Στο ΤΑΙΠΕΔ παραμένουν τα δέκα περιφερειακά λιμάνια διεθνούς ενδιαφέροντος η αξιοποίηση των οποίων αναμένεται να ξεκινήσει, ενδεχομένως και φέτος, με διαγωνισμό για την παραχώρηση του λιμένος Αλεξανδρούπολης.
Αυτό συμφωνήθηκε με τους δανειστές στα πλαίσια της δεύτερης αξιολόγησης παρά τις αντιδράσεις μια μειοψηφίας μελών της κυβέρνησης. O λόγος για τα λιμάνια Ηγουμενίτσας, Αλεξανδρούπολης, Λαυρίου, Καβάλας, Πατρών, Κέρκυρας, Ελευσίνας, Ραφήνας, Ηρακλείου και Βόλου, ανώνυμες εταιρείες όλες, οι μετοχές των οποίων μεταφέρθηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ το 2012.
Η μέχρι τώρα διαχείρισή τους από το ΤΑΙΠΕΔ κρίνεται εκ του αποτελέσματος εξαιρετικά επιτυχημένη. Τα κέρδη των δέκα αυτών λιμένων αυξήθηκαν κατά 20% μέσα στο 2015 και 40% το 2014, ενώ κατά τα δύο αυτά χρόνια απέδωσαν μέρισμα στο Δημόσιο που προσεγγίζει τα 5 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον στο εννεάμηνο του 2016, οπότε και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η συντριπτική τους πλειονότητα εμφανίζει περαιτέρω αύξηση λειτουργικής κερδοφορίας και κύκλου εργασιών.
Οι επιδόσεις αυτές αποδίδονται στη διαχείριση της “Ομάδα Ποσειδών” του ΤΑΙΠΕΔ η οποία είναι αυτή που προχώρησε και την αξιοποίηση του ΟΛΠ και του ΟΛΘ. Επικεφαλής της είναι, από την ίδρυσή της στις απαρχές του ΤΑΙΠΕΔ, ο Θανάσης Λιάγκος, ευρύτερα γνωστός στην αγορά ως ο εκπρόσωπος του ελληνικού Δημοσίου στο διοικητικό συμβούλιο του ΟΛΠ όπου έχει θέση ειδικού συμβούλου διοίκησης.
Ανάγκη για επενδύσεις
Περαιτέρω βελτίωση των αποτελεσμάτων τους όμως αλλά και η ανάπτυξή τους χρειάζεται την εισροή νέων κεφαλαίων και ως εκ τούτου την είσοδο στρατηγικών επενδυτών. Πέραν της Αλεξανδρούπολης, τα αμέσως μετά ώριμα προς αξιοποίηση λιμάνια εκτιμάται πως είναι της Ηγουμενίτσας, της Κέρκυρας, της Καβάλας και του Λαυρίου. Για τα πέντε αυτά λιμάνια εκτιμάται πως είναι πιθανότερη η παραχώρηση του συνόλου των δραστηριοτήτων σε ιδιώτη μέσω μακροχρόνιας σύμβασης παρά οι επιμέρους παραχωρήσεις λειτουργιών όπως, π.χ., της κρουαζιέρας.
Για την τελευταία φαίνεται πως δυνατή υποψηφιότητα έχει θέσει το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, περιοχή για την οποία εκδηλώνεται έντονο ενδιαφέρον και για τις μαρίνες. Επίσης στο Λαύριο, εξετάζεται ανάπτυξη του λιμανιού ως λιμένα κρουαζιέρας, ενώ συναξιολογείται η δυνατότητα προώθησης του έργου επέκτασης του προαστιακού έως εκεί. Κι εδώ υπάρχει ενδιαφέρον και για τη μαρίνα που με τις κατάλληλες επενδύσεις μπορεί να φιλοξενήσει ιδιαίτερα μεγάλα σκάφη αναψυχής.
Σημαντικές εξελίξεις και πρόοδος έχουν όμως ήδη επέλθει σε όλα αυτά τα λιμάνια κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Το λιμάνι του Ηρακλείου είναι δωδεκάμηνος σχεδόν προορισμός και καταγράφει σημαντική αύξηση κίνησης από κρουαζιερόπλοια. Αύξηση της κίνησης κρουαζιερόπλοιων γνωρίζει και το Λαύριο που χρησιμοποιείται ήδη εκτενώς για home porting από την Celestyal Cruises.
Στην Πάτρα και στην Ηγουμενίτσα αλλά και αλλού έχουν ολοκληρωθεί ή προχωρούν έργα υποδομής που αναβαθμίζουν τις προοπτικές τους, ενώ στην Αλεξανδρούπολη έργα όπως η σιδηροδρομική σύνδεση του νέου προβλήτα εμπορευματοκιβωτίων και η εκβάθυνση κατέστησαν δυνατή την ανάπτυξη συνδυασμένων μεταφορών. Στην περιφέρειά του έχουν ήδη αναπτυχθεί αποθηκευτικές εγκαταστάσεις από εταιρείες όπως η Kuehne + Nagel και η Cosco Shipping Agency ενώ προ διετίας ξεκίνησε και η λειτουργία της σιδηροδρομικής σύνδεσης του νέου προβλήτα εμπορευματοκιβωτίων με το εθνικό δίκτυο και διά αυτού με τα Βαλκάνια και τις παρευξείνιες χώρες.
Αξιοποίηση
Σύμφωνα με πληροφορίες στο ΤΑΙΠΕΔ η αξιοποίηση των λιμανιών έχει κατηγοριοποιηθεί χρονικά με βάση την ελκυστικότητα του κάθε λιμανιού αναφορικά με το επενδυτικό ενδιαφέρον. Έτσι, μετά την πρώτη θέση όπου βρίσκεται το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, ακολουθούν Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο, Ελευσίνα, Λαύριο. Τα δυνητικά περιθώρια ανάπτυξης όλων των λιμένων κρίνονται πολύ μεγάλα και υπολογίζεται ότι είναι εφικτός ακόμα και ο διπλασιασμός των εσόδων τους.
Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι απαιτούνται, μεταξύ άλλων, περαιτέρω στελέχωση με καταρτισμένο προσωπικό, κάτι που τα περιορισμένα οικονομικά του Δημοσίου δεν επιτρέπουν. Όπως εκτιμάται, επίσης, ότι απαιτείται και εξορθολογισμός του θεσμικού πλαισίου τους: παρόλο που οι Οργανισμοί Λιμένων είναι ανώνυμες εταιρίες (σύσταση βά- σει Ν.2932/2001), η ένταξη της πλειονότητάς τους στο μητρώο φορέων γενικής κυβέρνησης, αναιρεί επί της ουσίας το πλαίσιο λειτουργίας και την ευελιξία τους ως ανώνυμες εταιρίες με αποτέλεσμα να λειτουργούν ως δημόσιοι κρατικοί φορείς με ότι γραφειοκρατικές διαδικασίες και φόρτο εργασίας αυτό συνεπάγεται, αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες της λιμενικής βιομηχανίας.
