίβας, νοτιοδυτικός), στιβαρός, κρατά στα χέρια του την πρύμνη ενός πλοίου.
Ο Ζέφυρος (δυτικός), εμφανίζεται γυμνός και με τον μανδύα του γεμάτο λουλούδια.
Ο Σκίρων (βορειοδυτικός) με ένα αγγείο αναποδογυρισμένο στο χέρι.
Κάτω από κάθε ανάγλυφο άνεμο, υπήρχε κι ένα ξεχωριστό ηλιακό ρολόι.
Για τον υπολογισμό της ώρας τις νύχτες αλλά και τις συννεφιασμένες μέρες υπήρχε στο εσωτερικό του πύργου ένα υδραυλικό ρολόι, από το οποίο σώζονται μόνο η κυλινδρική δεξαμενή και κάποιες αυλακώσεις στο δάπεδο.
Ιδιαίτερη γοητεία προσδίδει στον Πύργο των Ανέμων και η ιστορία του.
Στα πρωτοχριστιανικά χρόνια μετατράπηκε σε εκκλησία ενώ σε μια περιγραφή του περιηγητή Κυριακού Αγκωνίτη περιγράφεται ως ναός του Αιόλου. Έτσι ονόμασαν και την κοντινή οδό, Αιόλου.
Στη συνέχεια μετατράπηκε σε ισλαμικό μοναστήρι, χώρο συνάθροισης δερβίσιδων από διάφορες περιοχές της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι οποίοι παρέμειναν στο κτίριο έως και το 1821. Οι δερβίσηδες ήταν αυτοί που σύμφωνα με μια εκδοχή έσωσαν το μνημείο από τις αρπακτικές διαθέσεις του λόρδου Έλγιν.
Το καλοκαίρι του 2016 το μνημείο, άνοιξε για το κοινό αφού ολοκληρώθηκαν τα έργα αποκατάστασης και συντήρησης που πραγματοποίησε το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών.
Πληροφορίες για το μνημείο σε μορφή Μπράιγ (το σύστημα γραφής και ανάγνωσης των τυφλών)
Οι τουρίστες, που συναντήσαμε στον χώρο ήταν εντυπωσιασμένοι τόσο για την κατασκευή του όσο και για την ιστορία του. Θεωρούν, όπως μας είπαν, «αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι οι Έλληνες είχαν την τεχνογνωσία για κάτι τέτοιο, εκείνη την εποχή». Κάποιοι από αυτούς, οι πιο διαβασμένοι επισκέπτονταν την Ρωμαϊκή Αγορά πρωτίστως για το Ωρολόγιο του Ανδρόνικου του Κυρρήστου.
