Kόλαφο αποτελεί η έκθεση του Ευρωπαικού Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συγχρηματοδοτούμενες από την ΕΕ συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τριών αυτοκινητόδρομων στην Ελλάδα, την περίοδο 2000-2014.
Ζοφερή χαρακτηρίζει την εικόνα της κατασκευής στην Ελλάδα, τόσο από την άποψη του κόστους όσο και από την άποψη της ποιότητας, πολλών έργων δημοσίων υποδομών, μέσω ΣΔΙΤ.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν με επιπλέον 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Ε-65, της Ολυμπίας Οδού και του αυτοκινητοδρόμου Μορέας, ενώ παράλληλα αφήνει αιχμές για κακό σχεδιασμό των έργων που οδήγησε σε υπερτίμηση των προοπτικών κερδοφορίας τους.
Η έκθεση αναφέρει πως στον αυτοκινητόδρομο Ε-65, το εύρος των έργων μειώθηκε κατά 55%, ωστόσο το συνολικό κόστος ανά χλμ. αυξήθηκε κατά 47 %, προκαλώντας επιπρόσθετη επιβάρυνση 413 εκατομμυρίων ευρώ.
Στην Ολυμπία Οδό το εύρος του έργου μειώθηκε κατά 45%, αλλά το κόστος ανά χιλιόμετρο αυξήθηκε κατά 69%, προκαλώντας επιπρόσθετη επιβάρυνση της τάξης των 678 εκατομμυρίων ευρώ.
Στην περίπτωση του Μορέα, το κόστος ανά χιλιόμετρο αυξήθηκε κατά 16%, με επιπλέον επιβάρυνση του Δημοσίου 84 εκατομμύρια ευρώ.
«Οι συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα εμφανίζουν πολλαπλές αδυναμίες και αποφέρουν περιορισμένα οφέλη» επισημαίνουν οι ευρωπαίοι ελεγκτές, υπογραμμίζοντας ότι εφεξής «δεν μπορούν να θεωρούνται οικονομικά βιώσιμη επιλογή για την κατασκευή έργων δημόσιων υποδομών».
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο κατέληξε στα συμπεράσματα αυτά εξετάζοντας 12 ΣΔΙΤ που συγχρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιρλανδία και την Ισπανία, στους τομείς των οδικών μεταφορών και των επικοινωνιών, συνολικού κόστους 9,6 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σε ό,τι αφορά ειδικά στην Ελλάδα η οποία, όπως σημειώνεται είναι μακράν ο μεγαλύτερος αποδέκτης συνεισφορών της ΕΕ, διαπιστώθηκε πως το κόστος ανά χιλιόμετρο τριών αυτοκινητόδρομων που υποβλήθηκαν σε εξέταση αυξήθηκε έως και κατά 69%, ενώ παράλληλα το αντικείμενο των έργων μειώθηκε έως και κατά 55%.
«Οι πολλαπλές αδυναμίες και τα περιορισμένα οφέλη που χαρακτήριζαν τις ελεγχθείσες ΣΔΙΤ είχαν ως αποτέλεσμα να δαπανηθούν, κατά τρόπο μη αποδοτικό και αναποτελεσματικό, 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ» επισημαίνεται στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις τέσσερις χώρες.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι «η οικονομική αποδοτικότητα και η διαφάνεια υπονομεύθηκαν σε μεγάλο βαθμό, ιδίως από την απουσία σαφούς πολιτικής και στρατηγικής, την ανεπαρκή ανάλυση, την εγγραφή έργων ΣΔΙΤ ως στοιχείων εκτός ισολογισμού και τις μη ισορροπημένες ρυθμίσεις επιμερισμού των κινδύνων».
Συνολικά, οι Ευρωπαίοι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι οι ΣΔΙΤ παρείχαν στις δημόσιες αρχές τη δυνατότητα να συνάπτουν συμβάσεις για υποδομές μεγάλης κλίμακας μέσω μιας ενιαίας διαδικασίας, αυξάνοντας όμως τον κίνδυνο ανεπαρκούς ανταγωνισμού και, κατά συνέπεια, αποδυναμώνοντας τη διαπραγματευτική θέση των αναθετουσών αρχών.
