Μέχρι το τέλος του έτους αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί ένα από τα µεγαλύτερα έργα ενεργειακής υποδοµής που έχει κατασκευαστεί ποτέ στην Ελλάδα, σηµατοδοτώντας µια νέα εποχή για τα ενεργειακά πράγµατα όχι µόνο της χώρας µας, αλλά της ευρύτερης περιοχής της Nοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων.
Η κατασκευή του αγωγού TAP, σύµφωνα µε τις πιο πρόσφατες εκτιµήσεις της κοινοπραξίας του έργου, έχει ήδη µπει στην τελική ευθεία και τους επόµενους µήνες ολοκληρώνεται η µηχανουργική κατασκευή, µε στόχο εντός του 2019 να γίνει η δοκιµαστική έναρξη λειτουργίας και από το 2020 να αρχίσει η εµπορική λειτουργία του έργου που θα µεταφέρει φυσικό αέριο από τα πλούσια κοιτάσµατα της Κασπίας Θάλασσας προς τις διψασµένες για καθαρή ενέργεια αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τα νούµερα του αγωγού
Για την κατασκευή του έργου ακολουθήθηκαν οι βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και επιδιώχθηκε να υπάρξει η ελάχιστη δυνατή όχληση και αποτύπωµα στο περιβάλλον και στις κοινωνίες από όπου διήλθε ο αγωγός.
Λαµβάνοντας υπόψη το µέγεθος του έργου, η κατασκευαστική πρόκληση ήταν ακόµα πιο µεγάλη. Άλλωστε, ο αγωγός TAP αποτελεί µια από τις πιο σηµαντικές για την ελληνική οικονοµία άµεσες ξένες επενδύσεις, καθώς το συνολικό ύψος της επένδυσης έφτασε το 1,5 δισ. ευρώ, απασχολώντας στη φάση κατασκευής έως και 3.500 εργαζοµένους.
Από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους ο αγωγός διατρέχει όλη τη Βόρεια Ελλάδα σε µήκος 550 χλµ., διασχίζοντας 13 Περιφέρειες, 30 Δήµους και 145 κοινότητες από τον Έβρο µέχρι την Καστοριά, όπου ζουν 3 εκατ. άνθρωποι. Η χάραξή του συναντά 8 µεγάλους οδικούς άξονες, µεταξύ των οποίων και η Εγνατία Οδός, καθώς και 1.600 εθνικούς και επαρχιακούς δρόµους. Στη διαδροµή του διασταυρώνεται µε τέσσερις µεγάλους ποταµούς (Αξιός, Αλιάκµονας, Νέστος, Στρυµώνας) και 14 µικρότερους, ενώ παρεµβάσεις έχουν γίνει σε 700 µικρές κοίτες.
Οι σωλήνες
Στο έργο χρησιµοποιήθηκαν περίπου 55.000 σωληναγωγοί µήκους 18 µέτρων, εκ των οποίων οι 32.000 (58%) κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα και στο υπερσύγχρονο εργοστάσιο της Σωληνουργεία Κορίνθου στη Θίσβη Βοιωτίας. Το συνολικό βάρος τους ανέρχεται σε 520.000 τόνους, δηλαδή ο χάλυβας που χρησιµοποιήθηκε για το έργο ζυγίζει 71 φορές ο πύργος του Άιφελ.
Για τη µεταφορά των χαλύβδινων σωλήνων από τη Θίσβη στους σταθµούς διαλογής έγιναν 79 θαλάσσια δροµολόγια και 158 δροµολόγια τρένου.
Εκτός της Σωληνουργεία Κορίνθου, ένα µέρος των αναγκών καλύφθηκε από τη γερµανική Salzgitter Mannesmann International.
Κατασκευαστικές
Σε ό,τι αφορά το κατασκευαστικό κοµµάτι, στο έργο συµµετείχαν κοινοπραξίες ελληνικών εταιρειών µε διεθνείς οµίλους, και συγκεκριµένα η J&P AVAX σε κοινοπραξία µε την Bonatti, η TΕΡΝΑ σε κοινοπραξία µε τη Rensco και η Άκτωρ ως υπεργολάβος του τµήµατος Κήπων-Καβάλας.
Ο Νότιος Διάδροµος
Ο αγωγός TAP, συνολικού µήκους 870 χιλιοµέτρων, είναι το ευρωπαϊκό κοµµάτι του περίφηµου Νοτίου Διαδρόµου Φυσικού Αερίου. Πρόκειται για µια επένδυση που µαζί µε τις δαπάνες για τη δεύτερη φάση της ανάπτυξης του κοιτάσµατος Σαχ Ντενίζ, στο θαλάσσιο τµήµα της Κασπίας που ανήκει στο Αζερµπαϊτζάν, ξεπερνά τα 45 δισ. δολάρια. Η διαδροµή από το Αζερµπαϊτζάν µέχρι την Ευρώπη έχει µήκος 4.000 χιλιόµετρα, διασχίζει την Ασία και την Ευρώπη και συνολικά 6 χώρες. Αποτελείται από 3 τµήµατα: τον αγωγό Νοτίου Καυκάσου (SCPX) που διασχίζει το Αζερµπαϊτζάν και φτάνει µέχρι τη Γεωργία, τον αγωγό της Ανατολίας (TANAP) από τα σύνορα της Γεωργίας µε την Τουρκία µέχρι τους Κήπους του Έβρου και τον αγωγό TAP από τον Έβρο µέχρι την Ιταλία, µέσω Αλβανίας. Αρχικά ο TAP θα µεταφέρει 10 δισ. κ.µ. αερίου ετησίως, δυναµικότητα που µπορεί να φτάσει στα 20 δισ. κ.µ. αερίου, ενώ στο µετοχικό κεφάλαιο του ΤΑΡ µετέχουν οι εταιρείες: BP (20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagas (16%) και Axpo (5%).
Βέλτιστες πρακτικές, ασφάλεια, περιβάλλον
Από το καλοκαίρι του 2016 µέχρι σήµερα στη φάση της κατασκευής του έργου έχουν αξιοποιηθεί οι πλέον εξελιγµένες τεχνικές και, παράλληλα, το προσωπικό που εργάζεται έχει εφαρµόσει αυστηρές πρακτικές ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος.
Στους 19 µήνες εντατικών εργασιών δεν έχει σηµειωθεί κανένα σοβαρό ατύχηµα, ενώ ακόµα και το ανειδίκευτο προσωπικό έχει επιµορφωθεί και έχει περάσει από αναλυτική ενηµέρωση για τους κανόνες ασφάλειας που θα πρέπει να εφαρµόζει.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι οι οδικές µεταφορές, που αποτελούν διεθνώς την πηγή των περισσότερων σοβαρών ατυχηµάτων σε εργασίες κατασκευής αγωγών. Για τον αγωγό TAP έχουν διανυθεί περί τα 60 εκατ. χιλιόµετρα χωρίς σοβαρό ατύχηµα, καθώς οι οδηγοί καλούνται να εφαρµόζουν αυστηρό ωράριο 2 ωρών συνεχόµενης οδήγησης, που ακολουθείται από 15λεπτο διάλειµµα ξεκούρασης και επιτηρείται από τους διασυνδεδεµένους µε το κέντρο ελέγχου των υπεργολάβων ταχογράφους.
Στα εργοτάξια κατά την είσοδό τους το πρωί οι εργαζόµενοι περνούν από αλκοτέστ, τα οποία συνεχίζονται δειγµατοληπτικά και κατά τη διάρκεια της ηµέρας. Τα αυστηρά στάνταρ ασφάλειας προβλέπουν κράνος, γυαλιά, γιλέκο και µακρυµάνικη µπλούζα, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, ενώ υπάρχουν συγκεκριµένοι κανόνες και αποστάσεις ασφάλειας από τα µηχανήµατα.
Στο τεχνικό κοµµάτι, ακολουθούνται οι βέλτιστες πρακτικές, οι συγκολλήσεις γίνονται µε ειδικά µηχανήµατα σε 7 αυτοµατοποιηµένα στάδια υπό την επίβλεψη ειδικού χειριστή και ακολουθούν έλεγχοι. Στα σηµεία όπου ο αγωγός διέρχεται οδικούς άξονες ή ποταµούς χρησιµοποιούνται ειδικά µηχανήµατα, µικροί “µετροπόντικες” που διανοίγουν µε ασφάλεια την όδευση.
Τέλος, το έργο εφαρµόζει βέλτιστες πρακτικές περιβαλλοντικής ευθύνης, µε τη συνεργασία περιβαλλοντικών οργανώσεων και ΜΚΟ. Οι υπεργολάβοι διαθέτουν τµήµατα περιβάλλοντος µε ειδικά στελέχη που επιβλέπουν τις εργασίες και φροντίζουν για την ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής όχλησης και για τη σωστή αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Μεταξύ άλλων, λαµβάνονται ιδιαίτερα µέτρα προστασίας για τη χλωρίδα και την πανίδα, ενώ η κοινοπραξία του TAP χρηµατοδοτεί πολυάριθµες περιβαλλοντικές δράσεις.
Η πρόοδος του έργου
Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία προόδου της κατασκευής στο σύνολο του ελληνικού τµήµατος (550 χλµ.) έχουν
ως εξής:
-Διάνοιξη Ζώνης Εργασίας
536 Km
-Συγκόλληση σωλήνων
491 Km
-Καταβίβαση στην τάφρο
424 Km
-Επιχωµάτωση σωλήνα
411 Km
-Υπό αποκατάσταση
298 Km
Του Χάρη Φλουδόπουλου – Πηγή
