Το Δέλτα του Έβρου είναι ένας σημαντικός υγρότοπος σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αποτελεί προστατευόμενη Περιοχλη στο οποίο βρίσκουν καταφύγιο και τροφή χιλιάδες πουλιά όλες τις εποχές του χρόνου.
Το Δέλτα του Έβρου, έναι ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ευρώπης, έχει αναγνωριστεί ως διεθνής υγρότοπος (Σύμβαση του Ramsar, 1971). Αποτελεί προστατευόμενη περιοχή (Οδηγία 79/409/ΕΟΚ και Σύμβαση της Βαρκελώνης 1977) και καταφύγιο θηραμάτων, όπου ζουν ή διαχειμάζουν πολλά σπάνια ή απειλούμενα είδη. Η συνολική έκταση του Δέλτα είναι 500.000 στρέμματα από τα οποία τα 100.000 ανήκουν στην Τουρκία.
Οι Τούρκοι το ονομάζουν Γκιαούρ Αντά και σημαίνει νησί των άπιστων. Στον ποταμό Έβρο και το δέλτα του έχουν βρεθεί 46 είδη ψαριών,7 είδη αμφιβίων,21 είδη ερπετών και περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών. Αναμφίβολα όμως, η μεγάλη αξία του δέλτα συνίσταται στην πλούσια ορνιθοπανίδα του. Έχουν παρατηρηθεί 304 είδη πουλιών από τα 423 είδη της Ελλάδας. Στην περιοχή επίσης απαντώνται όλοι οι τυπικοί σχηματισμοί και οι μονάδες βλάστησης ενός μεσογειακού δέλτα. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από 350 φυτικά είδη τόσο στο δέλτα όσο και στη ζώνη κατά μήκος του ποταμού.
Χλωρίδα
Στην Δελταϊκή έκταση έχουν παρατηρηθεί πάνω από 300 είδη φυτών. Στις όχθες του ποταμού και των χειμάρρων φύονται δέντρα όπως πλατάνια, ιτιές, λεύκες και σκλήθρα. Μέσα στα κανάλια μπορεί να παρατηρήσει κανείς νούφαρα και νεροκάστανα να επιπλέουν, στα λιβάδια ίριδες και ορχιδέες, ενώ στις ακτές και τις αμμονησίδες του Ασάνη, Ξέρας Ασάνη και Καραβιού Ξηράδι, φύονται φυτά με λίγες απαιτήσεις όπως ο γιγάντιος έλυμος και το κρίνο της θάλασσας. Οι πιο εντυπωσιακές όμως είναι οι αρμυρήθρες, οι οποίες το Φθινόπωρο παίρνουν ένα βαθυκόκκινο χρώμα, σκεπάζοντας τις όχθες των λιμνοθαλασσών και τους αλμυρόβαλτους.
Πανίδα
Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φημίζεται για τα αναρίθμητα είδη πανίδας που φιλοξενεί. 40 είδη θηλαστικών ζουν στο Δέλτα. Πιο συνηθισμένα είδη είναι η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο λαγόγυρος, η αγριόγατα, το αγριογούρουνο, η βίδρα. Τα αμφίβια και τα ερπετά που απαντώνται στον υγρότοπο αριθμούν 28 είδη. Πιο συχνά παρατηρούνται οι νεροχελώνες, τα νερόφιδα, οι βάτραχοι και οι σαύρες. Στις υδάτινες εκτάσεις ζουν 46 είδη ψαριών. Στο γλυκό νερό ζουν ψάρια όπως το σαζάνι, η τούρνα και ο γουλιανός ενώ στο αλμυρό όπως το χέλι, η τσιπούρα, το κεφάλι, το λαβράκι και η γλώσσα.
Ορνιθοπανίδα
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από 320 είδη πουλιών. Η μεγάλη ποικιλία είναι χαρακτηριστικό του Δέλτα. Το χειμώνα ξεχειμωνιάζουν δεκάδες χιλιάδες υδρόβια πουλιά. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες πάπιες με πιο κοινά είδη το Κιρκίρι, την Πρασινοκέφαλη, το Σφυριχτάρι, χήνες όπως η Ασπρομέτωπη, και οι πιο σπάνιες Κοκκινόχηνα και Σταχτόχηνα αλλά και ένα κοπάδι από Νανόχηνες που αποτελεί σχεδόν ολόκληρο τον αναπαραγόμενο φυσικό Ευρωπαϊκό πληθυσμό του είδους.
Επίσης, το Δέλτα είναι ο πιο σημαντικός βιότοπος στην Ελλάδα για τα τρία είδη των ευρωπαϊκών κύκνων (Βουβόκυκνος, Αγριόκυκνος, Νανόκυκνος). Αρπακτικά που παρατηρούνται είναι ο Στικταετός, ο Βασιλαετός, ο Θαλασσαετός, η Γερακίνα, ο Καλαμόκιρκος, ο Βαλτόκιρκος.
Αναπαραγωγή
Λίγα είδη έχουν απομείνει στο Δέλτα του Έβρου, που εξακολουθούν να αναπαράγονται στον υγρότοπο εξαιτίας της συρίκνωσης των βιοτόπων. Ήδη από τη δεκαετία ‘70, πολλά σημαντικά είδη πουλιών έχουν σταματήσει να αναπαράγονται και, έκτοτε, παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης ή το καλοκαίρι.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημαντικά είδη τα οποία εξακολουθούν να αναπαράγονται στο Δέλτα, όπως ο Κορμοράνος, ο Σταχτοτσικνιάς, ο Πορφυροτσικνιάς, η Καστανόπαπια, η Βαρβάρα, η Πρασινοκέφαλη, ο Φιδαετός, ο Θαλασσαετός, ο Καλαμόκιρκος, ο Στρειδοφάγος, ο Καλαμοκανάς, η Αβοκέτα, η Αγκαθοκαλημάνα, η Αλκυόνα, ο Μελισσοφάγος, το Νεροχελίδονο και το Νανογλάρονο.
Μέχρι και το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα η μορφή του Δέλτα Έβρου παρέμεινε αναλλοίωτη. Μέχρι τότε, δηλαδή πριν την κατασκευή του βασικού αναχώματος και τη λειτουργία των αντλιοστασίων, μεγάλες εκτάσεις του δέλτα κατακλύζονταν με νερά. Ο κύκλος της διάβρωσης και της απόθεσης ανάμεσα στην θάλασσα, τον ποταμό και την ξηρά καθώς και η δράση των θαλάσσιων ρευμάτων κατά μήκος της ακτής διαδραμάτισαν τον κυριότερο ρόλο στη διαμόρφωση του δέλτα, το οποίο εξακολουθεί να παραμένει ένα δυναμικό σύστημα σε εξέλιξη. Ο φυσιολογικός αυτός κύκλος έχει σήμερα τροποποιηθεί λόγω των ανθρώπινων παρεμβάσεων στην ευρύτερη λεκάνη απορροής του ποταμού.
Τα φράγματα, τα κανάλια, οι τάφροι τα αντιπλημμυρικά και τα αρδευτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν στο Δέλτα Έβρου από το 1950 μέχρι και το 1980, με σκοπό την απόδοση εκτάσεων για καλλιέργειες, μείωσαν τις παροχές γλυκού νερού και περιόρισαν την ελεύθερη είσοδό του σε όλο το δέλτα, ενώ παράλληλα υποβοήθησαν την είσοδο του θαλασσινού νερού.
Στην υποβάθμιση του υγροτόπου συνέβαλλε σε μεγάλο βαθμό και η αποξήρανση της λιμνοθάλασσας Δράνας από κατοίκους της κοινότητας Λουτρού το 1987. Ψάρια και ορισμένες αποικίες ειδών πουλιών που φώλιαζαν στις νησίδες τις λιμνοθάλασσας εξαφανίστηκαν.
Η αποξήρανση της λ/θ Δράνας δεν είχε στην ουσία κανένα όφελος για τους κατοίκους και στέρησε από το δέλτα ένα σημαντικότατο οικότοπο καθώς και μια εξίσου σημαντική πλουτοπαραγωγική πηγή (ιχθυοτροφείο). Χρειάστηκε να περάσουν περισσότερα από 10 χρόνια (συγκεκριμένα το 2000), έως ότου ωριμάσει η σκέψη στην τοπική κοινωνία και τη Νομαρχία Έβρου για την αποκατάσταση της λ/θ Δράνας και να πραγματοποιηθεί (2004) μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Life -Φύση.
Σήμερα, η μισή περίπου έκταση του υγροτόπου αποτελεί την Προστατευόμενη Περιοχή, ενώ πάνω από 100 χιλιάδες στρέμματα έχουν αποξηρανθεί. Πολύ σημαντικές περιοχές έχουν αποδοθεί στην καλλιέργεια με αποτέλεσμα η αξία του υγροτόπου να έχει μειωθεί, ιδιαίτερα για την αναπαραγωγή των άγριων ζώων.
Πηγή: www.topontiki.gr
